Ekonomi
TÜİK: Geçen yıl doğan girişimlerin istihdam payı yüzde 5 oldu
TÜİK, Girişimcilik ve İş Demografisi, 2023 bültenini yayımladı. Buna göre; girişimlerin 2022 yılındaki doğum oranı yüzde 16,1 ve bu girişimlerin istihdamdaki payı yüzde 5,5 iken, 2023 yılında doğum oranı yüzde 15,2ye, istihdam payı ise yüzde 5e düştü. Doğan girişimler incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek payı yüzde 33,5 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 17,9 ile ulaştırma ve depolama ve yüzde 10,1 ile imalat sektörleri takip etti. İllere göre 2023 yılında doğan girişimlerden en yüksek payı yüzde 27,3 ile İstanbul aldı. İstanbulu sırasıyla yüzde 7,9 ile Ankara ve yüzde 6,6 ile İzmir takip etti.
GİRİŞİMLERİN ÖLÜM ORANI YÜZDE 11,4
Girişimlerin 2020 yılındaki ölüm oranı yüzde 9,6 iken 2021 yılında yüzde 11,4e yükseldi. Ölen girişimlerin istihdamdaki payı ise 2020 yılında yüzde 3,6 iken 2021 yılında yüzde 4 olarak gerçekleşti. Ölen girişimler incelendiğinde, 2021 yılında en yüksek payı yüzde 36 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla, yüzde 14,2 ile ulaştırma ve depolama ile yüzde 11,8 ile inşaat sektörleri takip etti. İllere göre 2021 yılında ölen girişimlerden en yüksek payı yüzde 24,5 ile İstanbul aldı. İstanbulu sırasıyla yüzde 6,7 ile Ankara ve yüzde 5,8 ile İzmir takip etti. Girişimlerden 2022 yılında doğanların yüzde 75,5i, 2023 yılında hayatta kaldı. Girişimlerin 2021 yılında 1 yıllık hayatta kalma oranı yüzde 75,3, 2 yıllık hayatta kalma oranı yüzde 56,7 olarak gerçekleşti.
HIZLI BÜYÜYEN GİRİŞİMLER ORANI YÜZDE 14,7
Hızlı büyüyen girişimler oranı 2023 yılında yüzde 14,7 oldu. Aynı yıl için ceylan girişimler (5 yaşın altındaki hızlı büyüyen girişim) oranı ise yüzde 2,5 oldu. Hızlı büyüyen girişimlerin 2023 yılında yüzde 26,6sı imalat, yüzde 19,9u toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 14,7si ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi. Ceylan girişimlerin 2023 yılında yüzde 25,7si imalat, yüzde 14,3ü toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı yüzde 12,4ü ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi. İmalat sanayinde 2023 yılında doğan girişimlerin yüzde 57,7si düşük teknoloji ürünleri üretti. İmalat sanayinde 2023 yılında doğan girişimlerin yüzde 29,1i orta düşük, yüzde 12,2si orta yüksek, yüzde 1,0ı ise yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üreten girişimler oldu.
Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2023 yılındaki ciro payı yüzde 26,9 oldu. En yüksek ikinci ciro payına ise yüzde 14,4 ile 2011-2015 yılları arasında kurulan girişimler sahip oldu. Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2023 yılındaki istihdam payı yüzde 34,7 oldu. Girişimlerden 2011-2015 yılları arasında kurulanlar ise yüzde 15,8lik istihdam payına sahip oldu. Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2023 yılındaki ihracat payı yüzde 20,1 oldu. Girişimlerden 1990 ve öncesindeki yıllarda kurulanlar ise yüzde 16,9luk ihracat payı ile ikinci en yüksek orana sahip oldu. Kuruluş yılı 2016 ve sonrası olan girişimlerin 2023 yılındaki ithalat payı yüzde 15,1 oldu. Girişimlerden 1990 ve öncesinde kurulanlar ise yüzde 28lik ithalat payı ile en yüksek orana sahip oldu.
