TÜRKİYE
Almanya’dan Türkiye’ye: Çocuk Başına 500 Euro’ya Kadar Maaş Müjdesi
Almanya’da çocuk sahibi olan Türk anne ve babalar, Türkiye’ye dönmüş olsalar dahi emekli maaşına bağlanma imkanı sağlanıyor. Almanya, ülkede çocuk sahibi olan ve daha sonra Türkiye’ye geri dönüş yapan ailelere maaş ödemesi yapıyor. Ortalama olarak bu maaş, 500 ile 600 euro arasında değişiklik göstermekte.
EMEKLİ MAAŞINA EK
Almanya’da 1 Temmuz 2022 tarihinde aylık bağlama oranları yeniden düzenlendi. Buna göre, Almanya’da yaşamış, orada çocuk sahibi olmuş ve ardından Türkiye’ye dönmüş bir çift veya eş (özellikle anneler), emeklilik kasasına başvurarak her bir çocuk başına emekli aylığı alabiliyor.
Emekli maaşı hesaplaması şu şekilde işliyor: Almanya’da doğan her bir çocuk için emeklilik sistemi üzerinde bir puan belirleniyor. Örneğin, bir çocuk yetiştirme süresi bir aylık olarak hesaplanıyor ve bir yılda bu süre 1 puan değerinde oluyor. Çocuk yetiştirme süresi 10 yaşına kadar hesaplanıyor. Buna göre, 1992’den önce doğan her bir çocuk için ebeveynlerin emeklilik hesabına çocuk yetiştirme kredisi olarak 2.5 yıla kadar puan ekleniyor. 1992’den sonra doğan çocuklar için ise süre üçe katlanıyor.
ÇOCUK BAŞINA PARA
Bu hesaplamaları kurumlar yapıyor ve 1992’den sonra doğan her çocuk için anne ve babanın emeklilik sistemine 3 yıllık prim ödemiş gibi işlem yapılıyor.
Örneğin, bir Türk anne Almanya’da 1992’den sonra 4 çocuk doğurmuşsa, 12 yıl çalışmış gibi görünüyor. 1992’den önce doğan her çocuk başına 85 euro, 1992’den sonra doğan ilk çocuk için 171 euro, ikinci çocuk için 251 euro maaş ödemesi yapılıyor. Bu da en azından 422 euro maaş demek oluyor. Eğer çocukların hepsi 1992’den sonra doğmuşsa, emekli aylığı 600 euroyu aşabiliyor çünkü her çocuk başına 36 aylık prim ödemesi yapılıyor.
Türkiye’de yaşayan gurbetçiler, Almanya’da çocuk yetiştirme süreleri nedeniyle emekli aylığından faydalanmak için V0800 Formu adı verilen başvuru formunu doldurarak Almanya’da kayıtlı oldukları emeklilik kasasına (Rentenversicherung) başvurmalı. Bu başvuruda geriye dönük 10 yıllık çocuk yetiştirme emeklilik payı da talep edilebiliyor. Başvuru genellikle Türkiye’de emekli olurken veya emekli yaşına geldiğinde yapılıyor.
BAŞVURU YAPILABİLECEK
Başvuruya ek olarak, çocukların doğum belgelerinin de gönderilmesi gerekiyor. Almanya’da çocuk yetiştirme süresi nedeniyle aylık bağlanması için Almanya’da çalışmış olma şartı aranmıyor. Bu hak ebeveynlere, yani annelere ve babalara veriliyor. Babalar da bu maaşı alabiliyor, ancak annenin onayı gerekiyor. Benzer şekilde, annenin bu maaşı tamamen alabilmesi için de babanın onay vermesi gerekiyor. Baba onay vermezse, anne yalnızca maaşın yarısını alabiliyor.
Bu nedenle, “Anne Emekliliği” denilen bu sistemde özellikle babanın, tam aylık için feragat ettiğini bildirmesi gerekiyor. Böylece tam aylık bağlanılıyor. Eşlerden biri vefat etmişse, kalan eş bu durumu belgeleyerek çocuk yetiştirme sürelerinden kalan emeklilik hakkını alabiliyor. Çocuk yetiştirme süreleri doğumla başlayıp çocuğun 10 yaşına gelmesiyle sona eriyor.
BAŞVURU ŞARTLARI
Almanya’da çalışma süreleri emekliliğe yetmeyen kişiler, bu sistem aracılığıyla emekli olabiliyor. Örneğin, üç yıllık çalışma süresi olan bir baba, Almanya’da dört çocuk doğurmuşsa, bu süreleri de saydırarak 15 yıllık mecburi hizmet süresini tamamlayabiliyor. Tabii ki, bu durumda annenin rızası gerekiyor. Anne hiç çalışmamış olsa bile, bu süreler üzerine verildiğinde yine aylık alma hakkı elde ediliyor. Bu miktar, eyaletlere göre farklılık göstermekle birlikte yaklaşık olarak 500 euroya kadar çıkabiliyor.
Bu hak, başvuru yoluyla alınabiliyor. Türkiye’ye yerleşmiş olan ebeveynler, emeklilik yaşına gelmelerine rağmen başvuruyu yapmamışlarsa bu parayı alamıyorlar. Birçok kişi, kimse tarafından uyarmadığı için bu haktan habersiz kalarak kayıplara uğramış durumda. Yaş sınırı olmadığı için gecikmeden de olsa başvuru yapmakta büyük fayda var. Ayrıca, 2019’dan sonra emekli olan kişiler de çeşitli şekillerde bu süreleri kullanarak tamamlayıcı aylık artışı gibi avantajlardan faydalanabiliyor.
Başvurular sonucunda çocuk yetiştirme emeklilik aylığı, Türkiye’den SGK aracılığıyla bildirilen bir banka hesabına gönderiliyor. Eğer kişi Almanya’ya gelmiş ve tekrar yerleşmişse, ödeme Almanya’daki hesabına yapılıyor. Babanın bu maaşı alabilmesi için annenin onayı gerekmektedir. Annenin onay vermediği durumlarda özel bir durumu belgelemek gerekmektedir.
Türklerin çoğu bu sistem hakkında bilgi sahibi olmadığı veya unuttuğu için, şu anda milyonlarca euro tutarında para Alman emeklilik kasalarında beklemektedir.
Çocuk yetiştirme süreleri aylığı, çalışma süreleri gibi otomatik olarak emeklilik primine dahil edilmemektedir. Ancak başvuru yapıldığında hesaplanmaktadır. Anne ve baba, çocuk yetiştirme sürelerini kendi aralarında dağıtabilmektedir. Örneğin, tam aylık için 2 yıllık eksik süresi olan bir baba, 12 yıllık süre hakkına sahipse, anne de 10 yılını alabilmektedir. Bu şekilde anne, 10 yıllık karşılığı olan bir miktar aylık almaktadır. Ayrıca biyolojik ebeveynlerin yanı sıra evlat edinen üvey veya koruyucu ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar veya çocukla aynı evde yaşayıp “koruyucu ebeveynlik” yaptığını kanıtlayan akrabalar da çocuk yetiştirme parasından faydalanabilmektedir.
Almanya’dan Türkiye’ye yerleşmiş olan Türk anneler ve çocuk sahibi Türk babalar için bu sistem, önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu haberin duyurulmasıyla birlikte daha fazla kişinin bu haktan haberdar olması ve başvuruların artması beklenmektedir.
