TÜRKİYE
Dünya’da birinciyiz! Konut fiyatları rekor seviyeye yükseldi
Son çeyreğe dair verilere göre, 58 ülkeden 14’ünde konut fiyatlarında reel artış yaşanırken Türkiye bu listede birinci sırada yer alıyor.
Türkiye’de konut fiyatları son dönemde büyük bir artış gösteriyor, özellikle enflasyonun da etkisiyle. Mevcut kiracılar hükümetin belirlediği yıllık yüzde 25 artış oranından faydalanabiliyor. Ancak yeni ev tutan kiracılar için ödeme miktarı, halihazırda kirada oturanların ödediği miktarın 5-6 katına kadar çıkabiliyor.
Reel artış yaşanan 14 ülke arasında Türkiye zirvede yer alıyor. Türkiye’deki yıllık reel artış oranı yüzde 51 ile dikkat çekiyor. İkinci sırada ise yüzde 11’lik artışla İsrail bulunuyor.
Sadece beş ülkede konut fiyatları reel olarak yüzde 5’in üzerinde artış gösteriyor. Reel artış, enflasyondan arındırılmış bir şekilde hesaplanan gerçek artışı ifade ediyor. Türkiye’deki nominal artış oranı ise yüzde 168 olarak kaydedilmiş durumda.
Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS), Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın da üyesi olduğu 58 ülkede 2021-2022 son çeyrekler arasında konut fiyatlarındaki yıllık artış oranlarını açıkladı. Özellikle reel artışa odaklanıldı, çünkü bu hesaplama enflasyonu da dikkate alıyor.
En yüksek artış yüzde 51 ile Türkiye’de yaşanıyor. İkinci sırada yüzde 11’lik artışla İsrail bulunurken, onu sırasıyla İzlanda (yüzde 9,9), Rusya (yüzde 9,7) ve Sırbistan (yüzde 7) takip ediyor. Yüzde 5’in üzerinde reel artış gösteren başka bir ülke bulunmamaktadır.
Kuzey Makedonya’da konut fiyatları yıllık reel artış oranı yüzde 1 olarak kaydedilirken ABD’de herhangi bir değişiklik görülmemiştir. Diğer 43 ülkede ise konut fiyatlarında reel düşüşler yaşanmaktadır.
Almanya’da reel düşüş oranı yüzde 12,1 olarak gerçekleşirken İtalya’da yüzde 8, Fransa’da yüzde 1,2 ve İngiltere’de yüzde 0,7 olarak kaydedilmiştir. 2022’n son çeyreği itibariyle Türkiye’deki konut fiyatları, yıllık nominal olarak yüzde 168 artış gösterdi. Diğer 57 ülke arasında ise bu kadar büyük bir artış yaşanan başka bir ülke bulunmamaktadır.
Uluslararası Ödemeler Bankası’nın açıkladığı verilere göre, Türkiye’de konut fiyatları Eylül 2022’ye kadar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 189,1 oranında yükseldi. Bu, son 10 yıldaki en yüksek artış oranıdır.
Konut fiyatları Eylül 2021’de, yeni ekonomik modelin uygulanmaya başlanmasıyla birlikte hızla yükselmeye başladı. Eylül 2011’de yıllık konut fiyat artışı yüzde 36 iken, enflasyonun düşüşe geçmesiyle birlikte Mart 2023’te yıllık artış oranı yüzde 133’e ulaştı.
Ancak, kiracılar ve ev sahipleri arasında kira fiyatlarını kontrol altında tutma çabalarıyla birlikte tartışmalar da yaşanıyor. AK Parti hükümeti, kira artış oranını yıllık yüzde 25 sınırlandırma kararı aldı. Ancak bu karar, yıllık TÜFE’nin yüzde 85’i aşarak rekor kırmasıyla birlikte tartışmalara sebep oldu.
Bu uygulama sonrasında, bazı şehirlerde yeni kiracılar için ödeme miktarı, mevcut kiracıların ödediği miktarın çok üzerine çıkabiliyor. Bu durum, cinayete varan tartışmalara ve sorunlara yol açmaktadır. İktidar ise kira zam sınırını uzatma sinyalleri verirken, ev sahiplerine hapis cezası uygulanabileceği konusunda açıklamalar yapılmaktadır.
