Prof. Dr. Çağatay: Binaların yıkılmasında başlıca neden kötü beton

Son gelişmeleri kaçırmamak için Google News sayfamızı takip edin. Butona tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldızlı "Takip Et" simgesine dokunmanız yeterlidir. Takip Et

ÇUKUROVA Ãœniversitesi (ÇÜ) Mühendislik Fakültesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Bölümü Yapı Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Ä°smail Hakkı ÇaÄŸatay, Adana’daki yıkımların baÅŸlıca nedeninin kötü beton olduÄŸunu belirterek, “Yıkılan binalarda yaptığımız incelemede, beton kalitesinin çok kötü. Betonda ayrışmalar oluÅŸtuÄŸu, uygun olmayan iri agregaların kullanılmış olduÄŸunu gördük. Burada agregalar, 7-8 santimetre büyüklüğündeydi. Bu durumda betonun geçirimsizliÄŸi azalmış oluyor. Kumu, çakılı, bir miktar çimentoyu, suyu karıştırarak beton elde edemezsiniz” dedi. 

​KahramanmaraÅŸ merkezli depremlere, 200 kilometre uzaklıktaki Adana’da da 13 bina yıkıldı. 418 kiÅŸinin hayatını kaybettiÄŸi enkaz bölgesinde inceleme yapan Çukurova Ãœniversitesi Mühendislik Fakültesi Ä°nÅŸaat MühendisliÄŸi Bölümü Yapı Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Ä°smail Hakkı ÇaÄŸatay, kentte diÄŸer illerde olduÄŸu gibi yıkım nedenlerinin benzerlik gösterdiÄŸini kaydetti. Bu nedenlerin başında kötü beton geldiÄŸini vurgulayan Prof. Dr. ÇaÄŸatay, çok katlı 20-25 yıllık yapıların yeterince mühendislik hizmeti almadığını, taşıyıcı sistem elemanlarının saÄŸlıklı oluÅŸturulmadığını, zemin katlarda iÅŸ yeri, boÅŸluk ve çıkma gibi uygun olmayan yapı sistemlerinin görüldüğünü söyledi.

‘HER BÄ°R ETRÄ°YE KOLON DEMÄ°RLERÄ°NE BAÄžLANMALI’

Beton ve harç yapımında kullanılan malzemelere dikkati çeken Prof. Dr. ÇaÄŸatay, “Yıkılan binalarda yaptığımız incelemede, beton kalitesinin çok kötü. Betonda ayrışmalar oluÅŸtuÄŸu, uygun olmayan iri agregaların kullanılmış olduÄŸunu gördük. Bir inÅŸaatta 31,5 milimetreden büyük tane çapına sahip agrega kullanılması istenmez. Burada agregalar, 7-8 santimetre büyüklüğündeydi. Bu durumda betonun geçirimsizliÄŸi azalmış oluyor. Kumu, çakılı, bir miktar çimentoyu, suyu karıştırarak beton elde edemezsiniz. Onun bir matematiÄŸi vardır” dedi. 

Binalardaki demir elemanlarının da uygun olmadığını dile getiren Prof. Dr. ÇaÄŸatay, “Etriyeler kesme güvenliÄŸini saÄŸlayan elemanlardır. Kolon ve kiriÅŸlerin, sargı bölgelerinde sık arayla 10 santimetreyi geçmeyecek ÅŸekilde örülmesi gerekiyor. Ayrıca her bir etriye kolon demirlerine baÄŸlanmalıdır. Bunlar sıkı ÅŸekilde baÄŸlanmadığında; beton dökümü sırasında etriyeler aÅŸağı doÄŸru kayarak etriye aralıklarında açılmalara neden oluyor. Ölçümlerde bazı binalarda 30 ile 50 santimetre arasında etriye aralıkları olduÄŸu tespit edildi” diye konuÅŸtu. 

‘BETON KALÄ°TESÄ° BELLÄ° ARALIKLARLA KONTROL EDÄ°LMELÄ°’

Adana’da 1990’lı yılların sonunda yüksek katlı yapılar oluÅŸmaya baÅŸladığını anlatan Prof. Dr. ÇaÄŸatay, bu tür binalar için betonarme perde elemanların kullanılması gerektiÄŸini vurgulayarak, “Özellikle çok katlı yapılar için daha sıkı önlemlerin alınması gerektiÄŸine inanıyorum. Bu tür yapıların özellikle kesme güvenliÄŸinin saÄŸlanması için yapılarda betonarme perde elemanlar özendirilebilir” dedi. Beton kalitesinin de belirli aralıklarla kontrol edilmesi gerektiÄŸinin altını çizen ÇaÄŸatay, “Kaliteli bir betonda; beton sınıfının deÄŸerinin azalmaması beklenir. ÖrneÄŸin C30 sınıfı betonun 30 MPa olan dayanımı 1-2 yıl sonra, 30 MPa olan deÄŸerden aÅŸağı inmez. Hatta bir miktar yükselmesi beklenir. Ama 30 olan bir deÄŸer 1-2 yıl sonra 15’e, 10’a iniyorsa; betonun uygun karılmadığı, üretilmediÄŸi ve bir hata olduÄŸu anlamına gelir. Projeyi kontrol ettiÄŸimiz sırada, 28 günlük beton deÄŸerine bakıyoruz. Bundan sonra beton hiç kontrol edilmiyor. En azından 3, 5 ya da 10 yıl sonra betonları kontrol etmekte fayda var” diye konuÅŸtu. 

‘YÃœKSEK KATLI YAPILAR BELÄ°RLÄ° BÖLGELERE YAPILMALI’

GeliÅŸmiÅŸ ülkelerde ÅŸehrin zemin açısından uygun olan bölgelerinde çok katlı yapılara izin verildiÄŸini dile getiren ÇaÄŸatay, şöyle konuÅŸtu: “Mesela Kaliforniya bir deprem bölgesi; 1906 yılında olan depremde San Francisco yıkıldı. Depremden sonra yapı güvenliÄŸini artırmak için pek çok çalışma yapıldı. Åžu anda San Francisco’nun merkezinde gökdelenleri görürsünüz ama ÅŸehirden biraz uzaklaÅŸtığınızda 1 ve 2 katlı yapılar görülür. Her yere yüksek kat yapılmasına izin verilmez. Ãœlkemizde de yüksek katlı yapıların belirli bölgelere yapımına izin verilmeli. Mesela Adana’nın ÅŸehir merkezi genellikle alüvyon ama kuzeye, daÄŸlık bölgeye doÄŸru çıktıkça zemin daha kaliteli ve taşıma kapasitesi daha iyi görünüyor.”

Son gelişmelerden ilk siz haberdar olmak için bizi takip edin.