TÜRKİYE
BM’de Uluslararası ‘Sıfır Atık Günü’ etkinliği düzenlendi; Türkiye’nin ‘Sıfır Atık Projesi’ övgü aldı
NEW Yorkta Birleşmiş Milletler (BM) Genel Merkezinde düzenlenen 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü etkinliğinde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın eşi Emine Erdoğanın liderliğindeki sıfır atık projesinin önemine vurgu yapıldı. Türkiye ve Emine Erdoğana vizyonu ve liderliği için teşekkürlerini ileten Guterres, “Gezegenimiz her yıl çöplük yığınına boğuluyor” dedi.BM Çevre Programı (UNEP) New York Ofisi Devletlerarası İlişkiler Direktörü Jamil Ahmad moderatörlüğünde, Türkiyenin BM Daimi Temsilciliği, UNEP ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (UN Habitat) tarafından etkinlik düzenlendi. BM 78inci Genel Kurul Başkanı Dennis Francisın yanı sıra çok sayıda büyükelçi, diplomatik temsilci, sivil toplum kuruluşlarının temsilcisi ve gazetecilerin katıldığı etkinlik, sıfır atık konusunda bilinçlendirmeye yönelik video gösterimiyle başladı. Katılımcılara, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın eşi Emine Erdoğanın, 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü dolayısıyla BM, OECD, UNESCO, Türkiyenin daimi temsilcilikleri, UNEP ve dış misyonlarda düzenlenecek etkinliklere gönderdiği video mesaj gösterildi.GELİN, BUGÜN ATIĞIN YIKICI ÇARKINDAN KURTULMAYI TAAHHÜT EDELİMBM Genel Sekreteri Antonio Guterres, etkinlik için gönderdiği video mesajda, “Gelin, bugün atığın yıkıcı çarkından kurtulmayı taahhüt edelim” çağrısında bulundu. Türkiye ve Emine Erdoğana vizyonu ve liderliği için teşekkürlerini ileten Guterres, “Gezegenimiz her yıl çöplük yığınına boğuluyor” dedi.Guterres, bu durumun bilinen etkilerinin yanı sıra hastalık ve ölüme yol açtığına dikkati çekerek, “Aşırı tüketim bizi öldürüyor. İnsanlık için müdahaleye ihtiyaç var” ifadesini kullandı.ZAMANI DAHA AKILLICA KULLANMAMIZ GEREKİYOREtkinliğin açılış konuşmasını yapan UNEP New York Ofisi Direktörü ve BM Genel Sekreter Yardımcısı Ligia Noronha, Türkiyeye öncü rolü için teşekkürlerini iletti. Atık kirliliğinin iklim krizinin ana tetikleyicilerinden biri olduğunu belirten Noronha, “Tekrar kullanamayacağımız ve geri dönüştüremeyeceğimiz tek bir şey var, o da zaman. Zamanı daha akıllıca kullanmamız gerekiyor” uyarısında bulundu.SIFIR ATIK İLKELERİNİ BENİMSEMELİYİZTürkiyenin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Sedat Önal ise Türkiyenin Emine Erdoğanın liderliğinde 2017de başlattığı Sıfır Atık Hareketi ile uluslararası alanda sürdürülebilir tüketim ve üretim modellerini destekleme ve sıfır atık girişimleri hakkında farkındalık yaratma konusunda aktif rol aldığını söyledi. BM Genel Kurulu’nun 2022de oy birliğiyle kabul ettiği BM Sıfır Atık Kararının çok önemli bir dönüm noktası olduğuna işaret eden Önal, bunun ardından BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulunun kurulduğunu hatırlattı. Önal, Kurul’un ilk toplantısının geçen sene Emine Erdoğanın başkanlığında İstanbulda gerçekleştiğini anımsatarak, dünya genelinde başarı hikayeleri ve iyi uygulamalar hakkında bilgi toplayarak farkındalık yaratmaya devam ettiğini dile getirdi. Büyükelçi Önal, Kurul bünyesinde Küresel Sıfır Atık Ödülleri, Sıfır Atık Yılı ve Küresel Sıfır Atık Fonu kurulmasına ilişkin çalışmaların sürdüğünü bildirdi. Sıfır atık vizyonunu benimsemenin, zamanın en önemli sosyal, ekonomik ve çevre sorunlarıyla mücadele etmeye katkı sağlayacağını ifade eden Önal, öncelikli olarak atığın çevre ve biyoçeşitlilik üzerinde çok olumsuz etkileri olduğuna dikkati çekti. Önal, çevre kirliliği atıklarının iklim değişikliğini tetikleyen temel unsurlardan biri olduğunu kaydetti. Sıfır atık girişimlerinin çok büyük ekonomik fırsatları da beraberinde getirdiğine işaret eden Önal, sıfır atık yaklaşımının Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini yerine getirmek için kritik öneme sahip olduğunu belirterek, “Gelecek nesillere sorumluluğumuzu yerine getirmek için sıfır atık ilkelerini benimsemeliyiz. Sıfır atık vizyonunun uygulanması için daha fazla vakit kaybedilmemeli” mesajını verdi.EMİNE ERDOĞANIN ÜLKESİNDE BAŞLATTIĞI SIFIR ATIK HAREKETİBM 78inci Genel Kurul Başkanı Francis ise Türkiyenin sıfır atık girişimlerine ilişkin çabalarını takdir ettiklerini belirtti. Özellikle Emine Erdoğanın öncü rolüne dikkati çeken Francis, “Sayın Emine Erdoğanın ülkesinde başlattığı Sıfır Atık Hareketi, Genel Kurulun 30 Martı Uluslararası Atık Günü ilan eden kararı kabul etmeye teşvik etti” dedi.2050DE OKYANUSLARIMIZDA BALIKLARDAN ÇOK PLASTİK OLACAKAtık konusunda rakamların endişe verici bir tablo çizdiğine dikkati çeken Francis, her yıl 2,24 milyar ton kentsel katı atık ortaya çıktığını kaydetti. Francis, aynı zamanda her yıl 931 milyon ton gıdanın atığa dönüştüğünü bildirdi. Gıda kaybı ve atığının sera gazı emisyonlarının yüzde 10una tekabül ettiğini vurgulayan Francis, “Eğer değişikliğe gitmeden devam edersek 2050de okyanuslarımızda balıklardan çok plastik olacak” uyarısında bulundu. Sürdürülebilir uygulamalara geçilmesi gerektiğinin altını çizen Francis, hiçbir ülkenin sıfır atığa dönüşümde geride kalmaması gerektiğine vurgu yaptı.DAHA İYİ BİR GELECEĞE YÖNELİK ŞANSIMIZI ÇÖPE ATIYORUZUNEP İcra Direktörü Inger Andersen, gönderdiği video mesajında, daha iyi bir geleceğe yönelik şanslarını çöpe attıklarını dile getirdi. Andersen, doğanın atık yaratmadığını, insanlığın da bunu hatırlayarak atığa son vermesi gerektiğini dile getirdi. MLYNAR: ÇIĞIR AÇAN GİRİŞİMBM Habitat İcra Direktör Vekili Michal Mlynar da Türkiyenin, Genel Kurul’da alınan BM Sıfır Atık Kararı bağlamında oynadığı öncü role dikkati çekti. Emine Erdoğanın sıfır atık alanındaki girişiminin öncü bir örnek teşkil ettiğini anlatan Mlynar, bu çığır açan girişimi desteklemenin kendileri için ayrıcalık olduğunu söyledi. Mlynar, sıfır atık hedefini bir ütopya olarak görmemek gerektiğini, insanların kendi eliyle yarattığı atık yaralarını sarmanın mümkün olduğunu belirterek, kendilerinin bu yönde bilinçli şekilde çaba sarf etmeye devam edeceklerini söyledi. Kimyasallar ve Atıklar Gençlik Platformu Temsilcisi Shannon Lisa, 150den fazla ülkeden üyesi bulunduğunu, atık yönetme sürecine ‘genç insanların çözümlerini” katmaya çalıştıklarını ifade etti. Lisa, sıfır atığın herkesin kaygısı olması gerektiğini, gençlerin ve toplumların yönetmesine izin verilirse, liderlerin onları takip edeceğini belirtti. KATILIMCILAR, TÜRKİYENİN ÇABALARINA DİKKAT ÇEKTİ Konuşmacıların ardından Pakistan, Tacikistan, Azerbaycan, Surinam, Özbekistan, Avrupa Birliği, Singapur, Sierra Leone, ve Katarın BM Daimi temsilciliklerinden üst düzey katılımcılar de beyanlarında, Türkiyenin çabalarına dikkat çekti ve takdirlerini sundu.30 MART ULUSLARARASI SIFIR ATIK GÜNÜ BAŞLIKLI PANEL DÜZENLENDİTürkiyenin Birleşmiş Milletler (BM) Cenevre Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilciliği, BM Çevre Programı (UNEP) ve BM İnsan Yerleşimleri Programı (BM-Habitat), Cenevre Çevre Ağı ile diğer kurum ve kuruşların ortaklığıyla BM Cenevre Ofisinde 30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü başlıklı bir panel düzenlendi. İsviçrede BM Cenevre Ofisinde yapılan panele, AK Parti Erzurum Milletvekili Fatma Öncü ile Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Kahramanmaraş Milletvekili Zuhal Karakoç Dora, Türkiyenin BM Cenevre Ofisi Nezdindeki Daimi Temsilcisi Büyükelçi Güven Begeç, Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Nezdinde Daimi Temsilcisi Büyükelçi Alpaslan Acarsoy, Türkiyenin BM Cenevre Ofisi Medeniyetler İttifakı Özel Temsilcisi Hakan Kıvanç, Cenevre Başkonsolosu İpek Zeytinoğlu Özkan, BM-Habitat Cenevre Ofisi Direktörü Graham Alabaster, UNEP Avrupa Direktörü Arnold Kreilhuber, yabancı misyon temsilcileri, BM yetkilileri, Türkiyenin Bern İletişim Müşaviri Bayram Altuğ ile çok sayıda kurumdan davetli katıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğanın eşi Emine Erdoğan, çok sayıda çevrim içi katılımcının da bulunduğu panele video mesaj gönderdi. Toplantının moderatörlüğünü de yapan Alabaster, burada yaptığı konuşmada, “Bu çok önemli bir an çünkü Aralık 2022de Türkiye hükümetinin girişimi ve diğer üye ülkenin katılımıyla BM Genel Kurulu 30 Martı Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak ilan eden bir kararı kabul etti” dedi.YÜZ MİLYARLARCA DOLARA MAL OLUYORAlabaster, Uluslararası Sıfır Atık Gününün Cenevre ve dünya genelinde ikinci kez kutlandığını belirtti. Atıkların hem hava kirliliği, hastalıklar yoluyla insan sağlığına ve çevreye birçok tehdit oluşturduğunu söyleyen Alabaster, “Atıklar aynı zamanda küresel ekonomiye yılda yüz milyarlarca dolara mal oluyor. Atık yönetimini geliştirmek ve özellikle yerel düzeyde daha etkili hale getirmek için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” diye konuştu.Alabaster, çevre kirliliği sorununu kısmen çözmek için Sıfır Atık yaklaşımının önemine işaret ederek, kurum olarak ortaklarıyla bu konuda adımlar attıklarını ifade etti.GERİ DÖNÜŞÜM YOLUYLA ÜLKE EKONOMİSİNE 6 MİLYAR DOLAR KAZANDIRILDIBüyükelçi Begeç, etkinliğe katılan tüm davetlilerin yanı sıra UNEP, BM-Habitat ve Cenevre Çevre Ağına teşekkürlerini iletti. Türkiyenin Sıfır Atık deneyiminin Emine Erdoğanın şahsi kararlılığıyla başladığını belirten Begeç, şunları söyledi:”Sıfır Atık projesi, artık Emine Erdoğanın öncülüğünde ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yürütülen ulusal ve küresel bir politika haline geldi. Hedefi 2017de yüzde 13 ve 2023te yüzde 35 olan geri dönüştürülebilir atıkların geri kazanım oranının 2035te yüzde 60a çıkarılmasıdır. Sıfır Atık projemizin başlangıcından bu yana yaklaşık 500 milyon ağaç, 2,6 milyar kilovat enerji ve 820 milyon metreküp su tasarrufu sağlandı. Ayrıca bu sayede 6 milyon ton sera gazı emisyonunu önlendi, geri dönüşüm yoluyla ülke ekonomisine 6 milyar dolar kazandırıldı, 60 milyon ton geri dönüştürülebilir atık işlendi ve yaklaşık 21 milyon kişiye eğitim verildi.”DANIŞMA KURULU OLUŞTURULDUBegeç, Emine Erdoğanın Sıfır Atık konusunda şahsi kararlılığının küresel bir kampanyaya dönüştüğünü vurgulayarak, 2022de BM Genel Kurulu Sıfır Atık Kararını kabul ettiğini, aynı yıl bu kapsamda Emine Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterresin katılımıyla seçkin kişilerden oluşan bir Danışma Kurulu oluşturulduğunu hatırlattı. Büyükelçi Begeç, Cumhurbaşkanı Erdoğanın, 2023te 78inci BM Genel Kurulu sırasında BM Genel Sekreteri ile işbirliği içinde, Ortak Evimiz Dünya İçin Sıfır Atık İçin Küresel Taahhüt başlığıyla Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Bildirgesini imzaladığını da söyledi. UNEP Avrupa Direktörü Kreilhuber ise atık kirliliğinin sağlığı tehdit ettiğini ve ekonomik refahı engellediğini söyledi. Cenevrenin tehlikeli atıkların küresel yönetimi için önemli merkez olduğunu belirten Kreilhuber, atık yönetiminin de güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Tüketim ve üretim kalıplarında değişikliğe gidilmesi gerektiğinin altını çizen Kreilhuber, atık kirliliğini azaltmak için yeni bir yaşam biçiminin gerekli olduğunu dile getirdi. Kreilhuber, “Sıfır Atık hareketinin öncülerinden biri olan Türkiyeyi takdir ediyorum. Özellikle Sıfır Atık Danışma Kurulu’na da başkanlık yapan Emine Erdoğanın öncülüğünde, Türkiyenin sağladığı güçlü destekten çok memnunuz” ifadesini kullandı.TÜRKİYENİN SIFIR ATIK ÖNCÜLÜĞÜ KONUŞULDUPanelde söz alan diğer katılımcılar, Sıfır Atık politikasının önemine ve Türkiyenin bu konudaki öncü rolüne işaret etti.SIFIR ATIK PROJESİEmine Erdoğanın himayelerinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca 2017de başlatılan Sıfır Atık Projesi, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde atıkları kontrol altına alma, gelecek nesillere temiz ve gelişmiş bir Türkiye ile yaşanabilir dünya bırakma amacı taşıyor. Sıfır Atık Projesi kapsamında sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına ilişkin genel ilkelerin ve uygulama esaslarının belirlenmesini sağlayarak sıfır atık yaklaşımının ülke genelinde benimsenmesi, uygulanması ve yaygınlaştırılması amacıyla hazırlanan Sıfır Atık Yönetmeliği 12 Temmuz 2019 tarihli ve 30829 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak, yürürlüğe girdi. Türkiye 2018den bu yana çevre ve sürdürülebilirlik alanlarında ulusal ve uluslararası uzman isimlerin, kurum ile kuruluşların, sivil toplum kuruluşlarının, özel sektör temsilcileri ile bireylerin aynı platformda buluştuğu Sıfır Atık Zirveleri gerçekleştirildi.BM GENEL KURULUNDA KABUL EDİLEN SIFIR ATIK KARARIEylül 2022de BM’nin 77nci Genel Kurulu görüşmeleri sırasında New Yorkta BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile bir araya gelen Emine Erdoğan, ikili iklim kriziyle mücadele kapsamında Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanını imzaladı. BM Genel Kurulu, 14 Aralık 2022de Türkiyenin ana sunucusu, 105 ülkenin ise ortak sunucu olduğu sıfır atık kararını oylamayla kabul etti. Genel Kurul’un bu kararla 30 Martı Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan etmesinin yanı sıra BM Genel Sekreteri Guterresten, yerel ve ulusal sıfır atık girişimlerini teşvik etmek için bilgi, deneyim ve uzmanlığa dayalı, cinsiyet dengesi ve adil coğrafi temsil dikkate alınarak gönüllü ve seçkin kişilerden oluşan 3 yıl görev yapacak bir Danışma Kurulu kurulması istendi. Sıfır atık girişimleri, çevreye duyarlı atık yönetimi, sürdürülebilir tüketim ve üretim konularının BM bünyesinde ele alınmasına devam edilmesi gerektiği vurgulanan kararla, üye devletler, BM ile diğer uluslararası ve bölgesel örgütler, sıfır atık girişimlerini uygulamaya teşvik edildi.
