TÜRKİYE
2. Torba Yasa’da Erken Emeklilikte O Maddelere ONAY ÇIKTI! EYT, BAĞKUR Affı, Taşerona Kadro, 2000 Sonrası Sigortalı Olanlar….
Meclis’in açılmasıyla birlikte, Türkiye’nin emeklilik sistemi için önemli iki reform gündeme geliyor. Hükümet, prim düşürülmesi ve yaş şartıyla ilgili yapacağı iki yeni düzenlemeyi içeren bir torba yasa hazırlığı içerisinde. Bunun yanı sıra, yeni torba yasanın kadınların erken emekliliği ve taşeron sorunu gibi toplumun geniş kesimini ilgilendiren birçok soruna çözüm getirmesi bekleniyor. Peki, 2. torba yasa maddeleri nelerdir? 2. torba yasa ne zaman yürürlüğe girecek? İşte detaylar…
Milyonlarca kişiyi ilgilendiren 1. torba yasa Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş durumda! Bu gelişmenin ardından EYT, staj-çıraklık, Bağkur affı, 5000 prim gibi konuları içeren yeni bir torba yasa hazırlığı yapıldığı bildirildi. Meclis, memur ve emeklilerin Temmuz zammını artıran torba teklifi yasalaştırarak tatile girecek ve tekrar açıldığında da emeklilikle ilgili düzenlemeleri ele alacak. Peki, “2. torba yasa maddeleri nelerdir?” ve “Yeni torba yasa ne zaman yürürlüğe girecek, 2023?” İşte, 2. torba yasa hakkındaki detaylar…
Hükümet, ikinci torba yasa olarak adlandırılan yasama paketinde, memurlara yönelik çeşitli düzenlemeleri içeren maddeleri yer alacak. Bu düzenlemeler, SGK ve Bağ-Kur prim eşitlemesinden kadınların erken emekliliğine ve taşeron sorununa kadar birçok konuyu kapsayacak.
İkinci torba yasa kapsamında, memurlara yönelik bazı iyileştirmeler yapılacak. 4 meslek grubunu kapsayan 3600 ek gösterge düzenlemesi genişletilecek ve birinci derecedeki tüm memurlar 3600 ek göstergeden faydalanacak. Bu düzenlemeyle birlikte ilk aşamada 470 binden fazla memur bu avantajdan yararlanabilecek.
Taşeron İşçilerin Kadroya Geçmesi İçin Çalışmalar Devam Ediyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, taşeron işçilerin kadroya geçmesiyle ilgili çalışmaların devam edeceğini açıkladı.
Seçimlerden önce başlatılan bu çalışmalarla birlikte, kadro yasasından yararlanamayan taşeron işçilere yeni haklar sağlanması gündeme gelecek. Bu sayede birçok taşeron işçi, daha güvenceli bir çalışma ortamına kavuşabilecek.
Dönem Toplu Sözleşme Görüşmelerinde Zam Oranları Belirlenecek
Yaklaşık 3,5 milyon memur ve 2,5 milyon memur emeklisi, 2024-2025 yıllarını kapsayan 7. Dönem Toplu Sözleşme görüşmelerinde zam oranlarının belirlenmesini merakla bekliyor.
Bu yıl 1 Ağustos itibariyle gerçekleşecek toplu sözleşme görüşmelerinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan başkanlık yapacak. Zam oranları ve mali-sosyal haklar gibi konular, 2024 ve 2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşmede belirlenecek.
Prim Eşitlemesiyle Bağ-Kur Emeklilik Şartları Değişiyor
Başlıca konulardan biri, prim eşitlemesi ile Bağ-Kur emeklilik şartlarının değiştirilmesidir. Bağ-Kur ve SSK primleri eşitlenerek 7200 güne indirilecektir. Bu düzenleme sayesinde, Bağ-Kur’lu 1 milyon esnafın emeklilik için gereken gün sayısı 9000’den 7200’ye düşeceği için, 5 yıl daha erken emekli olabileceklerdir.
Bu düzenleme kapsamında, esnafın yanı sıra çalışan işçi sayısı, basit usulde vergilendirme ve vergiden muaf esnaf gibi özellikler de dikkate alınacaktır. Ayrıca, tüm Bağ-Kur’luları kapsayacak şekilde geniş bir kapsamın da gündemde olduğu belirtilmektedir.
Önceki düzenlemeye göre, 8 Eylül 1999 – 30 Ocak 2008 tarihleri arasında sigortalı olan Bağ-Kur’lular için emekli olabilmek için gün sayısı şartı kadın ve erkekler için 9000 (25 yıl) gün olarak belirlenmiş, ancak yaş şartı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olarak uygulanmıştı.
Yapılacak yeni düzenlemeyle birlikte, prim gün şartı hem kadınlarda hem de erkeklerde 9000’den 7200’e indirilecektir. 7200 prim gününü tamamlayanlar, sigortalılık başlangıç tarihine göre belirlenen yaş şartını sağladıklarında emekli olabileceklerdir. Ancak, prim günü doldurulmuş olsa bile yaş şartının beklenmesi gerekecektir.
01 Mayıs 2008 sonrası sigortalılığı başlayanlar için ise yine 9000 gün şartı ve kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş ile başlayan ve 65’e kadar kademeli olarak artan emeklilik yaşının tamamlanması gerekmektedir.
Yapılacak 1800 günlük indirimle bu tarihten sonra sigortalılığı başlayan Bağ-Kur’lular da 7200 gün ile emekli olabileceklerdir. Ancak, kadınlarda 58, erkeklerde 60 olan yaş şartının da tamamlanması gerekecektir.
Eğer henüz 9000 günü doldurmamış bir Bağ-Kur’lu, yasa düzenlemesi kapsamına girerse ve 7200 günü tamamlamışsa, hemen emekli olabilecektir.
Mevcut durumda farklı kurumlarda çalışmış sigortalılar için iki yöntem uygulanmaktadır. 2008’den önce sigortalı olanların emekli olacağı kurumu son 7 yıllık sigortalılık süresindeki 1261 gün belirlemektedir. Bu süre içinde hangi kurumdan 3.5 yıl ve fazlası çalışma varsa, o kurum seçilmektedir. 1 Ekim 2008 sonrasında sigortalı olanlar ise hangi kurumdan daha fazla prim ödemişse, o kurumdan emekli olabilmektedir.
Bu sigortalılar için 3.5 yıla bakılmamaktadır. Ancak, Bağ-Kur ile SSK primlerinin eşitlenmesi söz konusu olduğunda, farklı kurumlarda çalışanlar için böyle bir hesaplama yapılması da gerekmeyebilecektir.
Bir başka emeklilik reformu ise ev kadınları ve anneler için gelecektir. Aile Koruma Kalkanı Paketi kapsamında, ev kadınları hem sosyal güvenceye kavuşacaklar hem de yıpranma hakkı benzeri bir uygulama ile erken emekli olabilecekler.
SSK ile Bağ-Kur primlerinin eşitlenmesi de erken emeklilik imkanı getirecektir. Aile Koruma Kalkanı paketi ile gündeme gelecek olan sistem 4 aşamalı olarak uygulanacaktır.
İlk aşamada, hiç sigortası olmayan veya bu güne kadar çalışma imkanı bulamamış ev kadınlarının sosyal güvencesi ve emekliliği sağlanacaktır. İkinci adımda ise anneler açısından çocuk sayısına göre erken emeklilik imkanları devreye alınacaktır.
Üçüncü adımda, çalışan anneler için bir yıpranma düzenlemesi ile hem yaş şartı hem de prim desteği ile erken emeklilik sağlanacaktır. Son adım ise doğum borçlanması ile ilgili olacaktır.
Sigortadan önce dünyaya gelen çocuklar için de doğum borçlanması yapılarak prim kazanma ile ilgili çalışmalar başlatılacaktır.
İlk adımda herhangi bir sosyal güvencesi olmayan ve primi de bulunmayan ev kadınları için sigorta sistemi devreye alınacaktır.
Anneler isteğe bağlı sigorta sistemi ile sosyal güvenceye kavuşturulacaklardır.
Bu sisteme ödenecek primlerin her ay üçte biri devlet tarafından karşılanacaktır. Ev kadınları daha az prim ödeyerek daha erken emekli olabileceklerdir. Sadece emeklilik değil, sosyal güvenceyle birlikte sağlık hizmetlerinden de ücretsiz yararlanabileceklerdir.
Aynı anda yürütülecek olan Bağ-Kur ve SSK prim eşitlemesi gerçekleştiğinde, 5400 gün olan kısmi emeklilik şartı 4500 güne kadar çekilebilecektir.
Ev kadınlarına getirilecek sosyal güvence ve emeklilik hakkı anneler için daha avantajlı olacaktır.
