TÜRKİYE
Sınav kaygısıyla başa çıkmak için öneriler: Ailelere ve öğrencilere uzman uyarısı
Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) sayılı günler kala, sınavlara hazırlanan adaylar ve aileler arasında stres ve kaygı artıyor. Bu konuda önerilerde bulunan Prof. Dr. Zeynep Hamamcı, psikolojik baskıyla başa çıkmak için ailelere ve öğrencilere tavsiyelerde bulundu. Prof. Dr. Hamamcı, öğrencilerin sınav kaygılarını azaltmak için sınav sürecinde günlük rutinlerini değiştirmemeleri, beslenme ve uyku düzenlerine dikkat etmeleri gerektiğini belirtti. Ayrıca, öğrencilerin bu dönemde düzeni bozacak yiyecek veya ilaçlardan kaçınmaları önemli.
Prof. Dr. Hamamcı, ebeveynlere ise çocukların performansına uygun gerçekçi beklentiler geliştirmelerini ve onları başkalarıyla karşılaştırmamalarını önerdi. Yüksek beklenti içinde olmak ve baskı uygulamak yerine, ailelerin çocuklarıyla iletişimi desteklemesi ve motivasyon sağlaması önem taşıyor.
Sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin bedensel belirtilerle birlikte gerginlik, sinirlilik, karamsarlık ve güvensizlik gibi duygusal belirtileri deneyimleyebileceğini ifade eden Prof. Dr. Hamamcı, bu dönemde zihinsel belirtilerin de ortaya çıkabileceğini söyledi. Öğrencilerin başaramayacağı, yetiştiremeyeceği veya anlayamadığı gibi olumsuz düşüncelere kapılmamaları gerektiğini vurguladı. Bu tür olumsuz düşüncelerin odaklanma sorunu, ders çalışmayı bırakma, sınava girmeme veya sınavı yarıda bırakma gibi davranışlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Kaygıyı kontrol altında tutmak için gevşeme ve nefes yöntemlerinin önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Hamamcı, gevşeme egzersizlerinin bedendeki kasları sırasıyla kasıp gevşetmek suretiyle yapılan bir yöntem olduğunu açıkladı. Bu sırada düşüncelerin sakinleştiğini, beden tepkilerinin değiştiğini ve gerginliğin azaldığını ifade etti. Nefes çalışmalarının da kaygıyı kontrol etmede önemli bir yer tuttuğunu belirten Hamamcı, öğrencilerin sakin ve yavaş bir şekilde aldığı nefesi bir süre içinde tutarak bekleyerek 2 katı sürecek biçimde nefesini salıverme tekniği uygulanabilir.
SINAV ESNASINDA KAYGISI YÜKSELEN ADAYLARA TAVSİYELER
Uyarılarda bulunan Prof. Dr. Zeynep Hamamcı tavsiyelerde bulunarak, “Birkaç dakika gözlerini kapatarak kendilerini mutlu eden bir anıyı ya da yerleşmek istedikleri üniversiteyi ve bölümü kazanmış olmayı hayal edebilirler. Kendilerini rahatlatan ve güç veren ‘çok çalıştım’ ya da ‘elimden geleni yaptım’ gibi bazı olumlu cümleleri söyleyerek kendilerini sakinleştirmeye çalışabilirler. Öğrencilerin sınav anında en iyi yapabildikleri bölümden soru çözmeye başlamaları, yapamadığı sorulara çok zaman ayırmamaları, bir soruda takılıp kalmamaları da sınav sırasında yaşayabilecekleri kaygıyı azaltabilir.
Öğrenciler zorlandıkları sorunun yanına işaret koyup vakit kalırsa tüm kitapçığı bitirdikten sonra işaretli sorulara dönebilirler. Öğrencilerin ilk sınavdan sonra girdikleri sınavın sorularının yanıtlarını bulmaya çalışmaları ertesi gün de sınav olacağı için kaygılarını artırabilir ve sınava odaklanmalarını engelleyebilir. Bunun yerine ilk sınavdan sonra dinlenilmeye çalışmalıdır.”
AİLELER KAYGIYI ARTIRACAK YÜKSEK BEKLENTİ İÇİNDE OLMAMALI
Sınava az bir sürenin kaldığı bu dönemde anne babaların çocuklarının kaygılarını azaltmalarına yardımcı olmak için destekleyici tutum ve davranışlar sergilemeleri ve onların rahatlamalarına yardımcı olmalarının son derece faydalı olacağını söyleyen Prof. Dr. Zeynep Hamamcı, “Anne babalar yüksek beklenti içinde olmak ve baskı kurmak yerine çocuğun performansına uygun gerçekçi beklentiler geliştirmeli, onları başkaları ile karşılaştırmamalı. Ayrıca aileler sınavı çocuklarına tek bir kez girilecek ve mutlaka kazanılması gereken bir sınav olarak göstermek yerine tekrar deneyebileceklerini, gelecek planlarında farklı alternatifler olabileceğini söylemeliler. Anne babaların kaygıları azaldığında çocukların da bundan olumlu etkilenecekleri ve onların da kaygılarının azalacağı unutulmamalıdır” açıklamalarında bulundu.
