TÜRKİYE
Kısmi Emeklilik yaşı 50’ye mi düşüyor! 4.500 prim ile emeklilik! 1999-2000-2008 arası sigortalılar Erken emeklilik
Kısmi Emeklilik yaşı 50’ye prim gün sayısı 4.500’e düşecek! SGK’dan erken emeklilik müjdesi çıktı! 1999-2000-2008 arası sigortalılar…
Türkiye’de emeklilik sistemi, son yıllarda sık sık gündeme gelen tartışmaların merkezinde yer alıyor. Emeklilerin yaşam standartlarını yükseltmek ve geleceklerini güvence altına almak amacıyla hükümet, yeni düzenlemeleri hayata geçirmeye hazırlanıyor. Bu çerçevede, Ekim ayında Meclis’in açılmasının ardından 2. Torba Yasa ile emeklilikle ilgili önemli değişikliklerin gündeme gelmesi bekleniyor. Esnafa 5 yıl erken emeklilik, TES sistemiyle ise 56 yaşında emeklilik gibi imkanlar sunulacak. İşte yeni emeklilik sistemiyle alakalı gelişmeler haberimizde…
Türkiye’de milyonlarca küçük esnafın beklediği önemli bir düzenleme kapıda. Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) ve Bağ-Kur primlerinin eşitlenmesiyle, esnaf ve çalışanlar için erken emeklilik fırsatı 5 yıl önceye göre çok daha yakın hale geliyor. Bu düzenleme ile prim gün sayısı da düşürülerek, esnafın emeklilik hayatını kolaylaştıracak önemli bir adım atılıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Bağ-Kur prim gün sayısının 9000’den 7200’e düşürülerek SSK’lılarla eşitleneceğini açıklarken, düzenleme 1 milyon esnaf ve tüccarı kapsayacak.
Yasal düzenlemeyle 10 ve altında personel çalıştıran işletmelerde bin 800 gün daha az primle 5 yıl erken emekli olmak mümkün olacak. Emekli aylıkları yüzde 20 artacak.
Prim reformuyla emekli aylığı da yüzde 20 artacak. Meclis’in 1 Ekim’de açılmasıyla birlikte çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanında reform adımları devreye girecek. 4A olarak tanımlanan işçi, 4C olarak tanımlanan memurlar için prim ödeme gün sayısı 7 bin 200, 4B olarak tanımlanan yani işverenler için ise bu süre 9 bin gün olarak uygulanıyor.
ESNAFIN BAĞ-KUR PRİMİ SSK’YA EŞİTLENİYOR
Yasal düzenlemeyle 4B kapsamına giren işverenlere yönelik istihdam sayısına göre kriterler belirlenecek. Bakanlık küçük esnafı, tüccarı daha az primle emekli edecek model üzerinde çalışıyor. Yapılacak çalışmayla esnafın, emeklilik için gerekli prim gün sayısının SGK’lılarla eşitlenmesi öngörülüyor.
Sosyal güvenlik reformuyla 2008 yılında işçi ve memurların emekliliği için gerekli ödeme gün sayısı 7 bin 200 (20 yıl) olarak belirlendi. Ancak Bağ-Kur’lular için bu süre 9 bin gün (25 yıl) olarak tespit edildi. Bu nedenle Bağ-Kur’lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyor. SSK’da 7200 prim günüyle kadınlar 58, erkekler 60 yaşını doldurduğunda emekli olurken, Bağ-Kur’da ise kadınlar 58, erkekler 60 yaş ve 9000 prim günü koşullarını birlikte sağlamaları durumunda emekli olabiliyor. Bağ- Kur’da emeklilik tarihi prim ödenen güne göre belirleniyor.
1261 KURALI DEĞİŞECEK
Esnafın gelirini de artıracak prim düzenlemesiyle emekliliği belirleyen son 1261 gün kuralı da değişecek. Emekli aylığı hesaplamasında, sigortalıların emeklilik tarihinden geriye doğru prim veya kesenek ödenerek geçen 7 yıllık fiili hizmet (360×7= 2520 gün) süresi esas alınıyor. Bu kural sadece SSK’lıları değil bütün çalışanları ilgilendiriyor. Son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası olan 1261 prim ödeme günü hangi statüde geçtiyse o şartlarda emekli olunuyor. Bu süre eşitse en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanıyor. Örneğin sigortalının hem Bağ- Kur hem de SSK ödemesi varsa bu 7 yıllık dönemde en fazla primin yatırıldığı sigorta kolundan aylık bağlanıyor.
KISMİ EMEKLİLİK PRİM GÜNÜ ŞARTI 4.500’E İNECEK
Primler eşitse de son sigortalılığı hangi statüdense oradan emekli aylığı bağlanıyor. Esnafın prim yükünün düşmesiyle birlikte bu kural da ortadan kalkmış olacak. Hangi sigorta kolundan olursa olsun 7 bin 200 günü tamamlayan emekli olabilecek. Ayrıca Bağ- Kur’da 5 bin 400 gün olan kısmi emeklilik de SSK’lı çalışanlar için olduğu gibi 4 bin 500 güne inecek.
EMEKLİ AYLIKLARI YÜZDE 20 ARTACAK
Emeklilik için 25 yıl, 9 bin gün şartını yerine getirmesine 3.5 yıl kalan Bağ-Kur’lu kalan 3.5 yıl (1261 günü) prim ödemelerini SSK’lı olarak tamamlarsa emeklilik statüsünü SGK’ya çevirmiş oluyor.
Böylece daha az prim ödeme ve daha yüksek emekli aylığı alma avantajı elde ediliyor. 2000 yılı öncesi Bağ-Kur’luların SSK’ya geçmesi durumunda emekli aylığı yüzde 15-20 civarında artıyor. Emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale gelecek. Yapılacak düzenlemeyle hem farklı mesleklerde çalışanlar arasında bir eşitleme sağlanmış olacak hem de SSK, Bağ-Kur arasındaki prim gün farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.
OVP’den emekliye çift maaş çıktı
Türkiye’de bir süre önce de gündeme gelen ikinci emeklilik, Başkan Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Orta Vadeli Program’a (OVP) da girdi. İkinci basamak emeklilik olarak yer alan sistem tamamlayıcı emeklilik olarak uygulanıyor.
Türkiye’de bir süredir uygulanan Otomatik Katılımlı BES ile devreye alınan ikinci emeklilik sistemi daha da geliştirilecek.
Peki kimler yararlanacak, sistem nasıl uygulanacak?
2024 YILINDA YASA ÇIKIYOR
Dünyada çeşitli yöntemlerle uygulanan tamamlayıcı emeklilik sistemi çalışanların emekli olduklarında gelirlerinin düşmemesi ve yaşam standartlarının değişmemesini amaçlıyor.
Bu sayede emeklilik döneminde kamudan sağlanan gelirin dışında bir maaş daha elde ediliyor.
Söz konusu sistemin devreye girmesi için 2024 yılı ile birlikte yasal düzenleme yapılması bekleniyor. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte çalışanlar açısından yeni bir dönemin kapıları da aralanmış olacak.
Bugün uygulanan otomatik katılım ile Bireysel Emeklilik Sistemi’nde çalışanların ücretlerinden her ay en az yüzde 3 kesinti yapılarak primler biriktiriliyor.
Ancak sistem zorunlu değil.
Çalışanlar isterlerse sistemden ayrılıyor. Bu sistem ile çalışanlar 10 yıl prim ödüyor ve 56 yaşında emekli olabiliyor. 10 yıl ve 55 yaşın sonunda hak sahipleri isterlerse toplu para isterlerse belirleyecekleri süre kadar (ömür boyu da seçilebilir) emekli maaşı alabiliyor. Yeni getirilecek sistem bunu bir adım daha öteye taşıyacak. Çalışanlardan kesilen primlere işverenler de prim ekleyecek.
Böylece birikim artacak, işverenler sigorta primi öder gibi her ay çalışanın hesabına para aktaracak. Sistem zorunlu olacağı için hem çalışan hem de işveren için bağlayıcı olacak.
TAZMİNATLA BİRLEŞTİRİLECEK
SİSTEM işverenlerin de katkısını öngördüğü için kıdem tazminatı ile birleştirilecek.
Böylece kurulacak kıdem tazminatı fonu benzeri bir yapı ile işverenler işten ayrılırken değil her ay çalışana tazminatına karşılık ödeme yapmış olacak.
Birikimler belli şartlar dışında kullanılamayacak, çalışan iş değiştirse bile birikimini yeni işyerine taşıyabilecek. Çalışanlar ev alma, evlilik, hastalık gibi bazı sebeplerle bu birikimlerinin bir kısmını kullanabilecek.
Bu sistem bu gün büyük sorun haline gelen ve sürdürülemez olan kıdem tazminatı alamama sorununu da çözecek.
Her çalışan işten nasıl ayrılırsa ayrılsın kıdem tazminatını garanti altına alacak. Sistemin garantisi devlet olacak ve kıdem tazminatı alamama gibi bir sorun kalmayacak.
Bu noktada belli bir süredir çalışan vatandaşlar yeni emeklilik ve tazminat sistemi yürürlüğe girdikten sonra biriken tazminatlarını bu hesaplarına aktarabilecek. Bu sayede işten ayrılırken tazminat alıp almayacağı garanti olmayan mevcut çalışanlar yeni bir birikim sahibi olacak ve kıdem tazminatlarına güvence gelecek.
