Ekonomi
Bakan Bolat: Desteklerle ihracatçılarımızın uluslararası uyumunu kolaylaştırıyoruz
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ankarada otelde düzenlenen İkaz-İklimsel Kalkınma Zirvesine katıldı. Bakan Bolat, insanlığın karşı karşıya olduğu en büyük imtihanlardan birinin iklim değişikliği ve bunun sürdürülebilir kalkınma üzerindeki etkileri olduğunu belirterek, “Yılın son günlerini yaşıyoruz ve 7-8 gün sonra 2025 yılına gireceğiz. Bugün küresel ticaret, karbon ayak izini azaltmaya yönelik standartlar ve düzenlemelerle önemli bir dönüşüm geçirmektedir. Bu dönüşüm ve düzenlemelerin hem ekonomilerimiz hem de üretim süreçlerimiz için önemli fırsatlar barındırdığı söylenebilir. Bu sürecin aynı şekilde ekonomimizin rekabetçiliğini arttırarak, ihracatımızın sürdürülebilir büyümesine de katkılar sağlayacağını öngörüyoruz. Bildiğiniz gibi 2019 yılında Avrupa Birliği (AB) çok önemli bir karar aldı ve bir Yeşil Mutabakata Uyum Programı Yol Haritasını açıkladı. Hemen ardından 2021 yılında biz Paris Anlaşmasını onayladık, Türkiye olarak. Hükümetimiz 2053 yılına kadar net sıfır karbon hedefini benimsemiş ve bu hedef doğrultusunda Yeşil Mutabakat Eylem Planını yürürlüğe koymuştur. Bu kapsamda tüm paydaş kurumlarla birlikte şirketlerimizin de enerji verimliliğini arttırmasına, kaynakların daha etkin kullanmasına ve dijital dönüşümünü gerçekleştirmesine teşvik ediyoruz ve hedefliyoruz. Bu desteklerle özellikle ihracatçılarımızın uluslararası standartlara uyum sağlamasını kolaylaştırmayı amaçlamaktayız” ifadelerini kullandı.
YENİLENEBİLİR ENERJİNİN PAYI YÜKSELECEKTİR
Nötr bir ekonomik yapıya geçiş için öncü teknolojilere yatırımlar yapıldığını aktaran Bakan Bolat, “Elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji sistemleri ve batarya teknolojileri gibi alanlarda atılan adımlar, sadece çevresel hedeflerimize değil, aynı zamanda ülkemizin küresel rekabet gücüne de büyük katkılar sağlayacaktır. Türkiye bundan 20 yıl önce hiç konuşulmayan rüzgar enerjisi, güneş enerjisi, jeotermal enerji gibi alanlarda yaptığı büyük ataklarla toplam enerji üretimimizin yüzde 16sını bu 3 kaynaktan hatta hidroelektriği de kattığımızda yüzde 40ın üzerinde bir enerji üretimini yenilenebilir temiz enerji kaynaklarından sağlamayı başarmıştır. Yakında devreye alınacak olan nükleer enerjinin de 4 ünitenin devreye girmesiyle beraber temiz ve yenilenebilir enerjinin toplam enerji üretimimizdeki payı daha da yükselecektir” dedi.
Bakan Bolat, iklim değişikliğiyle mücadele konusunda uluslararası iş birliğinin hayati önemde olduğunu vurgulayarak, “Geçtiğimiz ay kardeş ülke Azerbaycanın çok başarılı bir şekilde organize ettiği Baküdeki COP-29 Zirvesi çok önemli tartışmalara sahne olmuş ve Paris Anlaşması hedeflerine ulaşma yolunda gelişmekte olan ülkelerin desteklenmesi gerektiğine dair görüşler ön plana çıkmıştır. Türkiye olarak hem milli hem de uluslararası düzeyde bu hedeflere ulaşmak için iş birliğine açık bir yaklaşım sergiliyoruz. Yeşil dönüşüm sürecinde alınan bazı tedbirlerin tek taraflı ticari tedbirler haline dönüşmemesi gerektiğini de vurgulamak isterim” açıklamasında bulundu.
SKDM KÜRESEL TİCARETTE DÖNÜM NOKTASI
ABnin küresel ölçekte yeşil dönüşüm sürecine öncülük eden önemli aktörlerden birisi olduğuna değinen Bakan Bolat, “2019 yılında ABnin ilan ettiği yeşil mutabakat, yalnızca kendi karbon emisyonlarını azaltmayı değil, ticaret ortaklarını da bu sürecin bir parçası haline getirmeyi amaçlamaktadır. Bu bağlamda 2026 yılı başında yürürlüğe girecek olan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM), küresel ticaret sisteminde çok önemli bir dönüm noktası olacaktır. Çünkü SKDM, karbon ürünlerin ABye ithalatında karbon vergisi uygulanmasını öngören önemli bir mekanizmadır. İlk aşamada demir çelik, alüminyum, çimento, elektrik ve gübre gibi sektörleri ciddi bir şekilde etkileyecek bu düzenleme AB ülkelerine ihracat yapan ülkelerin karbon emisyonlarını azaltma ve üretim süreçlerini daha sürdürülebilir hale getirmiştir. Türkiye açısından, bu düzenleme bizim için çok hayati önemdedir; çünkü ülkemizin toplam ihracatının yaklaşık yüzde 41i AB ülkelerine yapılmaktadır. SKDM kapsamına giren ürünler özelinde baktığımızda ise AB ülkelerine 2023 yılı ihracatımız yaklaşık 9,8 milyar dolar olurken, söz konusu ürünlerde dünyaya ihracatımız 23,3 milyar dolar mertebesindedir. Bu kapsamda 2023 yılında söz konusu bu 5 sektördeki ürünlerde ABye yaptığımız ihracat dünyaya yaptığımız ihracatın içinde yüzde 42lik bir pay oluşturmaktadır. Bu durum Türkiyenin karbon yoğun sektörlerdeki ihracatında yeni maliyetlere ve raporlama gerekliliklerine mecbur bırakmaktadır” diye konuştu.
50 MİLYON LİRAYA KADAR HİBE VERİLMEKTEDİR
İhracatçıların, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizmasına uyum sağlamalarını kolaylaştırmak için çeşitli destek mekanizmaları oluşturulduğunu belirten Bakan Bolat, “Bu çerçevede 3 temel aşamadan oluşan bir danışmanlık sistemi olan Responsible Sorumluluk Destek Programını hayata geçirdik. Program kapsamında ihracatçılarımıza karbon ayak izlerini azaltmak, süreçlerini dijitalleştirmeleri ve enerji verimliliklerini arttırmaları için rehberlik ediyoruz. Burada alacakları eğitim ve danışmanlık hizmetleri kapsamında kendilerine yaptıkları giderler için 5 yıl boyunca yüzde 50 oranında ve toplamda 10 milyon Türk lirasına kadar hibe destekler, Ticaret Bakanlığımızca verilmektedir. Böylece karbon raporlama standartlarına uyum sağlamak ve ABnin talep ettiği çevre standartlarını karşılama konusunda önemli kolaylık elde edeceklerdir. Türkiye, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusunda kararlılıkla ilerlemektedir. Değerli Cumhurbaşkanımızın çizdiği Türkiye Yüzyılı vizyonu çerçevesinde Türkiye Yüzyılını enerji yüzyılı, ticaret yüzyılı ve yeşil ekonomi yüzyılı yapma konusunda emin adımlarla ilerliyor ve çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
