Türkiye
Güney Afrikalı eski bakan, Erzurum’daki kuzenleriyle buluştu
Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz tarafından Cape Malay Müslümanları arasındaki dini ve içtimai ihtilafları çözmek amacıyla Erzurumlu din alimi Ebubekir Efendi, 1862de Güney Afrikaya gönderildi. 1863te Cape Towna vararak burada yaklaşık 17 yıl boyunca din ve eğitim hizmetleri veren Ebubekir Efendi, bölgedeki kız okulları dahil olmak üzere Türk-İslam okullarını kurdu. Afrikaans dilini öğrenen Ebubekir Efendi, bu dilde Arap harfleriyle Beyanuddin ilmihalini yazdı. Sadece bir alim değil, aynı zamanda sosyal adaletin savunucusu olarak, eğitimle toplumsal değişimi tetikleyen Ebubekir Efendi, 1880 yılında Cape Townda vefat etti.
Ebubekir Efendinin vefatının 144üncü yılı sebebiyle Güney Afrikadaki torunu Ebrahim Patel, Erzuruma davet edildi. Erzuruma gelen Güney Afrika Cumhuriyeti eski Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanı ve Ulusal Meclis Üyesi Ebrahim Patel, dedesinin görev yaptığı Ahmediye Medresesini gezdi. Tanıştığı kuzenleri Fisün Durgun, Esra Saraçoğlu, Aysun Kültür ve Gülgün Özdemirle medresede incelemede bulunan Patel, dedesi Ebubekir Efendinin Erzurumda olduğu gibi Güney Afrikada da eğitim hizmetinde bulunduğunu söyledi.
‘ERZURUMLULARI CAPE TOWN’A DAVET EDİYORUM’
Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Atatürk Üniversitesi ve Diploması Akademisi tarafından düzenlenen Türkiye-Güney Afrika İlişkilerinde Ebubekir Efendi Köprüsü konferansına katılan Patel, dedesinin hizmetlerini anlattı. Moderatörlük ve çevirmenliğini Cape Town Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Görevlisi Dr. Halim Gençoğlunun üstlendiği programda konuşan Patel, şunları söyledi:
“Ebubekir Efendinin Güney Afrika, Erzurumun yanı sıra dünyanın her tarafında çocukları mevcuttur. Cape Townda doğan Ebubekir Efendinin kızı Fehime Hanım Erzurumlu bir alim olan Abdürrezzak Efendi ile evlenmek için buraya yerleşti. Fehime hanımın çocukları bugün buradalar. Ebubekir Efendinin oğlu Muhammed Alaaddin benim annemin babasıdır. Benim annemin adı Aminedir. Erzurum gezisinde buradaki ailemle tanışma imkanı yakaladım. Yıllar sonra çok farklı şehirlerden gelip buluşmak beni çok heyecanlandırdı. Dilimiz farklı anlaşamıyoruz ama ortak değerlerimiz var. Aynı dedenin torunlarıyız. Erzurumu unutmayacağım, unutamam. Ebubekir Efendi dedemin şehri. Aynı zamanda beni heyecanlandıran şey Oltu taşı tespih oldu. Çok fazla kitap hediyesi aldım. Kendine has bir hususiyeti de var Erzurumun. Bana koyun yününden yapılan bu şapkayı hediye ettiler. Benim için çok önemli bir ziyaret oldu. Erzurumda çok duygulandım. Buradaki ailemle tanışma imkanı buldum. Camileri, mescitleri mezarlıkları, tabyaları gezdik. Bizim için çok önem arz ediyordu. Bütün Erzurumluları Cape Towna davet ediyorum.”
SINIRLI BİR ORTAMDA EĞİTİM VERDİ
Cape Townda hayatını sürdüren Ebubekir Efendinin birkaç yıl içerisinde yerel dini öğrenerek Fıkıh, ilahiyat, Arapça gibi dersler verdiğini anlatan Patel, “Öyle bir kritik zamanda görev yaptı ki Cape Townda kölelik yeni kaldırılmıştı. Eğitim koşulları son derece sınırlıydı. Düşünün ki öyle bir dünyada sadece erkekler için okul açmadı. Kız öğrenciler içinde okul açma ihtiyacı duydu, onların daha iyi eğitim alabilmesini istedi” diye konuştu.
BİZ DE ÇOK HEYECANLANDIK
Patelin anlattıklarını protokolün hemen arkasındaki koltuklardan izleyen Fisün Durgun, Aysun Kültür ve Gülgün Özdemir, kuzenleriyle tanışmaktan mutlu olduklarını söyledi. Patel, kuzenleriyle hatıra fotoğrafı da çektirdi. Güney Afrikadaki akrabalarından bilgileri olduğunu ancak yeni tanışma fırsatı bulduklarını ifade eden Aysun Kültür, “Çok heyecanlandım. Kuzenimle tanışmaktan çok mutluyum” dedi.
EBUBEKİR EFENDİNİN İSMİ VERİLDİ
Erzurumda restore edilerek hafızların eğitim göreceği Darül Huffaza dönüştürülen binaya Ebubekir Efendinin ismi verildi. Erzurum protokolüyle birlikte merkezin açılış kurdelesini kesen Ebrahim Patel, eğitim gören öğrencilerle de sohbet etti. Patel, Darül Huffazın Erzurum ile Cape Town arasında bir köprü olacağını belirtti.
