Türkiye
Mezbaha kasaplığından kamçı ustalığına
Urla ilçesinde yaşayan Nedim Artun, 1999 yılında mezbahada kasaplık yaptığı yıllarda öğrendiği dana sinirinden kamçı yapımını 26 yıldır sürdürüyor. Mezbahalarda atılan dana sinirini temizleyip kuruttuktan sonra saç örgüsüyle şekil veren Artun, kamçıları deriyle süsleyerek sanat eserine dönüştürüyor. 2022 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından kamçılı imalat dalında Geleneksel El Sanatları Sanatçısı ünvanı alan Artun, unutulmaya yüz tutmuş olan kamçı mesleğini icra eden Türkiyedeki tek tescilli usta olma niteliği taşıyor.
KENDİ İMKANLARIMLA KAMÇI ÜRETMEYE ÇALIŞTIM
Urla mezbahasında çalışırken kasap ustalarının boş zamanlarında kamçı yaptığını gözlemlediğini dile getiren Artun, “Kendilerinden rica ettim, Hasan Dağ ve Hüseyin Cengiz Kapan ustam bana bu konuda da çok yardımcı oldu. Ben de bu işi geliştirerek, deri işlemeyi de üstüne ekleyerek kendi imkanlarımla kamçı üretmeye çalıştım. Bugünlere kadar geldik” dedi. Artun, Kültür ve Turizm Bakanlığının kendisine kamçılı imalat dalında geleneksel el sanatları sanatçısı ünvanı verdiğini vurguladı.
KAMÇILARIM ŞİDDET AMAÇLI SATILAMAZ VE KULLANILAMAZ
Kamçı yapımının unutulmaya yüz tutmuş meslekler arasında yer aldığını ifade eden Artun, “1999da aktif olarak mezbahaya girdiğim seneden beri bu işi yapmaya devam ettim. Yurt dışından da talepler oldu. Balkanlar, Avrupa ve Afrika ülkelerinden, Orta Doğuda Hindistana kadar kamçı gönderdi. Ancak genellikle Türkiyedeki illere gönderdim. Birçok ilde eserim var. Kamçılarım görsel, aksesuar, süs ve dekoratif amaçlı kullanılıyor. Kesinlikle şiddet amaçlı satılamaz ve kullanılamaz. İş yerlerine, mekanlara, köy odalarına, ağalara, kahyalara, şark odalarına, müze gibi çok mekana gönderdim” diye konuştu.
KAMÇIYI DANA SİNİRİNDEN YAPAN TESCİLLİ TEK USTAYIM
Kamçıyı dana sinirinden yapan Türkiyede tescilli tek usta olduğunu söyleyen Artun, “Türkiyede kamçı ustaları var. Kızılcık ve kestane ağacından, demirden, plastikten, ham ve çiğ deriden kamçı yapan ustalar var. Ama mezbahalarda atılan dana sinirinden kamçı yapan Türkiyede tescilli tek ustayım” dedi. Kamçı yapım sürecini anlatan Artun, “Dana sinirini mezbahada atıldıktan sonra bir kenara ayırıyorum. Temizliyorum, ikiye böldükten sonra kamçı haline geliyor. Temiz suda beklettikten sonra saç örgü yapıyorum. Saç örgüyü yaptıktan sonra yazın yaklaşık 5 günde kuruyor. Kışın kuruma süresi 15 günü bulabiliyor. Kuruttuktan sonra da en son aşamada kendi imkanlarımla öğrendiğim şekilde üstüne işliyorum” diye konuştu.
UNUTULUP KAYBOLMASINA ÜZÜLÜRÜM
Sanatını gençlere aktarmak istediğini söyleyen Artun, “Öğrenmek isteyen gençlerimize kapım her zaman açık. Büyük oğluma öğrettim. Bu işi elimden geldiği kadar öğretmek istiyorum. Unutulup kaybolmasına üzülürüm. Benim mesleğim gibi çok sayıda mesleğin kaybolduğunu gördüm. Maalesef gençler altyapıdan yetişmiyor. Bunun çok örneği var” dedi.
