Türkiye
Telefonlar susmuyor, herkes depreme dayanıklılık testini merak ediyor
Son gelişmeleri kaçırmamak için Google News sayfamızı takip edin. Butona tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldızlı "Takip Et" simgesine dokunmanız yeterlidir.
Takip Et
KAHRAMANMARAÅž merkezli 10 ilde büyük yıkıma neden olan iki büyük depremin ardından Türkiye Ä°nÅŸaat Mühendisleri Odaları BirliÄŸi’ne baÄŸlı meslek odaları ve inÅŸaat mühendislerinin telefonları susmuyor. Herkesin oturduÄŸu binanın depreme dayanıklılığını merak ettiÄŸi belirten Antalya Ä°nÅŸaat Mühendisleri Odası (Ä°MO) BaÅŸkanı Soner AkdoÄŸan, bu konuda izlenecek iki yolu anlattı. Depreme dayanıklılık testi ücretleri, binanın yüksekliÄŸi ve özelliÄŸine göre 20 bin TL’den baÅŸlayıp 100 bin TL’ye kadar çıkıyor.
KahramanmaraÅŸ merkezli 10 ilde etkili olan, binlerce binanın yıkıldığı, ÅŸu ana kadar 30 binden fazla kiÅŸinin yaÅŸamını yitirdiÄŸi iki büyük deprem, tüm Türkiye’yi yasa boÄŸdu. Antalya Ä°nÅŸaat Mühendisleri Odası (Ä°MO) BaÅŸkanı Soner AkdoÄŸan, önceki depremlerde olduÄŸu gibi, bu deprem sonrasında da herkesin oturduÄŸu binanın saÄŸlamlığını merak ettiÄŸini ve depreme dayanıklılık testi gibi konularda bilgi almak için çok yoÄŸun telefon aldıklarını açıkladı.
AFET BÄ°LÄ°NCÄ° ZORUNLU DERS OLMALI
1999 depreminden sonra ‘Artık hiçbir ÅŸey eskisi gibi olmayacak, yeni bir Türkiye’ denildiÄŸini, bu acıların tekrar yaÅŸanmayacağı umut edilirken kısmi düzeltmelere raÄŸmen, mühendislik ve teknikte çok geriye gidildiÄŸini söyleyen AkdoÄŸan, en büyük eksikliÄŸi bilinçlenme olarak gösterdi. Afet bilinci, eÄŸitim ve denetim olarak üç maddede devrim, büyük revizyonlar gerektiÄŸini belirten AkdoÄŸan, “Afet bilinci sel- yangından, çığ düşmesine kadar ne varsa afetlerin tamamı bir ders olarak çocuklara okutulması ve bir afet bilincinin topluma kazandırılması gerekiyor. 7’den 70’e anasınıfındaki çocuktan idareci ve belediye baÅŸkanlarına, siyasi karar vericilere kadar herkesin afetlerin önemi, bilincini kavraması gerekiyor. Önümüzdeki yılı bile beklemeden müfredata zorunlu ders olarak alınmalıdır” dedi.
‘RÄ°SKLÄ° YAPI STOÄžUMUZU BÄ°LMÄ°YORUZ’
Türkiye’de riskli yapı stokunu bilmediklerini ve 2000 öncesi yapılarla ilgili bazı ezberlerin net verilere dayanmadığını anlatan AkdoÄŸan, “Bir depremde ne kadar göçme yaÅŸanacak ve ne kadar vatandaşımız enkaz altında kalabilir, yapı stokunu bilmemiz lazım. AFAD’ın 2019’da oluÅŸturduÄŸu Ä°l Afet Risk Azaltma Planı (Ä°RAP) için tüm belediyelere ödev verildi. Ä°zmir, EskiÅŸehir, Ä°stanbul ve Antalya buna baÅŸladı. Ama diÄŸer belediyelerde herhangi bir çalışma duymadım. Ä°RAP esasında üniversiteler, yerel belediyeler, STK’lar, meslek odaları tüm kurumlara görev biçiyor ama organizasyonunu büyükÅŸehir belediyesi yapıyor. AÄŸustostan bu yana bir kez çalıştaya davet edildik, daha derli toplu, tüm aktörler toplanıp birlikte hareket ederek yol haritası çizilmeliydi. Antalya’da bunun duyurusu yapıldı ama yol haritasının çok saÄŸlıklı ilerlediÄŸini söyleyemem” diye konuÅŸtu.
‘Ä°KÄ° AY SONRA HER ÅžEY UNUTULUR’
2000’den önceki veya sonraki yapılar için net olarak riskli veya risksiz denilemeyeceÄŸine dikkati çeken Soner AkdoÄŸan, yapıların risk durumunun tespiti için yapı envanterinin çıkarılması gerektiÄŸini söyledi. EÄŸer bu yapılmıyorsa da vatandaÅŸların oturdukları konutların risk durumunu kendilerinin öğrenmesi gerektiÄŸini kaydeden AkdoÄŸan, “Her depremden sonra Ä°MO’ların telefonları susmaz. ‘Bizim binamız riskli mi, deÄŸil mi’ sürekli telefonlar alırız. Bu hizmeti veren mühendislik firmalarının telefonları da susmaz ama 2 ay sonra her ÅŸey unutulur” ifadelerini kullandı.
‘DUVARA ÇİVÄ° ÇAKTIM GÄ°RMÄ°YOR’ GÃœVENÄ°
VatandaÅŸta, ‘Ya binamız çok saÄŸlam, duvara çivi çaktım girmiyor’, ‘Ben burayı yapılırken gördüm, müteahhit öyle bir demir attı ki, buranın müteahhidi şöyle saÄŸlamcıydı’ gibi bilinçsizlikten kaynaklı inanılmaz bir güven olduÄŸunu kaydeden AkdoÄŸan, şöyle devam etti:
“Kendim iÅŸin içindeyim ve bende bu güven yok. Ama vatandaÅŸ duvara çerçeve asarken, belki bir kolona denk geliyor, ‘Biz bunun sıvasına çiviyi çakamadık’ diye yapının saÄŸlam olduÄŸunu duvara çaktığı çividen anlıyor. YaÅŸanan can kayıpları, manevi ve maddi yıkımın karşılığı yok. Çok cüzi rakamlara yapılabilecek iÅŸlemleri sadece duvara çivi çakma metoduyla binalarının saÄŸlam olduÄŸunu anlayan vatandaÅŸlarımızın bilinçlenmesi lazım. Özellikle 2000 önceki yapılardaki vatandaÅŸlarımızın daha duyarlı, bilinçli olması gerekiyor.”
TEST İÇİN İKİ YÖNTEM VAR
Yapıların deprem risk durumları, performans analizlerini inşaat mühendislerinin yaptığını belirten Akdoğan, bu noktada vatandaşın izleyebileceği iki yolu şöyle açıkladı:
“Birincisi 6306 sayılı ‘Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi’ hakkında kanun kapsamında bu iÅŸi yapan firmalar var ve Çevre Åžehircilik ve Ä°klim DeÄŸiÅŸikliÄŸi Bakanlığı’nın yetkilendirdiÄŸi ve internet sitesinde görülebilir. Bu resmi bir iÅŸlem, gittiniz 6306 sayılı yasa kapsamında baÅŸvurunuzu yaptınız, binanız riskli ise 2 ay içinde binanın boÅŸaltılması, yıkılması ve kendi imkanlarınız veya bir müteahhitle anlaşıp binayı tekrar yapmanız gerekiyor. Bu süreç yapınız riskliyse dönüşü olmayan ama hızlı aksiyon alınan bir süreç.
Ä°kinci yöntem, vatandaÅŸ gayriresmi, kendi binasının durumunu öğrenmek için bir tespit yaptırabilir. Hem Bakanlık hem Ä°MO’dan bu firmaları öğrenebilir ve binalarının durumunu tespit ettirebilirler. Kendileri daha esnek bir yol haritası çizebilir. Burada güçlendirme de deÄŸerlendirilebilir. Her yapının yıkılacağı düşünülemez. Çok çeÅŸitli güçlendirme metotları var ve bunlarda eskisi kadar çok pahalı deÄŸil. Bu iÅŸin tespitini yapmakta insanların gözünü korkutacak, çok afaki rakamlar deÄŸil. Karşısında kaybedebileceÄŸimiz can, maddi ve manevi kayıpların bir karşılığı yok. O yüzden bu iki yöntemden birini tercih ederek tespitlerini yaptırmaları gerektiÄŸini düşünüyoruz. Depreme dayanıklılık testi ücretleri de binanın yüksekliÄŸi ve özelliÄŸine göre 20 bin TL’den baÅŸlayıp 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.”
