Türkiye
Sahte içkiden ölümlere karşı ‘etil alkol’e elektronik takip
TARIM ve Orman Bakanlığı, sahte içki üretimine baÄŸlı can kayıplarının önüne geçilmesi amacıyla etil alkolün, üretimden dağıtıma kadar elektronik ortamda izlenmesi için ‘Etil Alkol Takip Projesi’ baÅŸlattı. Proje kapsamında ÅŸu ana kadar 6 üretim tesisi sisteme entegre edilerek, tesislerin üretim hatlarına akış ölçer (debimetre) cihazları yerleÅŸtirildi. Alkol ticaretinde ürün hareketinin arz zincirinin son noktasına kadar izlenip, etil alkolün yasa dışı ticarette kullanılmasını önleyecek sisteme, yıl sonuna kadar etil alkol üretimi yapan 15 firmanın tamamı dahil edilecek. Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel BaÅŸkanı Bendevi Palandöken, projenin sahte alkol üretimini önlemede faydalı olacağını düşündüğünü söyledi.
Son yıllarda gündeme gelen sahte içki üretimi ve buna baÄŸlı can kayıplarının önüne geçilmesi, ayrıca vergi geliri kayıplarının engellenmesi amacıyla etil alkol arzının kayıt altına alınması ve takibine yönelik tedbirler geliÅŸtirildi. Bu kapsamda, ‘4733 sayılı Kanun’ ile ‘Etil Alkol ve Metanolün Ãœretimi ile İç ve Dış Ticaretine Ä°liÅŸkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yapılan deÄŸiÅŸikliklerle; etil alkolün internet satışı yasaklanırken, ürünün amacı dışında satışına idari para cezası uygulanması ile aykırılığa konu ürünlerin mülkiyetinin kamuya geçirilmesi esası getirildi. Ayrıca tıbbi kullanım amaçlı etil alkolün ecza depoları eliyle ancak eczaneler ve hastane gibi saÄŸlık kuruluÅŸlarına ve 5 litre hacimli mat siyah plastik kaplar içinde ambalajlanmış olarak satışı öngörüldü. Yine tıbbi kullanım amaçlı etil alkolün arz zinciri içinde izlenebilirliÄŸini saÄŸlamak amacıyla ambalajlarına karekod uygulanması esası ve ilgili kuruluÅŸlara ürün izlenebilirliÄŸini saÄŸlama yükümlülüğü getirildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı, Tütün ve Alkol Dairesi BaÅŸkanlığı, yılbaşında dolaşımı artan sahte içkiye baÄŸlı ölümlerin önüne geçmek için yeni bir proje geliÅŸtirdi. Buna göre etil alkol, ‘Etil Alkol Takip Projesi’ ile üretimden dağıtıma kadar elektronik ortamda izlenip, kayıt altına alınmaya baÅŸlandı. Projenin ilk aÅŸamasında etil alkol üretim tesisindeki üretim hatlarına akış ölçer (debimetre) cihazları yerleÅŸtirildi. Böylece hammadde giriÅŸ, ara ürün ve nihai ürün çıkışı miktarları elektronik ortamda anlık olarak izlenip, elde edilen veriler yine elektronik ortamda bakanlık veri merkezine gönderilerek kayıt altına alınma baÅŸladı. Ä°lk aÅŸamada sisteme 6 etil alkol üretim tesisi entegre edildi. Alkol ticaretinde ürün hareketinin arz zincirinin son noktasına kadar izlenip, etil alkolün yasa dışı ticarette kullanılmasını önleyecek sisteme, yıl sonuna kadar etil alkol üretimi yapan 15 firmanın tamamı dahil edilecek. Proje ile elde edilen üretim ve ithalat verileri iÅŸlenip, alkol ticaretinin bakanlık tarafından saÄŸlanacak elektronik platforma taşınması saÄŸlanmış olacak.Â
‘EN BÃœYÃœK SORUMLULUK VATANDAÅžTA’
TESK Genel BaÅŸkanı Bendevi Palandöken, projenin faydalı olacağını düşündüklerini söyledi. Etil alkolün insanları ölüme götüren, gözü dönmüş, hırs bürümüş, bu iÅŸten para kazanan kesim için önemli bir gelir kaynağı olduÄŸunu vurgulayan Palandöken, “Bunları kolayca temin etmeleri, bu sektörde bu faaliyeti gösteren korsan satıcılara önemli bir gelir kaynağı. Daha evvel onlarca insanımız evde bu alkolü yapmak isterken zehirlenme, uzuvlarını kaybetme, göz bozukluÄŸu, gözünü kaybetme ve sakat kalma gibi olaylarla karşılaÅŸtı. Bakanlık, verildiÄŸi noktadan nihai kullanım alanına kadar ürünü koordine edecek. Belki bu biraz caydırıcı olacak. Alkolün nasıl iÅŸleneceÄŸine dair formüller var. Dolayısıyla artık vatandaÅŸ da evde kimyager olmuÅŸ gibi, ‘herkes yapıyor, biz de yaparız’ diyorlar. Dolayısıyla bu aslında hem vatandaÅŸ açısından hem devletin geliri açısından hem de insan saÄŸlığına zararı açısından önemli bir yarar. Bunun için alınan tedbirler tabii ki caydırıcılık olacak. Ama en fazla sorumluluk yine vatandaÅŸta olacak” dedi.
‘KOLAY ULAÅžIMIN ÖNÃœ KESÄ°LMÄ°Åž OLACAK’
Palandöken, internet üzerinden etil alkole ulaşımın kolaylaÅŸtığını kaydederek, “Åžimdi artık internet üzerinden de etil, metil alkole ulaÅŸmak kolaylaÅŸtı. Aynı ÅŸekilde bunun ticaretini de yapanları cezalandırmalı ki bu iÅŸte baÅŸarılı olsun. Devletin attığı bu adım belki kontrol altına alacak belirli bölümü; ama her zaman olduÄŸu gibi bunlar yine baÅŸka bir formülle bunu bulmaya gayret edecekler. Bunların kolay ulaşımının önü biraz kesilmiÅŸ olacak. Alınan alkolün hangi amaçlı olduÄŸu, incelenmek sureti ile; ama asıl olan vatandaşın duyarlı olup hemen ihbar etmesi. Ãœretim noktasından rafa gelinceye kadarki süreç denetlenebilir; ama ondan sonraki aÅŸama vatandaÅŸa ve onu kullanan insana kalıyor. En azından caydırıcı olacak, denetlenecek, yüksek oranlı ceza ile verilecek baskı tahmin ediyorum ki bunu halledecek” diye konuÅŸtu.
YILBAÅžI UYARISI
Palandöken, yılbaşı öncesi de uyarılarda bulunarak, “VatandaÅŸlarımızın bu yılbaşı satış ruhsatı olmayan, hediyelik eÅŸyaların aralarına serpiÅŸtirilmiÅŸ olsa bile alkollü içecekleri almamalarını tavsiye diyorum. Tanıdığı resmi bayi olan iÅŸletmelere gidecekler. Hem yeni yılı hüsran halinde yaÅŸamayacaklar, biraz daha fazla parayı verip saÄŸlıklarını kendileri kontrol edecek. Semtindeki tanıdığı satan yerlerden bunu temin etmeleri bu endiÅŸeleri ortadan kaldıracak” ifadelerini kullandı.