Ekonomi
SGK’dan Engellilere Büyük Kolaylık: Yaş Şartsız Emeklilik Mümkün
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, bazı kadınlara sunulan erken emeklilik olanaklarıyla dikkat çekiyor.
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, bazı kadınlara sunulan erken emeklilik olanaklarıyla dikkat çekiyor.
Bu hak, belirli sağlık sorunları veya engellilik durumları nedeniyle bazı bireyler tanınmamaktadır.
Kimler Erken Emekli Olabilir?
Erken emeklilik hakkı, engellilik oranı %40 ve üzeri olan bireyler için büyük bir fırsat sunmaktadır. SSK’lı ve memurlar, vergi indiriminden yararlanarak bu haktan yararlanabiliyor. Bağ-Kur sigortalıları da 1 Ekim 2008’de yapılan düzenlemelerle bu hakka sahip olabiliyordu. Önemli olan, kişinin çalışıyor olması ve vergi indirimi için en az %40 oranında engellilik raporu sunmasıdır.
Yaş Şartı Yok!
Erken emeklilikte dikkat edilmesi gereken avantajlardan biri, yaş şartlarının düzenlenmesidir. 2008 sonrasında SGK’lı çalışanlar, ilk gün boyunca 1.800 ile 4.400 arasında değişen saklama hakkına sahip olabiliyordu. Bu hak, kadın ve erkek tüm SGK’lı çalışanlar kapsıyor. Ancak sigortalılık süresi ve prim gün sayıları, kişinin işe giriş tarihlerine göre belirlenmektedir.
Ne Kadar Prim Gerekiyor?
Erken emeklilik için yaş şartının aranmaması ile birlikte, sigortalılık süresi ve prim gün sayıları oldukça önemlidir. Sigortalılık süresi 15-20 yıl arasında değişirken, prim gün sayısı 3.600 ile 4.400 arasındadır. Özellikle 1999-2008 döneminde işe girenler için daha başarılı prim günleri geçerlidir.
Erken Emeklilik İçin Süreç
Erken emeklilikten yararlanmak için öncelikle vergi indirimi alınması gerekmektedir. Bunun için iş yerinden alınacak belgelerle vergi dairesine başvurulur ve sevk talebinde bulunulur. Hastanede yapılan muayene sonrasında alınan heyet raporunun %40 ve üzeri bir orantılama halinde emeklilik süreci başlatılabilir.
Gerekli Belgeler
Erken emeklilik ödemesi için kimlik belgesi, dilekçe ve iş yerinden alınan sigortalılık belgesi yeterlidir. Ayrıca hastaneye alınan engellilik raporu da başvurunun önemli bir parçası oluşturur. Bu raporun en az %40 oranında olması ve SGK tarafından onaylanması gerekmektedir.
Bağ-Kur Sigortaları Koşullar İçin
Bağ-Kur’lu sigortalılar da engellilik haklarına bağlı olarak erken emeklilik hakkına sahip olabiliyor. Yüzde 60 ve üzeri engelli olanlar 15 yıl ve 3.960 prim günüyle, yüzde 50-59 engelli olanlar 16 yıl ve 4.320 prim günüyle emekli olabiliyor. Yüzde 40-49 yaş arası engelli olanlar ise 18 yıl ve 4.680 gün primle emeklilik hakkına sahiptir.
Memurlar İçin Erken Emeklilik
Kamuda çalışan memurlar da erken emeklilik hakkından faydalanabiliyor. 1 Ekim 2008’den sonra göreve başlayıp sakatlık oranı %40 ve üzeri olan memurlar, en az 5.400 prim günüyle emekli olabiliyor. Ancak, kamuda çalışmaya başlamadan önce olanlar için engellilik durumuna göre erken emeklilik hükümleri geçerlidir.
Malulen Emeklilik
Malulen emeklilik için en az 1.800 gün prim ödeme şartı aranmaktadır. Çalışamayacak durumda olan sigortalılar, SGK’ya başvurarak sevk edilir. Burada alınan heyet raporunda en az %60 iş göremezlik oranının olması gerekmektedir. Bu rapor SGK sağlık kuruluşu tarafından onaylanmasıyla sigortalı, malulen mülkiyet hakkına sahiptir.
Malulen Emeklilik ve Engelli Emeklilik Arasındaki Farklar
Engelli emeklilik, engellilik oranı %40’dan başlamaktadır; Malulen emeklilikte bu oran %60 olarak belirlenmiştir. Engelli emeklilikte, kişinin engelliliği işe başlamadan önce mevcut olmalı; Malulen emeklilikte ise iş hayatı sırasında ortaya çıkması gerekmektedir. Engelli emeklilikte vergi indirimi şartı aranmaktayken, malulen emeklilikte böyle bir şart bulunmamaktadır. Ancak malulen emekli olan kişilerin çalışmaya devam etmeleri durumunda emekli maaşları kesilmektedir.
Hangi Hastalıklar Malulen Emekliliği Kapsıyor?
Malulen emeklilik kapsamında değerlendirilen kanser, epilepsi, parkinson, beyin tümörü, Behçet hastalığı, organ nakli, AIDS, tüberküloz, siroz, şizofreni, bipolar bozukluk, MS, kalıcı ve uzuv kaybı yer almaktadır.
