EKONOMİ
Emekli Aylıklarında Kalıcı Çözüm: ABO Sistemi Önerisi
Gazeteci ve yazar Ahmet Kıvanç, emekli aylıklarında kalıcı bir iyileştirmenin ancak aylık bağlama sisteminin kökten bir revizyona tabi tutularak mümkün olabileceğini belirtiyor. Kıvanç, bu sistemin külfet-nimet dengesini yeniden kurarak uzun süre ve yüksek prim ödeyen çalışanları ödüllendirecek bir yapıya dönüştürülmesinin artık kaçınılmaz bir ihtiyaç olduğunu ifade ediyor.
Kıvanç’ın aktardığı bilgilere göre, 2016 yılından bu yana emekli aylıklarıyla ilgili yapılan düzenlemelerin öncelikle alt sınır aylığının yükseltilmesi yönünde olduğu görülüyor. 2019 yılında yapılan bir düzenleme ile kök aylıkları 1.000 TL’nin altında olanların aylıkları 1.000 TL’ye tamamlandı, ve bu alt sınır daha sonra peş peşe artırıldı. 2020’de 1.500 TL’ye, 2022’de 2.500 TL’ye, 2022 Temmuz’da 3.500 TL’ye ve 2023’te 5.500 TL’ye yükseltildi. Bu nedenle en düşük emekli aylığı alan emeklilerin sayısında hızlı bir artış yaşandı. 2019 yılında yaklaşık 650 bin emekli en düşük emekli aylığı seviyesindeyken, eski Çalışma Bakanı Bilgin’in açıklamasına göre 7.500 TL’nin altında maaş alanların sayısı 9.5 milyon civarına ulaşmış durumda.
Kıvanç, emekli aylıklarında yapılan iyileştirmelerin genellikle alt sınır aylığının artırılması üzerine odaklanmasının, yüksek prim ödeyerek uzun süre çalışan kişilerle asgari ücret üzerinden prim yatırarak emekli olanlar arasındaki farkı ortadan kaldırdığını belirtiyor. Bu nedenle, emekli aylıklarında kalıcı bir iyileştirme sağlamak için aylık bağlama sisteminin kökten bir revizyona tabi tutulması gerektiğini ve bu sistemin külfet-nimet dengesini yeniden kuracak şekilde tasarlanması gerektiğini vurguluyor.
Sonuç olarak, emekli aylıklarındaki sorunların çözümünde kademeli zam, seyyanen artışlar veya yüzdelik zammı içeren formüllerin ötesinde, ABO sisteminin temel bir düzenlemeye ihtiyaç duyduğu Ahmet Kıvanç tarafından öne çıkarılıyor. Bu, uzun vadeli ve adil bir emeklilik sistemi oluşturulması için atılması gereken önemli bir adım olarak görünüyor.
