Yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi 2024 Yılında Yürürlüğe Girecek! Tarih Belli Oldu

Türkiye’nin ekonomik hedeflerini ve politikalarını içeren 2024-2026 dönemini kapsayan üç yıllık Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Bu programa göre, Otomatik Katılım Sistemi’nin (OKS) işverenlerin katkılarıyla ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği bir Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) kurulması planlanıyor. İlgili yasal düzenlemenin 2024 yılının dördüncü çeyreğinde çıkarılması hedefleniyor.

Otomatik Katılım Sistemi (OKS), 2017 yılında başladı ve Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesine imkan tanıdı. Bu sistem, tüm çalışanların maaşlarından yüzde 3 kesilerek BES’e aktarılıyor ve çalışanlar istedikleri takdirde sistemde kalıp tasarruf yapabiliyorlar ya da sistemden ayrılabiliyorlar.

TES, emeklilik döneminde oluşacak gelir kaybını telafi ederek çalışma dönemi yaşam standartlarını korumayı amaçlayan bir sistem olarak tasarlandı. Bu sistem, çalışanlar, işverenler ve devlet tarafından finanse edilecek, çalışanların bireysel hesaplarına yapılan nakdi katkılar emeklilik yatırım fonlarına yönlendirilecek ve bu fonların seçimi ve birikimlerin dağılımı çalışanlar tarafından belirlenecek bir ikinci basamak emeklilik sistemi olarak öngörülüyor.

Kıdem Tazminatı Konusu

Sisteme göre, karma TES’e dahil olan tüm çalışanlar, daha sonra isteğe bağlı TES’e geçebilecekler. Kanunun yürürlüğe girmesiyle tüm çalışanların kıdem tazminatına tabi geçmiş dönem hakları korunacak. Çalışanlar, bu tarihten önceki çalışma sürelerine ilişkin kıdem tazminatı haklarını alabilecekler ve yeni sisteme aktarım yapılmayacak.

Kıdem tazminatı konusunda, mevcut durumda çalışanların brüt ücretinin yüzde 8,33’ü kadarını kıdem tazminatı olarak aldığı bir sistemde, karma TES’de çalışanlar yüzde 5,33’ü kıdem tazminatı ve yüzde 3’ü işveren katkısı olmak üzere toplam yüzde 8,33’lük bir hak elde edecekler. Yüzde 3’lük işveren katkısı bireysel fon hesaplarında toplanacak. Bu, çalışanlar için bir kayıp oluşturmayacak ve kıdem tazminatı hakları korunacak.

Çalışanların istifa etmeleri durumunda, karma TES’te yüzde 3’lük hakları korunacak ve çalıştıkları son firmadaki dönem için işveren katkı payının yüzde 50’si bireysel fon hesaplarında kalacak, yüzde 50’si ise TES sigorta hesabına aktarılacak. Bir yıldan fazla süredir çalışanlar için ise feshedilen çalışanın son firmadaki çalışma süresi için işveren katkı payı ve devlet katkısının yüzde 50’si bireysel fon hesaplarında korunurken, yüzde 50’si TES sigorta hesabına aktarılacak. Bu tutarlar, hukuki süreç tamamlanana kadar blokeli olarak bekletilecek.

Çalışan Katkıları ve Devlet Katkısı

Karma TES’de yüzde 5,33’lük kıdem hakkı ve yüzde 3 işveren katkısı alınırken, isteğe bağlı TES’de yüzde 4 işveren katkısı ve yüzde 1 (asgari prime esas kazanç üzerinden) devlet katkısı uygulanacak. Çalışan katkısı, çalışanın asgari ücretle çalışanlar için yüzde 0,5, asgari ücretle asgari ücretin iki katına kadar olan kazançları için yüzde 1,5, asgari ücretin iki katından fazla kazançları için yüzde 2,5 olacak şekilde belirlendi. Çalışanlar, talep etmeleri durumunda çalışan katkılarını yüzde 6’ya kadar artırabilecekler.

Bireysel Hesaplar ve Emeklilik Yatırım Fonları

Devlet katkısı ödemeleri nakit olarak yapılacak ve çalışılan ayı takip eden ayın sonuna kadar gerçekleştirilecek. Birikimler emeklilik yatırım fonları aracılığıyla değerlendirilecek ve çalışanlar bu fonları kendileri seçebilecekler. Emeklilik şirketlerine prim ödemeleri sigorta ettirme zorunluluğu getirilecek ve ahlak ve iyi niyet kurallarına uyulmayan durumlarda işten çıkarılmış veya istifa etmiş çalışanlara ait TES sigorta hesapları sigorta amacıyla kullanılacak.

İstifa Durumunda ve Çıkış Şartları

Çalışanlar istifa etmeleri halinde sadece çalışan katkısı bireysel fon hesaplarında kalacak. Bir yıldan uzun süreli çalışılan işlerden istifa edilirse, işveren katkı payı ve devlet katkısı bireysel fon hesaplarında korunacak. Çalışan, emeklilik döneminde hak kazandığında hesabındaki birikimi alabilecek. Sistemden tamamen çıkış, emeklilik dönemi sona erdiğinde veya çalışanın ölümü veya maluliyet durumunda gerçekleşecek.

Çalışanlar, talep etmeleri durumunda evlilik, işsizlik, ilk konut edinimi ve ağır hastalık gibi sebeplerle bir defaya mahsus olmak üzere bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerinin yüzde 10’unu ve çoklu yararlanma durumlarında kısmi çıkış oranının yüzde 20’sini alabilecekler.

SGK Emekliliği ve Tamamlayıcı Emeklilik

Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES), ikinci basamak bir emeklilik sistemi olarak tasarlanmıştır ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamındaki birinci sütun emeklilik sistemiyle ayrışır. Çalışanlar, SGK’den emekli olduklarında, ayrıca 60 yaşına geldiklerinde TES kapsamında ikinci emekli aylığını alabilecekler. İki emekli aylığı arasında herhangi bir kesinti veya azalma olmadan her iki aylığı da alabilecekler.

Tamamlayıcı emeklilik için 60 yaş belirlenmiş olsa da, çalışanların emeklilik olmadan da birikimlerine hak kazanabilecekleri bir sistem olarak tasarlanmıştır. Her çalışan, bireysel fon hesabındaki birikime ulaştığında hak kazanacaktır, bu nedenle 5 yıl çalışanlar için de 30 yıl çalışanlar için de 60 yaşını doldurduğunda bireysel fon hesabındaki birikimler ödenecektir. Bu yeni Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi, Türkiye’de emeklilik ve tasarruf konularında önemli bir adım olarak görülmektedir.

Bizi takip edin: