Ekonomi
TÜİK: ‘Satın Alma Gücü Paritesi’ne göre kişi başına GSYH endeksi 72 oldu
TÜİK, 2024 yılına ilişkin Satın Alma Gücü Paritesi bültenini yayımladı. Satın alma gücü paritesi; ayrıntılı olarak tanımlanmış standart bir mal ve hizmet sepetinin farklı ülkelerdeki fiyat oranı olarak tanımlanıyor. Böylece ülkeler arasındaki fiyat düzeyi farklılıkları gideriliyor ve uluslararası anlamda gerçek fiyat ve hacim karşılaştırmaları yapılabiliyor. Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından açıklanan SGPye göre; kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) endeksi 2024 yılı sonuçlarına göre 27 Avrupa Birliği (AB) ülkesi ortalaması 100 iken, bu değer Türkiye için 72 oldu ve AB ortalamasının yüzde 28 altında kaldı. Karşılaştırmalarda; 27 AB üyesi ülke, 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç), 6 aday ülke (Türkiye, Kuzey Makedonya, Karadağ, Sırbistan, Arnavutluk ve Bosna-Hersek) kapsandı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında SGPye göre kişi başına GSYH endeksi en yüksek ülke 245 ile Lüksemburg, en düşük ülke 35 ile Bosna-Hersek oldu. Kişi başına GSYH endeksinde Lüksemburg AB ortalamasının yüzde 145 üzerinde, Bosna-Hersek yüzde 65 altında değere sahip oldu.
BİREYSEL TÜKETİM DÜZEYİ 71
Ülkelerin gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına gayrisafi yurt içi hasıla temel alınırken, tüketicilerin göreli refah düzeylerinin karşılaştırılmasında kişi başına fiili bireysel tüketim endeksleri daha uygun bir gösterge olarak kabul ediliyor. Fiili bireysel tüketim, tüketicilerin satın aldığı mal ve hizmetlere ek olarak devlet veya kar amacı olmayan kuruluşlar tarafından sağlanan (eğitim, sağlık ve benzeri) hizmetleri de kapsıyor. Kişi başına fiili bireysel tüketim düzeyi 27 Avrupa Birliği ülkesi ortalaması 100 iken, Türkiye için 71 oldu ve AB ortalamasının yüzde 29 altında kaldı. Karşılaştırmalarda yer alan 36 ülke arasında kişi başına fiili bireysel tüketim değeri en yüksek ülke 146 ile Lüksemburg, en düşük ülke 42 ile Bosna-Hersek oldu.
FİYAT DÜZEYİ ENDEKSİ 51 OLDU
Fiyat düzeyi endeksi, ülkelerin ulusal para birimlerinin karşılaştırmalı olarak döviz kuruna göre alım gücünün göstergesi olarak kabul ediliyor. Bir ülkenin fiyat düzeyi endeksi, 100den büyükse bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre pahalı, 100den küçükse bu ülke karşılaştırıldığı ülke grubu ortalamasına göre ucuz olarak ifade ediliyor. Türkiyenin fiili bireysel tüketime ilişkin fiyat düzeyi endeksi, 2024 yılı sonuçlarına göre 51 oldu. Bu değer, AB ülkeleri genelinde 100 avro karşılığı satın alınan aynı mal ve hizmet sepetinin Türkiyede 51 avro karşılığı Türk lirası ile satın alınabileceğini gösterdi.
