EKONOMİ
İkinci El Otomobilde Talep Patlaması: Sıfır Otomobil Ulaşımı Kısıtlanıyor
Sıfır otomobillere erişim, vergi oranları nedeniyle giderek zorlaşıyor ve bu da ikinci el otomobil piyasasının talebinin artmasına yol açıyor. Ekonomist ve vergi uzmanı Ulaş İke, yüksek vergilerin sıfır otomobil alımını sınırladığını belirterek, “Vatandaşlar, artık ikinci el otomobillere yöneliyor” dedi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Eylül sonu itibarıyla Türkiye’de trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı 26 milyon 129 bin 4 adetken, Ocak-Eylül ayları arasında bir önceki yılın aynı dönemine göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı yüzde 0,6 oranında azalarak 907 bin 499 adet oldu. Aynı dönemde 27 bin 66 taşıtın ise kaydı silindi.
Ekonomist ve vergi uzmanı Ulaş İke, otomobil satışlarını değerlendirirken, “2022 yılında, 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesinde 100 Euro karşılığında satın alınan bir aracın Türkiye’deki fiyatı 144 Euro seviyesine ulaştı. AB İstatistik Ofisi Eurostat’ın açıkladığı fiyat düzeyi endeksine göre Türkiye, Avrupa’da araç fiyatlarının en yüksek olduğu ülke konumunda. Bu yüksek fiyatların temel sebebi ise maalesef yüksek vergilerdir. Eurostat verilerine göre 2020 yılı sonunda Avrupa’da her bin kişiye ortalama 560 otomobil düşerken, bu sayı Türkiye’de bin kişiye sadece 157 otomobil ile sınırlıdır” şeklinde konuştu.
Sıfır otomobil almakta yaşanan zorluklar nedeniyle, otomobil talebi ikinci el piyasaya kaymaktadır. İke, “Enflasyonun da etkisiyle vergiler artmaktadır. ÖTV oranları, aracın ÖTV matrahı (vergisiz fiyatı) esas alındığı için fiyatlar yükseldikçe oranlar da artmaktadır. ÖTV kanununun yürürlüğe girdiği 2002 yılında yüzde 27 ila yüzde 50 aralığında değişen ÖTV oranları, bugün yüzde 45 ila yüzde 220 aralığında bulunmaktadır. Bu nedenle otomotiv firmaları, fiyatları belirli bir aralıkta tutabilmek adına A, B ve C segment sıfır araçlara odaklanmıştır. Sıfır araç satışlarının yüzde 90’ı A, B ve C segmentte gerçekleşmektedir. Sıfır otomobil fiyatları arttıkça ikinci el otomobillere olan talep de artmaktadır” şeklinde açıkladı.
İke, TÜİK’in 2022 yılı sonu itibarıyla yayınladığı verilere göre Türkiye’de trafiğe kayıtlı taşıtların ortalama yaşı 14,8 iken, aynı oranın otomobiller özelinde 14 olduğunu ifade ederek, “Trafik güvenliği ve vatandaşın refahı açısından otomobiller üzerinden alınan vergilerde vatandaş lehine bir düzenleme yapılmalıdır” şeklinde sözlerini tamamladı.
