TÜRKİYE
Emekli Maaşlarında ZAM NETLEŞİYOR! Eşel Mobil Sistemi ve Seyyanen Zam Detayları
Emekli maaşlarının geleceği ile ilgili beklentiler yükseliyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamaları, emekliler arasında büyük umutlar yarattı.
Şimşek, ücret düzenlemelerinin artık hedef enflasyona göre yapılacağını duyurarak kamuoyunda geniş bir beklenti oluşturdu. Bu gelişmeler üzerine Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, ekim ayında yeni bir seyyanen zamın gelebileceğini, ayrıca akaryakıt fiyatlarına uygulanan sistemin artık emekli maaşlarına da getirilebileceğini ileri sürdü.
Emekliler, maaşlarında beklenen artışlar için hükümetin adımlarını izliyor. Bakan Şimşek’in açıklamaları, ekim ayında yeni bir düzenlemenin gelebileceği beklentisini yükseltti. Şimşek, bu düzenleme ile birçok emeklinin maaşlarının artabileceğini işaret etti.
İsa Karakaş, hedeflenen enflasyonun Merkez Bankası verilerine dayanacağını belirterek geçmiş yılların hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon verilerini inceledi. Karakaş, özellikle son yıllarda hedeflenen enflasyonun gerçekleşenden daha yüksek olduğuna dikkat çekti.
Karakaş, hedeflenen enflasyon oranının gerçekleşmediği durumda memur ve memur emeklilerinin maaşlarının enflasyon oranında kayıplar yaşayabileceğini vurguladı.
Ayrıca, geçmiş yıllardaki verilere dayanarak memur, emekli, kamu ve özel sektör çalışanlarını enflasyona karşı korumak için ‘Eşel Mobil Sistemi’ önerisinde bulundu. Bu sistem sayesinde çalışanların enflasyon artışlarına bağlı olarak maaşlarında otomatik zam alabileceklerini ve böylece enflasyon kaynaklı kayıpların önüne geçebileceklerini açıkladı.
Ekim ayında emekli maaşlarına seyyanen zam gelme olasılığına da değinen Karakaş, nisan ayında yapılan seyyanen zamların ekim ayında da devam edebileceğini ifade etti. Ancak, bu zamların sadece 7 bin 500 liranın altında maaş alan emeklileri etkileyebileceğine dikkat çekti.
Son olarak, asgari ücret ve en düşük emekli maaşlarının oranlarını değerlendirerek, en düşük emekli maaşının asgari ücretin yüzde 88’ine denk gelmesi gerektiğini söyledi. Bu nedenle, en düşük emekli maaşının artırılması gerektiğini vurguladı.
“Gerçekleşen Enflasyonun Hedeften Daha Yüksek Olduğunu Görüyoruz”
Karakaş, hedeflenen enflasyonun Merkez Bankası verileri üzerinden ele alınacağını belirterek, geçmiş yılların hedeflenen ve gerçekleşen enflasyon verilerini açıkladı. İsa Karakaş, “Merkez Bankası 2011 verilerine baktığımız zaman hedeflenen enflasyonun yüzde 5,5, ama gerçekleşen enflasyonun 10,4 olduğunu görüyoruz. 2012 yılından 2022 yılına kadar Merkez Bankası sürekli olarak yüzde 5’lik bir enflasyon hedefi koymuş. Fakat geldiğimiz noktada gerçekleşen enflasyonun hep hedeflenenden daha yüksek bir yüzde olduğunu görüyoruz. Verilere baktığımız zaman 2012’de hedeflenen yüzde 5, gerçekleşen yüzde 6,2, 2013’te gerçekleşen 7,4, 2014’te 8,2 olmuş. Son 5 yılda ise 2018’de hedeflenen gene yüzde 5 olmasına rağmen hedeflenenin 4 katından fazla gerçekleşmiş, yüzde 20,30 olduğunu görüyoruz. 2019’da yüzde 11,8, 2020’de yüzde 14,60, 2021’yılında gerçekleşen enflasyon yüzde 36,80 ve 2022’de ise yine yüzde 5 hedeflendiğini fakat yüzde 64,27 olarak gerçekleştiğini görüyoruz” açıklamasında bulundu.
Memur ve Memur Emeklisinde Durum Farklı
Karakaş, hedeflenen enflasyon oranının gerçekleşmemesi durumunda ise memur ve memur emeklilerinin maaşlarında enflasyon oranında kayıplar yaşanacağını söyledi.
“Eşel Mobil Sistemi Kayıplarının Önüne Geçebilir”
İsa Karakaş, geçmiş yıllardaki veriler ele alındığı takdirde memur, emekli, kamu ve özel sektör çalışanlarını enflasyona karşı korumak için ‘Eşel Mobil Sistemi’nin uygulanabileceğini belirterek, “Eşel Mobil Sistemi’nde özellikle yüksek enflasyonun yaşandığı dönemlerde enflasyon oranının yükseldiği oranda çalışanların maaşlarında da aynı oranda yükselmesi şeklinde gerçekleşir” dedi.
Karakaş, Eşel Mobil Sistemi’nde çalışanların enflasyonun yükselmesinden kaygı duymayacaklarını ve enflasyon arttığı oranda maaşlarında otomatik olarak zam alacaklarını ve böylece enflasyondan kaynaklanan kayıpların önüne geçileceğini belirtti.
Ekim Ayında Emekli Taban Ücretine Seyyanen Zam Gelebilir
Ekim ayında TBMM’nin açılmasıyla beraber emekli maaşlarına yapılabilecek muhtemel zam hakkında da konuşan Karakaş, nisan ayında yapılan seyyanen zam ile en düşük emekli maaşının 7 bin 500’e çıkarıldığını hatırlattı. Karakaş, nisan ayında yapılan seyyanen zam gibi ekim ayında da yeni bir seyyanen zam yapılabileceğini vurgulayarak, “Bakan Şimşek’in son açıklamalarından sonra artık ekim ayında zam yapılması halinde bu zammın sadece kök ücreti 7 bin 500 liranın altında olan emekliler için söz konusu olacak. Dolayısıyla 7 bin 500 liranın üstünde maaş alan emeklilere zam yapılmayacağı beklentileri de arttı. Şunu söyleyebiliriz ki 1 Ekim’de TBMM açıldığı zaman, Meclise gelecek olan torba yasada 7 bin 500 liralık taban maaşların artması söz konusu olacaktır” diye konuştu.
“En Düşük Emekli Maaşının 10 Bin Lira Olması Gerektiğini Söyleyebiliriz”
Karakaş, haziran ayındaki asgari ücret ve en düşük emekli maaşlarının oranlarını da açıklayarak, “Haziran ayına bakıldığında asgari ücretin 8 bin 500, en düşük emekli maaşının ise 7 bin 500 lira olduğunu görüyoruz. Yani en düşük emekli maaşı asgari ücretin yüzde 88’ine denk gelmekteydi. Sadece asgari ücret bazında bile emeklilerin maaşlarının korunması için en az yüzde 88 oranında zam yapılması gerekiyor. Buradan hareketle şu anda asgari ücretin 11 bin 400 olduğunu ele aldığımızda en düşük emekli maaşının 10 bin lira civarında olması gerektiğini söyleyebiliriz” ifadelerine yer verdi.
