TÜRKİYE
Düzce Depreminde Neden Uyarı Gelmedi?
12 Kasım 2022’de 12 Kasım 1999 Düzce Depremi’nin yıldönümünde Türkiye genelinde bir deprem tatbikatı yapılmıştı. Tatbikatta radyo, TV ve telefonların bildirim sistemi üstünden tatbikat uyarısı yapılmış ve çök kapan tutun tatbikatı yapılmıştı.
23 Kasım 2022’de Saat 04.08’de Düzce’de meydana gelen 5.9 büyüklüğündeki depremde ise radyo, tv ve telefonlarda depreme ilişkin bir bildirim gelmedi. Vatandaşlar neden uyarı gelmediği konusunda merak içindeler.
Birinci Sebep: Depremler Önceden Tahmin Edilemiyor
Dünyada depremlerin önceden tahmin edilebilmesine yönelik bir teknoloji yok. Depremlerin nasıl oluştuğu bilinmesine rağmen yerin kilometrelerce altında yaşanan depremleri oluşturan durumları tespit edebilecek teknolojileri uyarlamak pratikte mümkün değil.
Bu sebeple depremin hangi gün saatte olacağı önceden öğrenilip bilgisi verilemiyor.
İkinci Sebep: Depremlerin Merkez Üsleri Çok Yakın
Depremler meydana geldiğinde depremin oluşturduğu enerji dalga şeklinde yayılıyor. Bu dalgalar ışıktan yavaş ilerlediği için depremi erken uyarı sistemi kurarak saniyeler öncesinde tespit etmek mümkün oluyor.
Ancak Deprem erken uyarı sisteminin kullanılabilmesi için fay hattından yüzlerce kilometre uzakta olmak gerekiyor. Örneğin benzer bir sistemin İstanbul’a kuruldu. Ancak İstanbul’da Marmara’da bir deprem olması halinde deprem dalgalarının şehre ulaşmasından yaklaşık 5-7 saniye önce bilgisi alınabiliyor. Bu süre vatandaşların önlem alabilmesi için çok kısa olduğu için elektrik ve doğalgaz sistemlerinde kullanılıyor.
Japonya’daki benzer sistemde ise fay hattı şehirlerden uzak olduğu için Japonya’da erken uyarı verilebiliyor.
Neden 12 Kasım’da Tatbikat Yapıldı?
Kurulan sistem esas olarak deprem için değil diğer acil durumlarda kullanılan bir sistem. Sel, savaş, KBRN (Kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer) gibi durumlarda kullanılması için hemen her ülkede kurulmuş bir sistem. Bu amaçla geçmişte sadece sirenler kullanılırken, artık teknolojinin gelişmesiyle radyo, TV ve telefonlar da bu sisteme dahil oldu.
Sistemin testi yapılırken de deprem tatbikatı yapılarak halkın depreme hazır olması sağlandı.
