Kademeli Emeklilik
Kademeli Emeklilik Krizi Kapıda! Milyonlarca Kişi “Bir Gün” Yüzünden Mağdur Oldu
Son gelişmeleri kaçırmamak için Google News sayfamızı takip edin. Butona tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldızlı "Takip Et" simgesine dokunmanız yeterlidir.
Takip Et
2023 yılında hayata geçen Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) yasası, milyonlarca vatandaşa erken emeklilik kapısını aralarken, yasanın bir günle, hatta bir saatle dışında kalan yaklaşık 4 milyon kişi için adeta yeni bir mağduriyetin fitilini ateşledi. “Kademeli emeklilik” umuduyla bekleyen bu devasa kitle, aralarında sadece bir gün fark olmasına rağmen, EYT’li meslektaşlarından tam 17 yıl daha fazla çalışmak zorunda kalma riskiyle karşı karşıya. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) eski Başmüfettişi İsa Karakaş, bu durumu “tarihi bir sosyal eşitsizlik” olarak nitelendirerek, yaklaşan kademeli emeklilik krizine dikkat çekti. Karakaş’a göre, seçim öncesi yapılan plansız EYT düzenlemesi, daha büyük bir adaletsizliğe zemin hazırladı.
Bir Günün Bedeli 17 Yıl: Emeklilikte Adalet Nerede?
Emeklilik sistemindeki bu çarpıcı adaletsizliğin en somut örneği, sigorta başlangıç tarihlerindeki bir günlük farkta gizli. Örneğin, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 olan bir çalışan, EYT yasası sayesinde yaş şartı aranmaksızın emekli olabilme hakkı kazanırken, sigorta girişi sadece bir gün sonra, yani 9 Eylül 1999 tarihinde yapılan bir başka çalışan, emekli olabilmek için tam 17 yıl daha beklemek zorunda kalıyor. SGK eski Başmüfettişi İsa Karakaş, bu durumu “akıl alır gibi değil” diyerek, aynı çalışma koşullarına sahip, aynı dönemde iş hayatına atılmış insanlar arasında bu denli büyük bir fark yaratılmasının kabul edilemez olduğunu vurguluyor.
EYT Çözümü Yeni Bir Krizi mi Tetikledi? Uzmanlar Endişeli!
İsa Karakaş’a göre, 2023 yılında çıkarılan EYT düzenlemesi, yeterli bilimsel analizler ve aktüeryal hesaplamalar yapılmadan, daha çok siyasi kaygılar ve toplumsal baskılarla hayata geçirildi. Sonuç olarak, aynı kuşaktan insanlar arasında emeklilik yaşında radikal farklılıklar ortaya çıktı. Karakaş, “Bir yanda 38-40 yaşlarında emekli olanlar varken, diğer yanda aynı dönemde işe başlamış ancak EYT kapsamına giremediği için hala geçim mücadelesi veren, emeklilik için yıllarca beklemek zorunda kalacak milyonlar var. Bu durum, toplumsal huzuru ve adalet duygusunu derinden sarsıyor,” diyerek mevcut dengesizliğin tehlikelerine işaret etti.
“Kohort Adaletsizliği”: Aynı Kuşak, Farklı Kaderler!
Karakaş’ın üzerinde durduğu en önemli yapısal sorunlardan biri de, emeklilik sisteminde “kohort” yani kuşak bazlı adil bir geçiş sisteminin uygulanmamış olması. Aralarında sadece birkaç gün, hatta saat farkı olan çalışanlar, emeklilik yaşında 20 yıla varan devasa bir uçurumla karşı karşıya kalıyor. Bu durum, EYT’yi kaçıran çalışanlar üzerinde hem ciddi bir psikolojik yıpranma yaratıyor hem de kendilerini sosyal olarak dışlanmış hissetmelerine neden oluyor.
4 Milyon Mağdur Gözünü Meclis’e Çevirdi: Gelecek Seçimleri Etkileyebilir!
Kademeli emeklilik düzenlemesi bekleyen mağdur kitlesinin sayısının 4 milyonu aştığı tahmin ediliyor. Bu devasa kitle, artık sadece bireysel mağdurlar olmaktan çıkmış, sosyal medya üzerinden organize olan, dernekler kuran ve siyasi partiler üzerinde baskı oluşturma potansiyeline sahip kritik bir seçmen grubu haline gelmiş durumda. Uzmanlara göre, bu büyük mağduriyetin giderilmemesi ve adil bir çözüm üretilmemesi halinde, “kademeli emeklilik” konusu gelecek seçimlerin en önemli gündem maddelerinden biri olabilir ve seçim sonuçlarını dahi etkileyebilir.
Sistemin Temeline Dinamit: Popülist Politikaların Acı Faturası
İsa Karakaş, sosyal güvenlik sisteminin bugünkü karmaşık ve adaletsiz yapısının temellerinin, 1990’lı yıllarda atılan popülist adımlara dayandığını belirtiyor. Özellikle Süleyman Demirel döneminde emeklilikte yaş şartının tamamen kaldırılması ve toplanan primlerin doğru ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilememesi, sosyal güvenlik sisteminin mali dengelerini altüst etti ve bugünkü sorunların temelini oluşturdu.
Çözüm Ne? Ya Yeni Bir Adil Düzenleme Ya da Siyasi Bedel!
Uzmanlar, mevcut adaletsizliğin daha da derinleşmesinin ve toplumsal tepkilerin artmasının önüne geçilmesi için acil ve kapsamlı bir “kademeli geçiş yasası” çıkarılması gerektiğini savunuyor. Bu yasanın, sigorta başlangıç tarihlerine göre makul ve adil bir yaş kademelendirmesi getirmesi ve mağduriyetleri minimuma indirmesi bekleniyor. Aksi takdirde, hem emeklilik sistemi içindeki gerilim artacak hem de siyasal istikrar bu durumdan olumsuz etkilenebilecek. Milyonların gözü kulağı, Meclis’ten gelecek adil bir çözüm haberinde.
Bizi Takip Edin, Gelişmelerden Haberdar Olun!…
KAYNAK: HABER MERKEZİ
