Anayasa Mahkemesi Canan Karatay hakkında kararını verdi

Anayasa Mahkemesi (AYM), İstanbul Tabip Odası tarafından Prof. Dr. Canan Karatay’a televizyon programlarında beslenmenin önemi ve depresyonla beslenme arasındaki ilişkiye yönelik tıbbi açıklamalarından dolayı verilen para cezasını ifade özgürlüğü ihlali olarak değerlendirdi.

AYM’nin Resmi Gazete’de yayımlanan kararına göre, Karatay, 2016 yılında katıldığı yaklaşık 5 saat süren bir televizyon programında beslenmenin önemi ve depresyonla beslenme arasındaki ilişki konularına değinerek, ilaç şirketlerinin ticari kaygılarla hareket ettiğini, antidepresanların mutluluk getirmediğini ancak sağlıklı beslenmeyle mutlu olunabileceği mesajlarını vermişti.

Bu yayının ardından İstanbul Tabip Odası Onur Kurulu, Karatay hakkında disiplin soruşturması başlattı ve soruşturma sonucunda Karatay’a 1325 lira para cezası verildi. Türk Tabipler Birliği Yüksek Onur Kurulu da bu kararı onayladı.

Karatay, ceza kararının iptali talebiyle açtığı davada Ankara 13. İdare Mahkemesi tarafından reddedildi ve yaptığı istinaf başvurusu da bölge idare mahkemesi tarafından reddedildi. Bunun üzerine Karatay, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunarak hak ihlali iddiasını dile getirdi.

Yüksek Mahkeme tarafından incelenen başvuru sonucunda, ifade özgürlüğünün Anayasa’nın 26. maddesinde güvence altına alındığı ve ihlal edildiği hükmedildi. Ayrıca, Karatay’a 18 bin lira manevi tazminat ödenmesine karar verildi ve kararın yeniden yargılama yapılması için Ankara 13. İdare Mahkemesine gönderilmesi kararlaştırıldı.

KARARIN GEREKÇESİ

Anayasa Mahkemesi’nin kararında, Anayasa’nın 26. maddesine göre her bireyin ifade özgürlüğüne sahip olduğu ve bu özgürlüğün yalnızca kanunla belirlenen koşullarda sınırlanabileceği vurgulandı. Karatay’ın açıklamaları nedeniyle cezalandırılmasının ise ifade özgürlüğüne müdahale anlamına geldiği belirtildi.

Kararda, Karatay’ın kişilerin sağlığı için tehlikeli olabilecek yanlış bilgileri hekimlik sorumluluğuna uygun olmayacak şekilde yaydığı gerekçesiyle cezalandırıldığı ifade edildi. Ancak, “Yanlış bilgilerin yönetilmesi de sağlık politikalarının önemli bir parçasıdır. Ancak devlet, bunu yaparken ifade özgürlüğüne saygı göstermelidir.” şeklinde değerlendirme yapıldı.

Davanın idari para cezasının iptali talebiyle açıldığı yerel mahkeme kararında, Karatay’ın açıklamalarının halk sağlığına nasıl zarar verdiğine dair bir değerlendirmenin bulunmadığı belirtildi. Ayrıca, kardiyoloji ve iç hastalıkları uzmanı olan Karatay’ın Türkiye’nin tanınmış akademisyenlerinden biri olduğu ve tıp alanındaki gelişmelerin başvurucunun ilgi alanına girdiği vurgulandı.

Kararda, Karatay’ın kendi bakış açısına göre doğru beslenmenin kişilerin ruh sağlığını olumlu yönde etkilediğini anlaşılır bir dilde aktardığı ifade edildi. Ayrıca, “Başvurucunun bazı ifadelerinin meslektaşlarını eleştirdiği hatta abartılı olduğu kabul edilse bile, bir bilim insanının hangi ifade şeklinin belirli bir durumda kullanılacağını belirlemek yargı mercilerinin görevi olmamalıdır.” denildi.

Kararda, bilim insanlarının ve akademisyenlerin her zaman mutlak doğruyu söylemediği, ancak farklı bakış açılarının herkes için daha sağlıklı düşünme imkanı sağladığı belirtildi.

“Başvurucuya disiplin cezası verilmesi ile Anayasa’nın 26’ncı maddesinde koruma altında olan ifade özgürlüğüne yapılan müdahalenin daha ağır basan bir toplumsal ihtiyaca karşılık gelmediği gibi orantılı da olmadığı sonucuna varılmıştır.” tespiti ifade edildi.

Bizi takip edin: