Ekonomi
TÜİK: 2024’te kurulan girişimlerin istihdam yaratma payı yüzde 4,9 oldu
Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin Avrupa İş İstatistikleri Yönetmeliğinde yaptığı düzenleme çerçevesinde yürütülen uyumlaştırma çalışmaları kapsamında, yıllık sanayi ve hizmet istatistiklerinde gerçekleştirilen revizyona bağlı olarak, girişimcilik ve iş demografisi göstergeleri de revize edildi. TÜİK tarafından yayımlanan 2024 yılına ilişkin girişimcilik ve iş demografisi istatistiklerine göre; girişimlerin 2024 yılında doğum oranı 15,8 oldu. Bu girişimlerin istihdam yaratma payı yüzde 4,9 oldu. Girişimlerin 2023 yılındaki doğum oranı yüzde 15,5 ve istihdamdaki payı yüzde 4,9 olarak gerçekleşti. Doğan girişimler incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek payı yüzde 32,1 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla yüzde 16,8 ile ulaştırma ve depolama ve yüzde 10,1 ile inşaat sektörleri takip etti. İllere göre 2024 yılında doğan girişimlerden en yüksek payı yüzde 25,8 ile İstanbul aldı. İstanbulu sırasıyla yüzde 7,5 ile Ankara ve yüzde 6,5 ile İzmir takip etti.
GİRİŞİMLERİN ÖLÜM ORANI
Girişimlerin 2022 yılında ölüm oranı yüzde 12,9 oldu. Ölen girişimlerin istihdamdaki payı 2022 yılında yüzde 4,2 oldu. Girişimlerin 2021 yılındaki ölüm oranı yüzde 11,9 iken, istihdamdaki payı yüzde 4,1 olarak gerçekleşti. Ölen girişimler incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek payı yüzde 35 ile toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı sektörü aldı. Bu sektörü sırasıyla yüzde 16,3 ile ulaştırma ve depolama ve yüzde 10,6 ile konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri sektörleri takip etti. İllere göre 2022 yılında ölen girişimlerden en yüksek payı yüzde 25,7 ile İstanbul aldı. İstanbulu sırasıyla yüzde 7 ile Ankara ve yüzde 6 ile İzmir takip etti.
GİRİŞİMLERDEN YÜZDE 78,3Ü HAYATTA KALDI
Girişimlerden 2023 yılında doğanların yüzde 78,3ü 2024 yılında hayatta kaldı. Girişimlerin 2022 yılında bir yıllık hayatta kalma oranı yüzde 75,2, iki yıllık hayatta kalma oranı yüzde 58,6 olarak gerçekleşti. Hızlı büyüyen girişimler oranı 2024 yılında yüzde 14,4 oldu. Aynı yıl için ceylan girişimler (Teknoloji, internet, yazılım, mobil uygulamalar ve benzeri alanlarda faaliyet gösteren genç şirketler) oranı yüzde 2,4 oldu. Hızlı büyüyen girişimlerin 2024 yılında yüzde 23,5i imalat, yüzde 20,5i toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı ve yüzde 15,2si ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi. Ceylan girişimlerin 2024 yılında yüzde 27si imalat, yüzde 15,2si toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı, yüzde 12,4ü ise inşaat sektöründe faaliyet gösterdi. İmalat sanayinde 2024 yılında doğan girişimlerin yüzde 57,8i düşük teknoloji ürünleri üretti. İmalat sanayinde 2024 yılında doğan girişimlerin yüzde 29,6sı orta düşük, yüzde 11,7si orta yüksek, yüzde 0,9u yüksek teknoloji düzeyine sahip ürünleri üreten girişimler oldu.
2016-2020 ARASI KURULAN ŞİRKETLERİN CİRO PAYI YÜZDE 16,6
Kuruluş yılı 2016-2020 arası olan girişimlerin 2024 yılındaki ciro payı yüzde 16,6 oldu. En yüksek ikinci ciro payına yüzde 14,1 ile 2011-2015 yılları arasında kurulan girişimler sahip oldu. Kuruluş yılı 2016-2020 arası olan girişimlerin 2024 yılındaki istihdam payı yüzde 20,1 oldu. 2021 ve sonrasında kurulanlar yüzde 17,4lük istihdam payına sahip oldu. Kuruluş yılı 1990 ve öncesi olan girişimlerin 2024 yılındaki ihracat payı yüzde 17,3 oldu. 1996-2000 arasında kurulanlar, yüzde 16,3lük ihracat payı ile ikinci en yüksek orana sahip oldu. Kuruluş yılı 1990 ve öncesi olan girişimlerin 2024 yılındaki ithalat payı yüzde 28,4 oldu. 1996-2000 arasında kurulanlar, yüzde 16,3lük ithalat payına sahip oldu.
