EKONOMİ
Eskinin 5 lirası artık 50 lira oldu! Değer kaybı rekor kırdı
Türkiye’de ekonomik sorunlar giderek derinleşiyor. TL’nin değer kaybı ve yüksek enflasyon, vatandaşların alım gücünü ciddi şekilde etkilerken, madeni paraların kullanımı neredeyse imkansız hale geldi. 50 TL artık vatandaşlar arasında 5 TL gibi algılanır hale geldi.
Ülkedeki enflasyon sorunu, 2019’un Ocak ayından bu yana sürekli olarak yükseliş göstererek, ağustos ayında yüzde 60 seviyelerine kadar ulaştı. TL’nin değer kaybı da hız kesmedi. 2009’da 132 dolara eşdeğer olan 200 TL, şimdi sadece 7.3 dolar karşılığında alınabiliyor. Bu durum, hayat pahalılığıyla mücadele eden vatandaşların elindeki 50 TL’yi 5 TL gibi algılamalarına yol açtı.
Ekonomist Uğur Civelek, büyük kupürlü banknotlardaki artışı “Türkiye’de kötüye gidişin resmi” olarak yorumluyor. Civelek, Türkiye’nin son 7-8 yıldır enflasyonla başa çıkmaya çalıştığını ve eskiden 300 TL’ye yapılan alışverişlerin artık 1.500 TL’yi geçtiğini belirtiyor. Ayrıca, madeni paraların kullanımının azaldığını ve 50 TL’nin artık yeni 5 TL gibi algılandığını söylüyor. Büyük kupürlü banknotlardaki artış, kredi kartı harcamalarının rekor seviyelerde olmasına rağmen devam ediyor.
Civelek, uzun süredir gündemde olan ancak hükümetin çözüm üretmekten kaçındığı daha büyük kupürlü banknotların artık acil bir ihtiyaç haline geldiğini vurguluyor. Ancak, Civelek’e göre iktidar, bu adımın yanlış anlaşılmasından korkuyor ve bu nedenle yerel seçimler öncesinde bu konuda adım atmamayı tercih ediyor.
Banknotların toplam tutarına bakıldığında, 200 ve 100 liralık banknotların ağustos ayında toplam emisyondaki payı yüzde 92.5’e ulaştı. 200 liralık banknotların toplam değeri ise 285.9 milyar doları aştı.
Merkez Bankası’nın ağustos ayı verilerine göre, piyasadaki en büyük iki banknot olan 200 ve 100 liranın adet bakımından toplam emisyondaki payı yüzde 62.8’e yükseldi. Bu oran, 2011 yılında emisyon verileri düzenli olarak paylaşılmaya başlandığında yüzde 26 seviyesindeydi ve faiz indirimlerinin başladığı Eylül 2021’de yüzde 53’e çıkmıştı. 200 liralık banknotların adedi, 2022’nin mart ayında 500 milyon lirayı, 2023’ün şubat ayında ise 1 milyar lirayı aştıktan sonra haziran ayında 1.5 milyar lira eşiğini de geçti.
