TÜRKİYE
Sosyal yardım kanununda değişiklik! Devletten yardım almak isteyen kişiler dikkat
Engelli ve yaşlıları sosyal çevresinden ayırmayarak evde bakım görmelerini sağlamak amacıyla yapılan evde bakım yardımıyla ilgili yönetmelikte değişiklik yapıldı. Yeni düzenleme, evde bakım yardımı almak için gelir tespitinde yeni kriterler getirerek bu yardımı almayı zorlaştırdı. Yeni yönetmelik, hane içinde kişi başına düşen gelirin asgari ücretin üçte ikisi olması şartını korurken, gelir tespiti için detaylı maddeler içeriyor.
Evde Bakım Yardımı uygulamasıyla tam bağımlı durumdaki engellilere evde bakım yapmak isteyen ailelere aylık 4.336 TL nakdi yardım yapılmaktadır. 2023 yılı Nisan ayı itibarıyla evde bakım yardımından 569.627 kişi faydalanmaktadır ve bunların yaklaşık 140.000’i engelli yaşlısına bakım veren kişilerden oluşmaktadır.
Yeni düzenlemeye göre gelir tespiti, 15 kalemde detaylandırılmıştır ve bu kalemler arasında düzenli ve düzensiz yardımlar, koruyucu aile ödemeleri, burs, harçlık gibi nakdi olarak verilen sosyal yardımların aylık ortalaması da yer almaktadır.
Uzmanlar, gelir tespitinde hane halkını dikkate almanın engellileri birey olarak tanımlamaktan uzaklaştırdığını ve sosyal desteğin sadaka anlayışıyla verildiğini belirtmektedir. Gelir getirmeyen varlıkların gelir tespitinde yer almasının ise evde bakım yardımı alan pek çok aileyi zor durumda bırakabileceği ifade edilmektedir.
Yeni düzenlemeyle birlikte evde bakım aylığı almanın zorlaşması durumunda birçok kişinin aylığının kesilme riski olduğu belirtilmektedir. Ayrıca, evde bakım aylığının mevcut halinin zaten yeterli olmadığı ve yaşanan zorlukların devam ettiği ifade edilmektedir.
Bu düzenlemeye eleştiri getiren bazı uzmanlar ve dernekler, gelir tespitinde kullanılan kriterlerin yanlış olduğunu ve evde bakım yardımı almayı gereksinimi olan birçok kişinin zorlaştıracağını dile getirmektedir. Aynı şekilde, yeni düzenlemeye ihtiyaç duyulmasının sebeplerinin kaynaklarının olmadığı için yapıldığı düşünülmektedir.
Sonuç olarak, evde bakım yardımıyla ilgili yeni yönetmelik, gelir tespitinde yapılan değişikliklerle birlikte evde bakım yardımı almayı zor Yeni yönetmelik, evde bakım yardımı almak isteyen veya alan kişilerin gelir tespitini daha detaylı bir şekilde yapmayı hedefliyor. Önceden, kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarının net asgari ücretin üçte ikisinden az olması şartıyla yardım alınabiliyordu. Ancak yeni düzenlemeye göre, gelir tespiti 15 farklı kaleme dayandırılarak daha kapsamlı bir şekilde yapılacak.
Yeni yönetmelikte gelir tespitine dahil edilen kalemler arasında Bakanlık tarafından ödenen düzenli ve düzensiz yardımlar, koruyucu aile ödemeleri, burslar, harçlıklar gibi nakdi sosyal yardımların aylık ortalaması da bulunuyor. Uzmanlar, bu gelir tespit yönteminin engellileri birey olarak tanımlamaktan uzaklaştırdığını ve sosyal desteğin sadaka anlayışıyla verildiğini belirtiyor. Ayrıca, gelir getirmeyen varlıkların gelir tespitinde yer almasının da birçok aileyi zor durumda bırakabileceği ifade ediliyor.
Bu düzenlemenin ardında neden böyle bir değişikliğe ihtiyaç duyulduğu konusunda net bir bilgi bulunmamakla birlikte, bazı uzmanlar gelir tespitinde daha dikkatli bir değerlendirme yapmanın önemli olduğunu ancak ev, araba gibi varlıkların gelir tespitine dahil edilmesinin çeşitli sorunlara yol açabileceğini dile getiriyor.
Örneğin, Ayşe adlı bir kadın, evde bakım aylığı alan ve yüzde 90 engelli bir çocuğa bakan biri olarak, aylığın çok yetersiz olduğunu belirtiyor. Kendi evlerinin olduğunu ve asgari ücretle geçindiklerini ifade eden Ayşe, çocuğunun düzenli olarak kullandığı ilaçlar ve temel ihtiyaçlar için bile zorlandıklarını söylüyor. Ayşe’ye göre, yeni düzenlemeyle gelir tespitine ev ve araba gibi unsurların dahil edilmesi, yardım almak isteyen birçok kişinin aylığının kesilme riskiyle karşı karşıya kalabileceği anlamına geliyor.
Evde bakım aylığına ilişkin düzenlemelerde yapılan değişiklikler, evde bakım hizmetine ihtiyaç duyan engelli ve yaşlı bireylerin ve ailelerinin yaşamını etkileyebilir. Yeni yönetmelikteki gelir tespiti maddelerinin uygulanmasıyla birlikte, birçok aileye yardım almak zorlaşabilir ve aylıkları kesilebilir. Bu durum, bu ailelerin yaşam koşullarını daha da zorlaştırabilir ve onları maddi sıkıntı içine sokabilir. Evde bakım hizmeti, özellikle engelli ve yaşlı bireylerin sağlık ve güvenliğini sağlamak amacıyla önemli bir destektir. Ancak, yeni gelir tespiti yöntemiyle birlikte bu hizmete erişimde bir daralma olabilir.
Öte yandan, yeni düzenlemenin amacı belki de evde bakım hizmetlerini daha adil ve etkin bir şekilde dağıtmaktır. Gelir tespitine daha fazla unsuru dahil etmek, gerçek ihtiyaç sahiplerine odaklanmayı ve kaynakları daha iyi yönetmeyi hedefleyebilir. Ancak, bu yeni yöntemle birlikte yardım almak isteyen ailelerin daha fazla bürokratik süreçle uğraşması gerekebilir ve başvuruların değerlendirme süreci daha karmaşık hale gelebilir.
Bu tür yönetmelik değişikliklerinin genellikle tartışmalı olduğunu ve farklı görüşlere sahip insanları etkilediğini unutmamak önemlidir. İnsanların gelir ve varlık durumları oldukça karmaşık olabilir ve herkesin bireysel koşulları farklılık gösterebilir. Dolayısıyla, evde bakım yardımı alan veya almak isteyen ailelerin bu düzenlemelerden etkilenme ihtimali yüksektir.
Sonuç olarak, yeni yönetmelikle birlikte evde bakım yardımı alan veya almak isteyen kişilerin gelir tespiti süreci daha ayrıntılı bir şekilde değerlendirilecektir. Bu değişikliklerin amaçladığı adalet ve kaynak yönetimi gibi hedefler takdir edilebilir, ancak bu düzenlemenin bazı ailelerin maddi sıkıntılar yaşamasına ve evde bakım hizmetine erişimde zorluklar yaşanmasına yol açabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
