TÜRKİYE
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi 2024’te Devreye Giriyor! Kimleri Etkileyecek
2024’te Hayata Geçecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi Açıklandı
Ekonomiye dair hedefler ve politikaların yer aldığı 2024-2026 dönemini kapsayan üç yıllık Orta Vadeli Program (OVP), önemli bir gelişmeye ev sahipliği yapıyor. Programa göre, Otomatik Katılım Sistemi (OKS) artık işverenlerin de katkısıyla ikinci basamak emeklilik sistemi haline gelecek olan Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi’ni (TES) müjdeliyor. Bu önemli adımın, 2024 yılının dördüncü çeyreğinde yasal olarak hayata geçirilmesi hedefleniyor.
Otomatik Katılım Sistemi Artık Tamamlayıcı Emeklilik Sistemine Dönüşüyor
2017 yılında başlayan otomatik katılım sistemi, Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesine imkan tanımıştı. Bu sistem, tüm çalışanların maaşlarından yüzde 3 kesilerek BES’e aktarılmasını sağlıyor ve çalışanlara tasarruf imkanı sunuyordu. Şimdi ise Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile emeklilikte oluşacak gelir kaybını telafi edecek ve çalışma dönemi boyunca yaşam standartlarını korumayı amaçlayacak bir sisteme evrilme zamanı geldi.
TES Nedir ve Nasıl İşleyecek?
Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), çalışanların, işverenler ve devlet tarafından, çalışanın bireysel hesabına yapılacak nakdi katkıların emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmesini öngören bir sistemdir. Bu sistem, çalışan, işveren ve devletin katkılarıyla oluşturulan birikimlerin emeklilik döneminde ek gelir sağlamasını hedeflemektedir. Ayrıca hane halkı tasarruflarının artırılmasına da katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Kıdem Tazminatı Nasıl Etkilenecek?
Karma TES’e dahil olan tüm çalışanlar, daha sonra isteğe bağlı TES’e geçiş yapma hakkına sahip olacaklar. Bu geçiş sırasında, çalışanların kıdem tazminatına tabi geçmiş dönemlerdeki hakları korunacak ve herhangi bir hak kaybı yaşanmayacak. Kıdem tazminatı, karma TES sistemiyle yüzde 5,33 kıdem tazminatı ve yüzde 3 işveren katkısı olmak üzere toplam yüzde 8,33’lük bir hak olarak hesaplanacak. Yüzde 3’lük işveren katkısı bireysel fon hesabında tutulacak.
İş Değişikliği Durumunda Ne Olacak?
Çalışanların iş değişikliği durumunda karma TES’e geçiş öncesindeki kıdem tazminatı hakları korunacak ve herhangi bir hak kaybı yaşanmayacak. İşten çıkarılan veya istifa eden çalışanlar için işveren katkı payı ve devlet katkısı, TES sigorta hesabına aktarılacak. Bu aktarılan tutarlar, hukuki süreç kesinleşene kadar bloke edilecek.
Katkı Oranları Nasıl Belirlendi?
Karma TES’de yüzde 5,33’lük kıdem hakkı ve yüzde 3 işveren katkısı alınacak. İsteğe bağlı TES’te ise yüzde 4 işveren katkısının yanı sıra yüzde 1 devlet katkısı uygulanacak. Çalışanın katkı payı ise asgari ücretle asgari ücretin iki katına kadar farklılık gösterecek.
Paralar Nasıl Değerlendirilecek?
Bireysel hesaplara devlet katkısı nakit olarak yapılacak ve her ayın sonuna kadar gerçekleştirilecek. Biriken birikimler emeklilik yatırım fonları aracılığıyla değerlendirilecek. Her çalışan, fon seçimini kendisi yapacak ve elde edilen reel getiriye göre birikimleri değerlendirilecek.
SGK Emekliliği ile Nasıl İlişkilendirilecek?
TES, ikinci basamak emeklilik sistemi olarak kabul ediliyor ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki birinci sütun emeklilik sistemiyle ayrışıyor. Bu nedenle, çalışanlar emeklilik yaşına geldiklerinde hem SGK’den emekli olabilecekler hem de TES kapsamında ikinci emekli aylığını alabilecekler. İki emekli aylığı, herhangi bir kesinti olmadan aynı anda alınabilecek.
Sistemden Çıkış Şartları Nelerdir?
TES’den tamamen çıkış, emeklilik dönemi sona erdiğinde, çalışanın ölümü veya maluliyet durumunda gerçekleşecek. Ayrıca çalışanlar, bazı şartlara bağlı olarak kısmi çıkış hakkına sahip olacaklar. Bu çıkışlar, birikimlerin bir kısmının talep edilmesi ile gerçekleştirilebilecek.
