Staj ve Çıraklık Mağdurlarına Emeklilik ve EYT Fırsatı TBMM’ye Sunuldu

Son gelişmeleri kaçırmamak için Google News sayfamızı takip edin. Butona tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldızlı "Takip Et" simgesine dokunmanız yeterlidir. Takip Et

Türkiye’de yıllardır büyük bir mağduriyet yaşayan, meslek liselerinde zorunlu staj yapan veya çıraklık eğitimi alan yüz binlerce vatandaşımız için umut ışığı yandı! Staj ve çıraklık başlangıç tarihlerinin, emeklilik hesabında sigorta başlangıcı olarak sayılması yönündeki haklı talepler, nihayet somut bir adımla Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) gündemine taşındı. Kurban Bayramı öncesinde, binlerce mağdurun yüreğine su serpen 10 maddelik kapsamlı bir yazılı soru önergesi, TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Bu kritik önerge, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın yazılı olarak yanıtlaması istemiyle Meclis’e iletildi. Peki, bu gelişme ne anlama geliyor ve staj/çıraklık mağdurları için emeklilik kapısı aralanabilir mi? İşte tüm detaylar…

Kayseri Milletvekili Aşkın Genç’ten Mağduriyetlere Neşter: “Eşitlik İstiyoruz!”

Bu önemli adımın mimarı, Kayseri Milletvekili Aşkın Genç oldu. Genç, hazırladığı yazılı soru önergesiyle, staj ve çıraklık mağduriyetlerinin giderilmesi talebini güçlü bir şekilde Meclis’in dikkatine sundu. Önergede, Türkiye genelinde milyonlarca vatandaşın, yıllarca fiilen çalışmasına ve adlarına SGK sicil numarasıyla prim ödenmesine rağmen, adil bir emeklilik hakkına ulaşamamasının altı kalın çizgilerle çiziliyor.

Özellikle 1990’lı yıllardan itibaren meslek liselerinde zorunlu staj gören veya çıraklık eğitimi alan gençler, sosyal güvenlik sistemindeki bu eşitsizliğin en büyük mağdurları arasında yer alıyor. Bu bireylerin staj/çıraklık dönemlerinde adlarına sadece iş kazası ve meslek hastalıklarına karşı sınırlı sigorta primi yatırılmış, ancak emeklilikte esas alınan “uzun vadeli sigorta kolları”na (malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları) prim ödenmemiştir. Bu nedenle, fiilen çalışmış ve SGK sicil numarasıyla sistemde kayıtlı olmalarına rağmen, staj veya çıraklık başlangıç tarihleri, emeklilik hesabında “ilk işe başlama tarihi” olarak kabul edilmiyor.

EYT ve “Bir Gün” Farkının Yarattığı Derin Adaletsizlik Vurgulandı!

Soru önergesinde, bu uygulamanın Anayasa’nın eşitlik ilkesine ve sosyal devlet anlayışına açıkça aykırı olduğu güçlü bir şekilde vurgulanıyor. Özellikle 3 Mart 2023 tarihinde yürürlüğe giren Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinden faydalanamayan binlerce staj ve çıraklık mağduru için bu durum, daha da büyük bir hayal kırıklığı ve mağduriyet yaratmıştır.

EYT düzenlemesi, sadece 8 Eylül 1999 ve öncesinde uzun vadeli sigorta kollarına girişi olanları kapsarken, staj/çıraklık başlangıcı bu tarihten önce olup da uzun vadeli sigorta primi bu tarihten sonra başlayanlar kapsam dışı kalmıştır. Önergede, “bir gün” farkla başlayan bu hak kaybının, aynı işyerinde çalışan ve benzer prim gününe sahip kişilerin sadece birkaç günlük farkla çok daha geç tarihlerde emekli olabilmesi gibi absürt durumlar ortaya çıkardığına dikkat çekiliyor. Bu durumun, Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatları ışığında bir hak ihlali oluşturduğu yönünde ciddi hukuki tartışmalar da devam ediyor.

Meclis’e Sunulan Önergedeki Kilit Sorular Bakan Işıkhan’ı Bekliyor!

Kayseri Milletvekili Aşkın Genç’in sunduğu yazılı soru önergesinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’dan şu can alıcı sorulara yanıt talep ediliyor:

1. Bakanlığınızın kayıtlarına göre, 1990’lı yıllardan bu yana staj veya çıraklık kapsamında SGK sicil numarası verilen kaç kişi bulunmaktadır? Bu kişilerin cinsiyet ve yaşa göre dağılımı nedir?
2. Bu kişilerden kaç tanesi şu anda aktif sigortalıdır? Kaçı emekliliğe hak kazanamamıştır?
3. Staj/çıraklık döneminde yatırılan kısa vadeli sigorta primleri dışında, uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin prim ödemesi yapılmaması nedeniyle, bu kişilerin fiili çalışma başlangıçlarının emeklilik hesabında dikkate alınmaması hakkında Bakanlığınızın bir yasal düzenleme çalışması var mıdır?
4. Bu mağduriyetin giderilmesine yönelik olarak staj/çıraklık döneminin borçlandırılması ya da başlangıç sayılması yönünde Bakanlığınıza iletilen resmi taleplerin sayısı kaçtır? Bunların kaçı kabul edilmiştir?
5. 8 Eylül 1999 sonrası ilk defa (uzun vadeli sigorta kollarına) sigortalı olan kaç kişi EYT kapsamı dışında kalmıştır? Bu kişilerin mağduriyetini gidermeye yönelik destekleme politikanız nedir?
6. EYT düzenlemesini sadece “giriş tarihi” üzerinden sınırlamak yerine, prim günü ve hizmet süresini esas alan kademeli emeklilik sistemine geçilmesine ilişkin Bakanlığınızda bir hazırlık, etki analizi ya da kamuoyu araştırması yapılmış mıdır?
7. 8 Eylül 1999 ile 31 Aralık 1999 arasında (uzun vadeli sigorta kollarına) sigortalı olanlar için özel bir emeklilik düzenlemesi yapılması gerekli midir? Bu konuda başlattığınız bir çalışma varsa detayları nelerdir?
8. Türkiye’de halen 1999 sonrası sigorta girişi olup emeklilik yaşı nedeniyle çalışmaya devam etmek zorunda kalan kaç kişi bulunmaktadır?
9. Bu kişilerin yaş ortalaması, meslek grubu ve cinsiyete göre dağılımı nedir? Özellikle ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlar açısından bir analiz yapılmış mıdır?
10. Bakanlığınızın kayıtlarına göre, EYT düzenlemesinin yürürlüğe girmesinden bu yana geriye dönük prim talebinde bulunan ancak reddedilen başvuru sayısı kaçtır?

Bu sorular, staj ve çıraklık mağdurlarının yaşadığı sorunların kök nedenlerini ve çözüm yollarını ortaya koyması açısından büyük önem taşıyor. Gözler şimdi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’dan gelecek yanıtlarda ve Meclis’te bu konuda atılacak adımlarda olacak.

Bizi Takip Edin, Gelişmelerden Haberdar Olun!…
KAYNAK: HABER MERKEZİ

Son gelişmelerden ilk siz haberdar olmak için bizi takip edin.