Türkiye
‘Çanakkale Savaşları’nın en şiddetli dönemlerinde askeri geleneklere uyulmuş’
Çanakkale Savaşlarının üzerinden 110 yıl geçmesine rağmen yeni detaylar gün yüzüne çıkıyor. ÇOMÜ AÇASAM Müdürü Doç. Dr. Barış Borlat, yaptığı araştırmalar sırasında eline geçen arşiv belgelerinde savaş dönemine ait yeni bir detayı gün yüzüne çıkardı. Doç. Dr. Barış Borlat, bu belgelerin Osmanlı Devletinin askeri gelenekleri günde 3 bin ile 5 bin şehit verilen Çanakkale Cephesinde de devam ettirdiğini ortaya koyduğunu söyledi. Doç. Dr. Borlat, zaferin kazanılmasında en büyük sebebin, askeri geleneklerin zor şartlarda devam ettirilmesi olduğuna dikkati çekti.
DEVLET GELENEĞİNİ VE ASKERİ KURALLARA BAĞLI OLDUĞUNU GÖRÜYORUZ
Çanakkale muharebelerinin 110uncu yılında savaşın zaferle sonuçlanmasını açıklayacak birçok yeni belgenin ortaya çıktığını belirten Doç. Dr. Barış Borlat, bunlardan birinin ise ilk defa ortaya çıkan Çanakkale Muharebesi esnasında askerlerin, özellikle subayların terfileri geldiğinde bir üst rütbeye geçebilmesi amacıyla karargahlarda yapılan sınavlar olduğunu söyledi. Doç. Dr. Borlat, “Bu belgelerden Osmanlı Devletinin Çanakkale Cephesinde subaylarının özlük haklarını ve terfileri düzenlemede, devlet geleneğine ve askeri kurallara bağlı olduğunu anlıyoruz. Bu amaçla, özellikle üst rütbesi gelen subayların Harbiye Nezareti tarafından yayınlanan bir emir doğrultusunda Çanakkale Cephesindeki güvenli alanlarda sınava girmeleri zorunlu kılınmış. Bu amaçla, üst rütbeye geçecek olan subaylara hangi konulardan sınava girecekleriyle ilgili bir yazı yazılmış. Bu yazılan emir doğrultusunda askerlerin, subayların sınava hazırlandıklarını görülüyor. Bu amaçla, özellikle sınavların cephe gerisindeki karargah mahallerinde yapılmış. Bu sınava girecek olan subaylar izinli sayılmış. İzinli oldukları dönem içerisinde sınav hazırlıklarını yapmışlar. Karargahlarda başlarında üst rütbelerdeki subayların gözetmenliğinde önce yazılı ardından da sözlü sınavlara tabi olmuşlar. Yapılan bu sınavlar sonrasında sınav evrakları Harbiye Nezaretine, İstanbula gönderilmiş. Evraklar İstanbulda incelenmiş başarılı olanlar üst rütbeye terfi edilmiş” dedi.
ŞEHİTLER GELDİĞİNDE BİLE DEVLET GELENEĞİNE DEVAM EDİLMİŞ
Osmanlı Devletinin 600 yıllık geleneğinin devam ettirildiğini söyleyen Doç. Dr. Borlat, “Çanakkale Cephesi gibi günde neredeyse 2-3 bin şehidin geldiği anda bile devlet geleneklerini sürdürmüş olduğunu söyleyebiliriz. Şehitlerin geldiği, kayıpların devam ettiği savaşın en kritik anlarında bile bir subayın terfisini, özlük hakkını düzenlerken üst rütbeye geçmesi hemen sağlamıyor. Bunun için askeri teamüller neyse, kurallar neyse bunu cephe hattında, muharebenin sıcak anında dahi devam ettiriyor. Bu nedenle Çanakkale muharebelerinin 110uncu yılında zaferin anlaşılabilmesinin aslında altındaki en önemli noktalardan birinin de devlet geleneğinin devam etmiş olması olduğunu söyleyebiliriz” diye konuştu.
