EKONOMİ
Emeklilikte Yeni Düzenleme Yolda: Bağ-Kur’lular Erken Emekli Olabilir
Meclis’in açılmasının ardından emeklilik sistemi üzerinde önemli değişiklikler yapılması bekleniyor. Bu değişikliklerle küçük esnafın daha az prim ödeyerek emekli olabilmesinin önü açılacak.
Şu an için işçiler için ‘4A’, memurlar için ‘4C’, işverenler için ise ‘4B’ olarak adlandırılan kategorilere göre farklı prim ödeme gün sayıları geçerli. İşçi ve memurlar için bu süre 7,200 gün iken işverenler için 9,000 gün olarak belirlenmiştir.
Sabah gazetesinin haberine göre, yapılacak yasal düzenleme ile işverenlerin Bağ-Kur kapsamına girmesi durumunda istihdam sayısına göre belirli kriterler uygulanacak. Bakanlık, küçük esnaf ve tüccarların daha az prim ödeyerek emekli olmalarını sağlayacak bir model üzerinde çalışıyor ve bu sayede esnafın emeklilik için gereken prim gün sayısının Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı diğer çalışanlarla eşitlenmesi hedefleniyor.
Bağ-Kur’lular İçin Prim Ödeme Gün Sayısı Değişiyor
2008 yılında yapılan sosyal güvenlik reformu ile işçi ve memurlar için emeklilik için gereken prim gün sayısı 7,200 (20 yıl) olarak belirlenmişti. Ancak Bağ-Kur sigortalıları için bu süre 9,000 gün (25 yıl) olarak belirlenmişti. Bu nedenle Bağ-Kur’lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda kalıyordu.
Şu an Sosyal Sigortalar Kurumu’nda (SSK) 7,200 prim gününü tamamlayan kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olabiliyorlar. Ancak Bağ-Kur’da kadınlar için 58 yaş, erkekler için ise 60 yaş ve 9,000 prim günü koşulu birlikte sağlanmalıdır ki emeklilik hakkı kazanılsın. Bağ-Kur’da emeklilik tarihi, prim ödenen güne göre belirleniyor.
Esnafın gelirini artıracak prim düzenlemesi ile birlikte emekliliği belirleyen son 1,261 günlük kuralı da değişecek. Emekli aylığı hesaplamasında, sigortalının emeklilik tarihinden geriye doğru son 7 yılda ödediği prim veya keseneklerin toplamı hesaba katılıyor (360 x 7 = 2,520 gün).
Bu kural sadece SSK sigortalılarını değil, tüm çalışanları ilgilendiriyor. Son 7 yıllık fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası kadar prim ödenen günler, hangi sigorta kategorisinde geçirildiyse o kategoride emeklilik hakkı kazanılmasını sağlıyor. Eğer primler eşitse, son sigorta kategorisi üzerinden emekli aylığı bağlanıyor. Örneğin, bir kişinin hem Bağ-Kur hem de SSK ödemesi varsa, bu 7 yıllık dönemde en fazla prim ödemesi yapılan sigorta kategorisine göre emekli maaşı hesaplanıyordu. Ancak esnafın prim yükünün azalması ile bu kural ortadan kalkacak ve 7,200 günü tamamlayan herkes emekli olabilecek. Ayrıca Bağ-Kur’da 5,400 gün olan kısmi emeklilik süresi de SSK’lı çalışanlar için olduğu gibi 4,500 güne düşürülecek.
Emekli Maaşları Artacak mı?
2000 yılı öncesinde Bağ-Kur sigortalılarının SSK’ya geçmeleri durumunda emekli aylıkları yüzde 15-20 oranında artıyordu. Düzenleme ile emeklilik şartları ve hak kazanma koşulları standart hale getirilecek. Bu sayede farklı meslek grupları arasında bir eşitleme sağlanacak ve SSK ile Bağ-Kur arasındaki prim günü farkı son bulacak. Prim eşitleme işlemleri giriş tarihine göre değişecek.
