Ekonomi
Hastalığı Olanlar Erken Emekli Olabilir mi? İşte Şartlar
Hastalığı olan erkenden emekli maaşı alabiliyor.
Hastalığı olan erkenden emekli maaşı alabiliyor.
Sosyal güvenlik sistemimizde, engelli olanlar vergi indirimi ile erken emeklilik hakkına sahipken, çalışamayacak durumda olanlar mali emeklilik hakkından yararlanabiliyor.
HASTALIĞI OLANLAR ERKENDEN EMEKLİ MAAŞI ALABİLİYOR
Sosyal güvenlik mevzuatımızda, rahatsızlıklar veya engelliliği bulunanlar için erken ayrılma olanakları mevcuttur. Bunlar malulen emeklilik ve engelli emekliliğidir. Malulen emeklilik, sigortalı olarak çalışma başladıktan sonra ortaya çıkan rahatsızlıkların çalışma gücü azalması durumunda ortaya çıkıyor. İş kazası veya meslek hastalığı gibi hastalıklar da malulen emeklilik söz konusu olabilir.
ENGELLİ EMEKLİLİĞİ
Engelli emeklilik, sakatlık veya sakatlık sonucu alınan vergi indirimi ile sağlanır. Burada en az yüzde 40 iş görme kaybı aranır. Engelli emeklilik detayları şöyle:
KİMLER BU HAKTAN YARRLANABİLİR Mİ?
Engellilik oranı en az yüzde 40 olan SSK’lı ve memurların vergi indiriminden faydalanarak erken emeklilik hakkına kavuşur. 2008 sonrasında Bağ-Kur’lular da bu haktan yararlanabilirler. İlk şart, çalışmak ve vergi indiriminden en az yüzde 40 oranında yararlanmaktır.
NE KADAR ÇALIŞMA SÜRESİ GEREKİYOR?
Yaş şartı aranmazken, sigortalılık koşulları 15-20 yıl arası, prim gün sayısı ise 3600 ile 4400 arasında değişmektedir. Bu süre ve prim gün sayılarına göre sisteme giriş yapılır. Örneğin, 2005 yılında işe giren bir engelli sigortası için 20 yıl süre gerekir, ancak bu süre 2025 yılında dolar.
ERKEN EMEKLİLİK İÇİN NE YAPILMALI?
Erken emeklilik için öncelikle vergi indirimi almak gerekir. Defterdarlık veya vergi dairelerine başvurularak işlemler başlatılabilir. İş belgesiyle alınacak belgelerle vergi dairelerine giderek sevk edilmesi gerekir. Burada heyet raporu alınır.
GEREKEN BELGELER
Başvuru için kimlik belgesi, dilekçe ve iş yerinden sigortalı çalışıldığına dair belge yeterlidir. Bir hastanede engellilik derecesi raporuyla tespit etmek gerekir. Raporun en az yüzde 40 olması ve kurumca onaylanması gerekir.
BAĞ-KUR SİGORTALILARI DA YARLANIYOR MU?
1 Ekim 2008 tarihinden itibaren Bağ-Kur (4/B) sigortalıların da engelli erken emeklilik hakları bulunmaktadır. Yüzde 60 ve üzeri engeli olanlar 15 yıl, 3 bin 960 gün, yüzde 50 ile 59 arasında engeli olanlar 16 yıl, 4 bin 320 gün, yüzde 40-49 arasında engeli olanlar ise 18 yıl, 4 bin 680 gün emekli olabilirler.
MEMURLARDA ENGELLİYE ERKEN EMEKLİLİK VAR MI?
Memurlar da Bağ-Kur’lular gibi 1 Ekim 2008 sonrasında bu haktan yararlanmaya başladı. Ancak kamuda çalışmaya başlamadan önce ve en az yüzde 40 oranında sağlık durumu olanlar veya görevli olan memurlar, en az 5400 gün (15 yıl) prim ödenmiş olmak şartıyla emekli olabilir. 1 Ekim 2008’den sonra göreve başlayan ve engellilik oranı yüzde 40 ve ayaktayse, erken emeklilik şartlarının değişmesi.
MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI
Malulen emeklilik için en az 1.800 gün (5 yıl) primin olması gerekir. Bu miktarda primi olan ve çalışamayacak durumda olan sigortalılar SGK’ya başvurup bir sonuç elde etmeye sevk ediyorlar. Heyet tarafından değerlendirilen sigortalının en az yüzde 60’ı iş göremezlik raporunun alımını kapsamaktadır. Bu rapor, SGK sağlık kuruluşu tarafından onaylanırsa, sigortalı malulen emekli edilir ve maaş bağlanır. Doktorlar bazen rapora belli bir süre sonra tekrar muayene kaydını koyarlar. Bu durumda sigortalı süre sonunda yeniden heyete başlayarak hastalığın devam edip etmediğini kontrol ettirir. İş göremezlik oranı yüzde 60’ın üzerinde düşerse emeklilik iptal edilir. SGK’nın finansal emeklilik kapsamında değerlendirilen hastalıklar: Kanser, epilepsi, Parkinson hastalığı, beyin tümörü, Behçet hastalığı, organ nakli, AIDS, tüberküloz, siroz, zeka geriliği, şizofreni, bipolar bozukluk, MS hastalığı, serebral hastalık ve uzuv kaybı, talepler, görme kaybı.
FARKLAR NELER?
Her iki emeklilik sistemi arasında önemli farklar bulunur:
- Engelli emeklilikte engellilik oranı yüzde 40’tan başlarken, malulen emeklilikte yüzde 60 harcanıyor.
- Maluliyette sakatlık sigortasından önce olması gerekirken, malulen ayrılıkta sonradan rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
- Engelli emeklilikte işe giriş aşamasında yıla ve prim şartı aranırken, malulen emeklilik için sadece 1.800 gün prim yeterlidir.
- Engelli emeklilik için çalışma gerekliyken, malulen emeklilikte çalışma şartı aranmaz.
- Vergi indirimi ile emekli olanlar daha sonra çalışmaya devam edebilirken, malulen emekli olanların maaşları çalıştıklarında kesilir.
BİZİ TAKİP ETMEYİ UNUTMAYIN
