Türkiye
Yusufeli Barajı’nda su yüksekliÄŸi 36 metreye ulaÅŸtı; yollar ve araziler dipte kaldı
ARTVÄ°N’de Çoruh Nehri üzerine inÅŸa edilen, 275 metre ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise 5’inci en yüksek barajı olan, 22 Kasım’da su tutmaya baÅŸlayan Yusufeli Barajı’nda 10 milyon metreküp su depolandı. Barajda su yüksekliÄŸinin 36 metreye ulaÅŸmasıyla yollar, köprüler ve araziler su altında kalırken, boÅŸaltılan 7 köy ve ilçe merkezi için geri sayım baÅŸladı. Yeni yerleÅŸim yerine taşınan Yusufeli halkı, son kez görmeye geldiÄŸi, su altında kalacak köylerinde kalan eÅŸyalarını topluyor.
Çoruh’un üzerine projelendirilip, temeli 26 Åžubat 2013’te atılan, 275 metre gövde yüksekliÄŸi ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın 5’inci en yüksek barajı Yusufeli Barajı ile Hidroelektrik Santrali (HES) inÅŸası tamamlandı. 558 megavat kurulu gücüyle ülke ekonomisine yıllık 5 milyar lira katkı saÄŸlayacak projeyle gövdesi, düşey ve yatay düzlemde kavisli ÅŸekilde tasarlanan dev gövdenin arkasında depolanan suyun potansiyel enerjisi, yıllık ortalama 1 milyar 900 milyon kilovatsaatlik elektrik enerjisine dönüştürülecek. 2,3 milyar metreküp su depolama hacmine sahip baraj; 29 Mayıs 2023’te elektrik üretimine geçecek, 2,5 milyonluk Türkiye’nin 5’inci büyük kenti Antalya’nın enerji ihtiyacının yanında yerli ve milli otomobil Togg’un 750 bin adedinin ihtiyacı olan elektriÄŸi üretebilecek.
SU SEVÄ°YESÄ° 36 METRE OLDU
CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın katılımıyla 22 Kasım’da düzenlenen törenle su tutmaya baÅŸlayan Yusufeli Barajı’nda, 10 milyon metreküp su depolandı. Barajda su yüksekliÄŸinin 36 metreye ulaÅŸmasıyla yollar, köprüler ve araziler su altında kalırken, boÅŸaltılan 7 köy ve ilçe merkezi için de geri sayım baÅŸladı. Su seviyesinin yükselmesi ile Artvin-Erzurum arasındaki eski kara yolu da sular altında kaldı. Güvenlik gerekçesiyle eski yola araç giriÅŸleri, ilçe merkezine yakın noktadan yola toprak dökülerek kapatıldı. Yusufeli’nde sular altında kalacak ilk yerleÅŸim yeri olacak Irmakyanı köyüne yaya olarak gelenler, son kez gördüğü köylerinde anılara dalıp, kalan eÅŸyalarını topluyor.
’53 YILIMIZI BURAYA GÖMÃœYORUZ’
Köyde kalan eÅŸyalara dokunarak duygusal dolu anlar yaÅŸadığını söyleyen Zübeyde Küçükalkan, “32 yıl önce bu eve gelin oldum, anılarımız burada geçti. BaÅŸka yerde yaÅŸantımız yok ki. Atalarımız, dedelerimiz burada hayatını geçirdi. Bizim için çok zor; hani dokunmak istersiniz de dokunamazsınız. Gelip son kez görmek istiyorsun ama bu halini de görmek istemiyorsun. Son kez burayı görmenin fırsatını kaçırmak istemedik. Görmesem, anılar hafızamda kalsa da diyorum” dedi.
Sular altında kalacak evlerini son kez ziyaret eden Mikdat Küçükalkan ise “Bu evde 9 çocuk büyüdük. Mekanları kıymetlendiren anılar, yaÅŸanmışlıklardır. YaÅŸanmışlıklarımız çok kıymetli. Burada doÄŸup, büyüdük. 53 yılımızı buraya gömüyoruz; zor, hüzünlüyüz” diye konuÅŸtu.Â
‘KÖPRÃœDEN GEÇERKEN AÄžLADIM’
Ortaokul öğrencisi Rana Küçükalkan (10) da “Burada yattık, uyuduk, oynadık, eÄŸledik, gezdim, coÅŸtum. Çok anılarım var. GideceÄŸimiz köy, bu köyün yerini tutmaz. Çok özleyeceÄŸim. Köprüden geçerken aÄŸladım” dedi.Â
’87’DE GELDÄ°K, 2022’DE VEDA ETTÄ°K’
2 katlı evini son kez gören Ä°srafil Avcı ise “Eski toprağımızı gezmeye geldik, hüzünlendik. 1987 yılında buraya geldik, 2022’de veda ettik. Zor ama yapacak bir ÅŸey yok. Sular geliyor, buradan geçmek de tehlike” diye konuÅŸtu.Â
Ä°lçe merkezi ve 7 köyünün, baraj suları altında kalacağı Yusufeli’nde, Yansıtıcılar mevkisinde, 24 milyon metreküp kazı ve 10 milyon metreküp dolgu ile oluÅŸturulan 1,5 milyon metrekare alanda yeni yerleÅŸim alanları inÅŸa edildi. 3 bölgede 10 etap halindeki çalışmalarda hükümet konağı, emniyet, jandarma, adliye, ilkokul ve ortaokul, lise, müftülük, öğretmenevi gibi kamu binaları inÅŸa edildi. 3 bin 205 konutun yanı sıra daÄŸların eteklerinde oluÅŸturulan yeni yerleÅŸim birimlerinde ise yöresel mimaride, 2’ÅŸer katlı modern evler yapıldı. Toplamda 34 milyar lirayı bulan yatırım kapsamında 69,2 kilometresi tünel olmak üzere köprü ve viyadüklerden oluÅŸan 110 kilometrelik yeni yol ağı oluÅŸturuldu.