TÜRKİYE
Ayçiçek Yağına Zam Kapıda! Ayçiçek Yağı Zamlı Fiyat
Ayçiçeği, aşırı sıcakların etkisiyle büyük bir darbe aldı. Yakıcı sıcaklar hâlâ devam ederken çiçeklenme dönemindeki ayçiçekleri verim kaybına uğruyor. Bu verim kaybı, yağ kalitesini ve miktarını düşürme tehlikesi taşıyor. Uzmanlara göre, sektör son 20 yılın en kötü sezonunu aşırı sıcaklar nedeniyle yaşıyor. Geçtiğimiz yıl Rusya savaşıyla başlayan ihracat sorunları, ayçiçek yağına fahiş fiyat artışlarına sebep olmuştu. Bu yıl da kuraklık nedeniyle zamların olabileceği belirtiliyor.
Trakya bölgesinde etkili olan aşırı sıcaklar, ayçiçeğinde verim kaybına yol açması bekleniyor. Trakya Üniversitesi Bitki Islahı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, yaptığı açıklamada ayçiçeğinin hassas bir döneme girdiğini belirtti.
Kaya, çiftçilerin son yılların en kurak kışını yaşadığını ifade ederek, “Kış yağışları depolama açısından yetersiz oldu. Sonrasında gelen yağışlar bir ölçüde telafi etti, ancak ekimler dalgalı bir şekilde gerçekleşti. Bazı çiftçiler ayçiçeğini mart ayında ekti. Yağmurlar araya girince ekimler mayıs ortalarına kadar devam etti” dedi.
Marttan mayısa kadar farklı zamanlarda ekilen ayçiçeğinin, “çiçeklenme”, “tabla teşekkülü” ve “süt olum” evrelerinin olduğunu belirten Kaya, aşırı sıcakların bu üç evre için de zararlı olduğunu vurguladı.
Kaya, tabla teşekkülü evresinde bitkinin kaç tane dane yapacağına karar verdiğini ve sıcaklar olduğunda küçük tablalar oluşturduğunu, birim alandaki dane sayısının düştüğünü ve cılız dane oluştuğunu ifade etti. Çiçeklenme döneminde ise çiçeklerin ortalarının boş kaldığını belirtti. Diğer önemli bir noktanın süt olum evresi olduğunu dile getiren Kaya, bu evrenin bitki verimi üzerinde büyük etkisi olduğunu ve danelerin %40’ını etkilediğini söyledi. Süt olum evresinde çok fazla yağış istenmediğini, en azından serin ve bulutlu hava koşullarının tercih edildiğini belirtti. Bu nedenle süt olum evresindeki aşırı sıcakların bitkilerin suyunu hızla çektiğini ve kabuk oranının arttığını, yağ oranının ise düştüğünü açıkladı. Verim açısından gerçekten kritik bir döneme girildiğini belirten Kaya, umarım sıcaklar devam etmez ve çiftçiler buğdayda umduklarını ayçiçeğinde bulabilirler, dedi.
Kaya, aşırı sıcaklar nedeniyle erken ekilen ayçiçeğinde yağ oranının düştüğünü ve kabuk oranının arttığını belirtti. Trakya’da normal şartlarda ayçiçeği için belirli bir verim beklediklerini söyleyen Kaya, “Hiç yağmur yağmasa bile dekar başına yüz ila yüz elli kilo arasında bir verim elde etmeyi umuyoruz, ancak bu kritik dönemlerde yağış olmazsa bölgede iki yüz kilonun üzerine çıkıyordu. Ancak görünüşe göre gerçekten kötü bir sezon geçireceğiz. Son on beş yirmi yıldır böyle kötü bir sezon, böyle kötü bir sıcaklıkla karşılaşmadık” dedi.
Kırklareli Ziraat Odası Başkanı Ekrem Şaylan da artan hava sıcaklığı nedeniyle ayçiçeğinin zarar görebileceğini ve yapraklarında güneş yanıklarının oluşabileceğini belirtti. Şaylan, ayçiçeğinde verim düşüşü beklediklerini ve sıcaklık ve kuraklık nedeniyle yapraklarda güneş yanığı oluşabileceğini söyledi. İlgili su kaynaklarının son yağışlarla birlikte olumsuzlukları önlediğini belirten Şaylan, ancak hava sıcaklığı ve kuraklık devam ederse ciddi sorunlarla karşılaşabileceklerini ifade etti.
Tekirdağ’da çiftçilik yapan Ünal İncehasan da ayçiçeğinin kuraklık nedeniyle stres altında olduğunu belirtti. İncehasan, geçen yıla göre bu yıl yağışın neredeyse hiç olmadığını ifade ederek, “Bitki normalde boy atar, ancak kuraklık nedeniyle stres altında. Kök yapacak uygun alan bulamayınca bitki kısa mesafede büyüyor. Boyuyla orantılı olarak küçük kalıyor” dedi.
Geçtiğimiz yıl Rusya ile yaşanan ihracat sorunları, ayçiçek yağında fahiş fiyat artışlarına sebep olmuştu. Bu yıl da kuraklık nedeniyle fiyatların artabileceği belirtiliyor.
