Türkiye
Primi Eksik Olana Son 30 Gün! Emeklilikte Staj Sürelerindeki Borçlanmalara Dikkat! 1.260 Gün SSK’lı Çalışanlar Müjde
Türkiye’de asgari ücretin yüzde 50 artması durumunda, emeklilik borçlanmalarındaki tutarlar da büyük bir değişime uğrayacak. Yapılan hesaplamalara göre, 15 aylık askerlik borçlanması 32 bin TL, doğum borçlanması ise 51 bin TL artacak. Ayrıca, günlük borçlanma için ödenecek tutar 143 liradan 214 liraya çıkacak. Bu durum, 2024 yılında emeklilik planları yapan 2 milyon vatandaşı yakından ilgilendiriyor.
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi, sadece EYT’lileri değil, genel olarak çalışan kesimi de kapsayarak borçlanma imkanıyla emeklilik süreçlerini erkene çekme fırsatı sunuyor. Ancak yeni asgari ücretle birlikte 1 Ocak 2024 itibariyle doğum, yurtdışı ve askerlik borçlanmalarının maliyeti de artacak. Sigorta başlangıcını ve prim gün sayısını öne çekerek erken emekli olacak vatandaşlar için 5 haftalık bir süre bulunuyor.
Asgari ücretin yüzde 50 artması durumunda, bugün 64 bin 386 lira olan 15 aylık askerlik borçlanması 96 bin 579 liraya çıkacak. Bu, 15 ay askerlik borçlanması yapacak olan vatandaşların bu yıl 32 bin 193 lira daha az ödemesi anlamına geliyor. Öte yandan, Ocaktan önce 154 bin liraya yapılabilecek bir doğum borçlanması 205 bin liraya çıkacak, bu da doğum borçlanması yapacak olanların 51 bin lira daha az ödemesi demek.
EYT ile emeklilik için 2 ay eksik primi olanların 60 günlük primini borçlanmaları yeterli olacak. Ancak yeni yılda emekliliğe hazırlananlar için bazı önemli soruların yanıtları da bulunuyor. Örneğin, bir kişinin çalıştığı şirkette yüzde 2 hissesi varsa ve EYT kapsamında SSK’lı olarak emekli olabilir mi? 2008’den önce hisse alanlar SSK’lı olarak sigortalılıklarını sürdürebiliyor. Ancak bu tarihten sonra hisse alanlar için Bağ-Kur sigortalılığı geçerli oluyor.
Bunun yanı sıra, kamu sektöründe çalışan bir kişi 12 yıllık dönemde kazandığı yıpranma payının emeklilik yaşından düşülüp düşülmeyeceği de merak ediliyor. Memurluktan sonra 1.260 gün SSK’lı olarak çalışanların kamuda kazandığı yıpranma payı hizmet süresine ekleniyor ancak emeklilik yaşından düşmüyor.
Yeni yılda asgari ücret artışıyla birlikte kıdem tazminatı tavanının ne kadar olacağı da önemli bir konu. Bugün brüt 13 bin 414 lira olan asgari ücretin yeni yılda yüzde 50’ye yakın artışla brüt 20 bin lira olması tahmin ediliyor. Bu da kıdem tazminatının yüksek maaş alanlar için avantajlı hale gelmesi demek.
Son olarak, Eylül 1999’dan önce işe başlayan bir kişinin yeni yılda emekli olabilmesi için 55 prim gününe ihtiyacı olduğu ve borçlanma ile emeklilik dilekçesi için yeni yılı mı beklemesi gerektiği sorusu da yanıt bekliyor. Borçlanma eksik prim gün sayısına katkı sağlasa da emeklilik yaşını etkilemiyor. Yaşı doldurup prim günü eksik olanların emekliliğini erkene çekiyor. Dolayısıyla, yeni yılda yapılacak zamlar, enflasyon ve büyüme verileri emekli aylıklarını ve kıdem tazminatını etkileyeceği için 1 Ocak 2024’ten itibaren dilekçe vermek daha avantajlı olacak. Ocak ayında başvuranlar yüzde 4 öngörülen büyümeden de fark alacaklar.