Emeklilik
Türkiye’deki Emekli Maaşı Dünyanın Geri Kalanına Kıyasla Ne Durumda, Kaçında Sırada?
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) tarafından Meclis’e sunulan yeni kanun teklifi, bayramlarda emeklilere ödenen ikramiyede çarpıcı bir artış öngörüyor. Teklif, ikramiyenin mevcut 3.000 TL’den 4.000 TL’ye çıkarılmasını önerirken, bu gelişme Türkiye’de emeklilik sistemine dair tartışmaları yeniden alevlendiriyor.
Türkiye Emeklilik Sistemi ve Küresel Karşılaştırmalar
Ocak 2025 itibarıyla en düşük emekli maaşının 14.469 TL’ye çıkarılması, Türkiye’deki emeklilerin yaşam standartlarına dair önemli bir veri olarak öne çıkıyor. Ancak, muhalefet partilerinin belirttiğine göre, bu rakam geçim zorluğunu aşmak için yeterli görülmüyor. Uzmanlar, emeklilik maaşlarının dünya genelindeki sisteme kıyasla oldukça geride kaldığını vurguluyor. ABD merkezli Mercer ile CFA Institute’un ortak hazırladığı Küresel Emeklilik Endeksi’nde, Türkiye 50 üzerinden sadece 48.3 puan alarak sondan dördüncü sırada yer alırken; ilk sıraları Hollanda, İzlanda, Danimarka ve İsrail oluşturuyor.
Ses Getiren Görüşler ve Ekonomik Gerçekler
DİSK Emekli-Sen Başkanı Cengiz Yavuz, 2024’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Emekliler Yılı” ilanını hatırlatarak, “2024’te yaşanan zorlukları geride bırakmamız beklenirken, 2025’in bizi benzer sıkıntılara sürükleyeceğini görüyoruz,” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yaptığı açıklamalarda, emekli maaşlarında tarihin en büyük artışlarının yapıldığını ancak hayat pahalılığının ve açgözlülüğün bu artışların etkisini zamanla yıprattığını belirtti.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yayımlanan “Pensions at a Glance” raporu, Türkiye’de 65 yaş üzeri nüfusta harcanabilir gelir adaletsizliğinin “çok yüksek” olduğunu ortaya koyuyor. Raporda, yüksek enflasyonun emekli maaşlarını zamanla yetersiz bıraktığına dikkat çekilirken, Türkiye’nin emeklilik sistemindeki yapısal sorunlara da vurgu yapılıyor.
Avrupa ile Kıyaslandığında Emekli Maaşları
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) tarafından yayımlanan Kasım 2024 raporuna göre, Türkiye’de emekli maaşının euro karşılığı, 2012-2021 döneminde yüzde 33,6 oranında düşüş gösterdi. Prof. Aziz Çelik ve Emekli-Sen Genel Sekreteri Fikri Kalender, uzun yıllar boyunca emeklilik sisteminde yaşanan değişimlerin, çalışan vatandaşların geçim sıkıntısını derinleştirdiğini ifade ediyor. Özellikle emekli maaşlarının, çalışanların ödedikleri primlerle doğrudan ilişkili olması, devlet katkısının azalması ve ekonomik büyümenin maaşlara yansıma oranının düşürülmesi, emeklilerin alım gücünü olumsuz etkiliyor.
Geçmişten Günümüze Emekli Maaşları
2000’li yılların başında, en düşük emekli maaşı asgari ücretin 1,3 katına yakınken, günümüzde bu oran asgari ücretin yüzde 55’ine kadar gerilemiş durumda. Bu durum, kira gibi sabit giderleri olan ve ek gelir kaynağı olmayan emekliler için yaşamı zorlaştıran önemli bir faktör olarak öne çıkıyor. Emeklilerin hak ettiği ücreti alamadığına dair eleştiriler, hükümetin emekli maaşlarına sağladığı katkının son yıllarda düşüş göstermesiyle birlikte daha da artıyor.
Bizi Takip Edin, Gelişmelerden Haberdar Olun!…
KAYNAK: HABER MERKEZİ
