Türkiye
7 yıl önce başlayan çalışmayla Denizli’de hedef ceviz üretiminde zirve
Denizli genelinde yok denecek kadar az olan ceviz yetiştiriciliği 2017 yılında Denizli Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Ticaret Borsasının başlattığı ceviz yetiştiriciliği programlarıyla artışa geçti. Kurumlar tarafından Bozkurt ve Çameli ilçelerinde üreticilere yüzde 50 hibeli Chandler türü ceviz fidanı dağıtıldı. İki ilçede modern bahçeler kuruldu, 7 yaşına gelen ağaçlar ceviz vermeye başladı. Tarım ve Orman Müdürlüğü, Denizli genelindeki meyve veren yaştaki ceviz ağaçlarının sayısı 998 bin 894, meyve vermeyen yaştaki ağaç sayısı ise yaklaşık 977 bin 895 olarak açıkladı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılında Denizlide 12 bin 771 dekar alanda toplam 15 bin 83 ton ceviz üretimi gerçekleştirildi. Dekara düşen ortalama verim ise 118 kilogram olarak belirlendi. 2024 yılı için yapılan tahminlerdeyse il genelinde ceviz üretiminde yaklaşık yüzde 46 oranında bir artış bekleniyor. Toplam üretimin 22 bin ton civarında olacağı öngörülüyor.
ÜRETİMİ ZORLU BİR SÜREÇ
Bahçelerden sofralara uzanan cevizin yolculuğuysa oldukça zor bir süreç, bahçelerdeki ağaçlar traktör yardımıyla silkeleniyor. Yere düşen cevizler toplandıktan sonra soyma makinesine atılarak yeşil dış kabuklarından arındırılıyor. Yaş halde olan cevizler daha sonra serilerek kurumaya bırakılıyor. Yaklaşık 10 gün kurumaya bırakılan cevizler daha sonra sofralara ulaşıyor.
Denizli Ziraat Odası Başkanı Hamdi Gemici ceviz üretiminin gelecekte kentte çok büyük bir yer tutacağını söyledi. Ceviz üretiminde Manisanın Türkiyede birinci sırada olduğunu belirten Gemici, “Ancak, dikili alan bakımından kapama ceviz bahçeleriyle Denizli, Türkiye birincisidir. Önümüzdeki 3 yıl içinde dikili olan diğer bahçelerin de ürün vermeye başlamasıyla verim olarak birinci olacağız” dedi.
Denizli genelinde ceviz dikili alanda 48 bin dekardan 70 bin dekarlık alanlara gelindiğine dikkati çeken Gemici, “Şu an verimde olmayan ağaçlarda meyvelerini vermeye başlayınca potansiyel bir ceviz üretim merkezi haline geleceğiz. Ceviz dikim projeleriyle birlikte Denizli Büyükşehir Belediyesi, Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Ticaret Borsası yüzde 50 hibeli ceviz fidanı dağıtım projeleri uygulandı. Bu yıl cevizde 22 bin ton verim bekliyoruz. ” dedi.
‘DAHA İYİ GETİRİSİ OLDUĞU İÇİN CEVİZİ TERCİH EDİYORUZ’
Bozkurt ilçesinin kırsal Alikurt Mahallesinde ceviz üretimi yapan Devrim Alpat, bölgede daha önce arpa ve buğday türü ürünler yetiştirildiği ancak kurumların uyguladığı programlarla bölgenin ceviz üretim merkezine haline geldiğini söyledi. Alpat, “15 yıl önce bölgemiz suya kavuştuktan sonra ceviz dikilmeye başlandı. 12 bin dönüme yakın pilot bölge şeklinde ceviz bahçesi kuruldu, zaman içinde 6- 7 yaşında ağaçlar ceviz vermeye başladı. 10 yaşında olan bahçeler var. Bu bahçelerden dönümünden 500 kiloya yakın ürün alıyoruz. Kuru mahsule göre getirisi daha iyi olduğu için cevizi tercih ediyoruz. Zor bir süreç nisan ayından ekim ayına kadar ağaçların bakımlarını yapıyoruz. Ekim ayı sonrası hasadı yapıyoruz. Tekrar kış bakımıyla sezonu kapatıyoruz. Bölgemizde 13 bin dönüme yakın ceviz bahçesi kurulumu var. 10 bin tona yakın ceviz üretiliyor. Zaman içinde bu sayı bahçelerin yaşına göre artarak devam edecek” dedi.
CHANDLER’ TÜRÜ İNCE KABUK CEVİZİ YETİŞTİRİYORUZ
Alikurt Mahallesindeki bahçesinde Chandler türü ceviz üreten Halit Göksu ise “Bu bölge 600 rakımlı olduğu için genellikle Chandler türü ince kabuk cevizi yetiştiriyoruz. Dış kabuğunun ince olması, içinin sarı olması ve ticari payının yüksek olmasından dolayı tercih ediyoruz. Tadı bizim yerli cevizlere göre daha iyi, yağ kalitesi daha fazla ve doyurucu. Yerli cevizlere göre daha iyi bir kazanç elde ediyoruz” diye konuştu.
