Türkiye
İstanbul – Türk Dünyası Dışişleri Komisyonları Toplantısı’nda yeni iş birliği kararları alındı
TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay başkanlığında öğle saatlerinde başlayan Türk Devletleri Parlamentoları Dışişleri Komisyonları Toplantısı sona erdi. Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve KKTC’den komisyon başkanları ve ülkelerin milletvekilleri, büyükelçileri ile Türk Dünyasından birçok kuruluş temsilcisinin katıldığı toplantıda, ülkeler arasında yeni iş birlikleri kurulması kararı alındı.
‘YENİ TOPLANTI EYLÜL AYINDA KIRGIZİSTAN’DA GERÇEKLEŞECEK’
Toplantının sona ermesinin ardından alınan kararlara ilişkin açıklamalarda bulunan TBMM Dışişleri Komisyonu Başkanı Fuat Oktay, “Toplantılarımızda önemli uluslararası gelişmeler ile Türk Dünyasını ilgilendiren spesifik konuları ele alarak bu konularda ortak tutum geliştirilmesini imkanlarını gözden geçirmekte ve katılımcılar arasında parlamenter diplomasinin daha etkin kullanılabileceği ortak alanları belirleyerek somut iş birliği mekanizmalarını değerlendirmekteyiz. Bugünkü toplantımızın somut sonuçları arasında, Türk Dünyasında iş birliğine yönelik uluslararası anlaşmaların dış işleri komisyonlarımızdan ve parlamentolarımızdan öncelikli olarak geçirilmesi yönünde fikir birliğine varmış durumdayız. Parlamenterlerimizin dahil olduğu uluslararası örgüt ve toplantılarda iş birliğini ne şekilde artırabileceğimizi detaylı bir şekilde ele aldık. Tüm uluslararası faaliyetler sırasında katılımcı ülke parlamenterlerinin daha yakın iletişim içerisinde olması, bu meyanda toplantılar sırasında ikili görüşmelerin gerçekleştirilmesi, yan etkinlik olarak topluca bir araya gelinmesi, önemli konularda görüşlerin ve tutumların paylaşılması, mümkün olduğu durumlarda ortak pozisyonların belirlenmesi, bu gibi platformlarda adaylıkların desteklenmesine çalışılması, Türk devletlerinin tümünün temsil edilmediği toplantılarda, platformlarda, temsil edilmeyen ülkelerin tezlerinin mümkün olduğunca dile getirilmesi ya da savunulması gibi hususlarda çaba gösterilmesi ve bu çerçevede de iş birliğinin ve dayanışmanın güçlendirilmesi hususunda fikir birliğine vardık. Bundan sonraki toplantımızı da yine bu çerçevede aldığımız kararlar çerçevesinde yaptığımız faaliyetleri de değerlendirmek ve yeni kararları almak üzere de yeni iş birliği alanları belirlemek üzere bu yılın Eylül ayının başında Kırgızistan’da gerçekleştirme yönünde bir karar almış durumdayız” dedi.
‘AYRILIKÇI UNSURLARIN YENİ SURİYE’DE YERİ OLAMAZ’
Suriye’deki terör grupları konusunda ortak hareket etme kararı alındığını belirten Oktay, “Çatışmaların, savaşların, güç siyasetinin, belirsizliklerin, sınır tanımayan hibrit tehditlerin ve ekonomik, insani ve çevresel çok boyutlu sınamalarının hepimizi derinden etkilediği bir dönemden geçiyoruz. Bugünkü toplantımızda bölgesel konular içerisinde Kafkasya‘daki durumu, Kıbrıs meselesini, Ukrayna-Rusya Savaşı’nı, Suriye’deki son gelişmeleri ve Filistin’deki son durumu ele alma fırsatı bulduk. Bu vesileyle, Türkiye tarafı olarak Filistin halkının öz vatanından sürülmesine yönelik tehlikeli söylemlerin uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve hiçbir şekilde kabul edilemeyeceğini net bir şekilde ortaya koyduk. Suriye’de güvenliğin, istikrarın ve refahın temini hususunda ortaya çıkan bu fırsatın değerlendirilmesi gerekmekte. Elbette bu fırsatla birlikte bir takım sınamaların da olduğunu belirtmek isterim. Bu sınamaların aşılmasını teminen Şam’daki yeni yönetimin ülkede barış ve istikrar sağlayacak kapasiteye ulaşması gerekiyor. Bunun için uluslararası toplumun desteği ve angajmanı, Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması gerekir. Suriye’de ulusal uzlaşı sağlanması da sürdürülebilir istikrar için elzem olan bir diğer husustur. Yeni yönetim tarafından yapılan açıklamalarda belirtildiği üzere, bu ulusal uzlaşının tek bir egemenlik çatısı altında ve tüm ülke topraklarını kapsayacak şekilde gerçekleştirilmesi zaruridir. Bu bakımdan Suriye’nin tüm bileşenlerinin, ülkenin siyasi birliği ve toprak bütünlüğü temelinde anayasal vatandaşlık ilkesi altında yeni Suriye’de yerlerini bulmalıdır. Ülkenin kuzeydoğusundaki PKK, YPG, PYD, SDG ve DEAŞ gibi terör unsurlarının faaliyetlerinin sonlandırılması şarttır. Hem Suriye’ye hem komşularına tehdit oluşturan terörün, ayrılıkçı unsurların yeni Suriye’de yeri olamaz. Ulusal ve uluslararası barış ve güvenliğe yönelik en ciddi tehditlerden biri olmaya devam eden terörün tüm biçim ve tezahürleri ile reddedilmesi ve buna karşı kararlı ve samimi bir şekilde mücadele edilmesi, bölgemizde ve dünyada güvenliğin ve istikrarın temini için olmazsa olmazdır. Azerbaycan’ın, Ermenistan‘ın işgali altında bulunan öz vatan topraklarını azat etmesinin ardından Güney Kafkasya’da barış için tarihi bir fırsat ortaya çıkmıştır. Bu fırsatın değerlendirilmesi ile Güney Kafkasya bölgesel ve küresel bağlantısallık noktasında kilit bir bölge haline gelecek ve Türkiye ile gönül coğrafyamız Orta Asya arasındaki bağlantı daha da güçlenecektir” ifadelerini kullandı.
‘DOĞRUDAN İLETİŞİM SAĞLAYABİLECEK KONUMA DA GELEBİLECEĞİZ’
Oktay, ortak alfabe ve sosyal medya platformu vurgusu yaparak, “Bugünkü toplantımızda aynı zamanda başta yapay zeka olmak üzere çığır açan teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanmasının yönetişimine dair uluslararası platformlarda hükümetlerimizin ve Türk Dünyasının kültürel değerlerini koruyacak şekilde etkin rol oynanması için teşvik edilmesi hususunda mutabık kaldık. Sosyal medya platformlarında bizim kendi içimizde de güçlü sosyal medya platformlarının oluşturulması noktasında gayret sarf etmemiz, bunun da bir an önce geliştirilmesi ile ilgili destek vermemiz gerektiğini değerlendirdik. Ama onun ötesinde de yine yapılan çalışmalarda gerek ekonomi alanında değerlendirmelerimizde, gerekse diğer tüm alanlarda çok sıkı bir iş birliğinin geliştirilmesi, yani ortak bir güvenlik mimarisinden ortak diasporanın hayata geçirilmesinde özellikle Türk Dünyası ve Türk Jeopolitiği açısından baktığımızda enerji ulaştırma ve Orta Koridora dair konularda çok ciddi iş birliklerinin olduğu enerji alanında da sadece bildiğimiz doğal gaz petrol veya kömür ve benzeri değil, onun ötesinde kritik rezervlerle de zengin olan Türk dünyasında Türk jeopolitiğindeki nadir elementler hususu da dahil bunların değerlendirilmesi ve bu çalışmaların hükümetler nezdinde yapılırken aynı çerçevede parlamentolarımızın da radarına girmesi gerektiğiyle ilgili bir değerlendirmeyi kendi aramızda gerçekleştirdik. Türk Jeopolitiği bir gerçektir. Ortak alfabe kabul edilmiş durumdadır. Ümit ediyoruz ki çok yakın bir gelecekte, tercümanlara da ihtiyaç duyulmadan kendi aramızda doğrudan iletişim sağlayabilecek konuma da gelebileceğiz” şeklinde konuştu.
