Dünya
Mars’taki toz fırtınaları astronotlar için ciddi sağlık riskleri taşıyor
ABDdeki Güney California Üniversitesi (USC) Keck Tıp Fakültesi tarafından yapılan yeni bir araştırma, Marstaki toz fırtınalarının solunum problemlerine ve hastalık riskinin artmasına neden olabileceğini ortaya koydu.
Marstaki toz fırtınaları, elektronik sistemlerde aksamalara yol açabiliyor ve güneş panellerinin üzerine birikerek enerji üretimini engelleyebiliyor. 2018 ve 2022 yıllarında, NASAnın Opportunity keşif aracı ve InSight iniş aracı, toz fırtınaları nedeniyle çalışamaz hale geldi. Bilim insanları, insanlı görevlerde bu fırtınaların çok daha büyük riskler taşıyabileceğini söylüyor.
NASA ve Çin İnsanlı Uzay Ajansı (CMS), önümüzdeki yıllarda astronotları Marsa göndermeyi planlıyor. Bu görevler sırasında mürettebatın aylarca yüzeyde çalışması ve uzun süreli yaşam alanları kurması bekleniyor.
Araştırmayı yöneten USC Tıp Fakültesinden Dr. Justin L. Wang ve ekibi, Mars tozunun insan sağlığı üzerindeki etkilerini detaylı şekilde inceledi. Çalışmaya NASAnın Johnson Uzay Merkezi, UCLA Uzay Tıbbı Merkezi ve Colorado Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Bölümünden araştırmacılar da katıldı. Dr. Wang, Mars yüzeyinde bol miktarda bulunan bazalt ve nanofaz demirden kaynaklanan demir tozlarının, solunum yolu hastalıklarına yol açabileceğini belirtti.
Araştırmacılar, en önemli önlemin Mars tozunun yaşam alanlarına girmesini engellemek ve filtreleme sistemleri ile tozu ortamdan uzaklaştırmak olduğunu belirtiyor. NASA ve diğer uzay ajansları, bu tür sağlık risklerini azaltmak için özel koruyucu kaplamalar, elektrostatik spreyler ve tozu uzaklaştırabilecek yeni teknolojiler üzerinde çalışıyor. Artemis Programı ve gelecekteki Mars görevleri ilerledikçe, uzay tıbbı alanında da önemli gelişmelerin yaşanması bekleniyor.
