Türkiye
Memur Emeklilik İkramiyeleri, Seyyanen Zam ve Emeklilik Başvuruları: Son Durum
Yılın ilk ayında 3600 ek göstergenin yürürlüğe girmesinin ardından Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi de hayata geçirildi. Bu durum, birçok memurun emeklilik hakkı kazanmasına yol açmıştı. Ancak, emekli ikramiyelerinin ek göstergelere bağlı olarak artması, birçok memurun başvuruda bulunmamasına neden oldu. Ayrıca, bu yıl memur maaşlarına yapılan seyyanen zammın emekli aylıklarına yansıtılmaması nedeniyle, ikinci yarıda emekli olacak memur sayısının daha da azalması bekleniyor.
Uzun bir süredir beklenen 3600 ek gösterge bu yılın başında yürürlüğe girdi. Bu durum, memurların emekli ikramiyelerinin artmasına yol açtığı için on binlerce kişinin emekli olması bekleniyordu.
Ek göstergenin ardından, mart ayında EYT kanunu yürürlüğe girdi ve yaş sınırı kaldırıldı. Bu değişiklikle birlikte, emekli olmayı hak eden 2 milyon 250 bin kişiden 600 bini kamu çalışanları oluşturdu. EYT’li kamu çalışanlarının diğer SSK ve BAĞ-KUR’lulara göre emeklilik başvurularının daha düşük olması bekleniyordu, ancak en az yüzde 20’sinin başvuruda bulunması öngörülüyordu.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun nisan ayı verilerine göre, 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki emekli sayısı, 2022 yıl sonuna göre 29.989 kişi artarak 2 milyon 245 bin kişiye ulaştı. Mayıs ve haziran ayları istatistikleriyle birlikte bu sayının bir miktar daha artması bekleniyor, ancak Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçe istatistiklerine göre artışın çok yüksek olmayacağı görülüyor.
Bu yılın ilk 6 ayında emekli ikramiyeleri için bütçeden toplam 18.6 milyar lira aktarıldı. Geçen yılın ilk altı ayında 4.2 milyar, 2021 yılının ilk altı ayında ise 3.8 milyar liralık emekli ikramiyesi ödemesi yapılmıştı. Memur maaşlarına yapılan zamın emekli aylıklarına yansıtılmaması, emeklilik başvurularının beklentilerin altında kalmasına neden olan bir faktör oldu.
Özellikle 3600 ek gösterge dolayısıyla, ek gösterge kapsamındaki memurların uzun süredir emeklilik dilekçelerini ertelemelerine rağmen ikramiye ödemelerinin düşük kalması, emeklilik başvurularının beklenen artışın altında kalmasına neden oldu.
Ayrıca, öğretmenlerin normal emeklilik başvuruları genellikle haziran-temmuz aylarında gerçekleşirken, diğer aylardaki başvurular ise öğretmen fazlası olduğunda kabul ediliyor. Bu yıl temmuz ayında memur maaşlarına yapılan seyyanen zamın emekli aylıklarına yansıtılmaması, çalışırken alınan maaş ile emeklilikte alınan aylık arasındaki farkın açılmasına yol açtı. Bu nedenle emekliliği hak eden ancak yaş haddini doldurmamış memurların emeklilik başvurularını bir süre ertelemesi bekleniyor.
2024-2025 yıllarını kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde, memur maaşlarına yapılan seyyanen zamın emekli aylıklarına yansıtılması konusunun önemli bir pazarlık konusu olacağı tahmin ediliyor.