Dünya
Gazze Mahkemesi: İsrail mutlaka yargılanmalı
Bosna Hersekin başkenti Saraybosnadaki Uluslararası Saraybosna Üniversitesi’nde 26 Mayısta başlayan Gazze Mahkemesi girişimi oturumlarının ardından mahkeme üyeleri Saraybosna Bildirisi’ni kamuoyuna açıkladı.
Gazze Mahkemesi girişimi üyesi Prof. Dr. Penny Greenin okuduğu bildiride, mahkeme üyelerinin bir araya gelerek, Filistinde süren soykırıma karşı ortak ahlaki öfkenin ilan edildiği, Filistin halkıyla dayanışmanın ifade edildiği ve soykırımı durdurmak, failleri ve bu suça ortak olanları hesap vermeye zorlamak için birlikte çalışma taahhüdü verildiği kaydedildi.
Mağdurlar ve hayatta kalanlar için adaleti sağlamak, daha adil bir uluslararası düzen inşa etmek ve özgür bir Filistin için dünya genelindeki sivil toplum ortaklarıyla birlikte çalışılacağı kaydedilen bildiride, şu ifadelere yer verildi:
“İsrail hükümetinin, soykırım suçu işlemesini, on yıllardır süregelen politikalarını, yerleşimci sömürgecilik, etnik-üstüncülük, apartheid, ırk ayrımı, zulüm, yasa dışı yerleşimleri, geri dönüş hakkının reddi, toplu cezalandırma, gözaltı, eziyet, insanlık dışı muamele ve cezalandırma, yargısız infazlar, sistematik cinsel şiddet, yıkımlar, zorla yerinden etme ve sınır dışı edilme, etnik temizlik, zorunlu demografik değişiklik, açlığa mahkum etme, tüm ekonomik ve sosyal hakların sistematik olarak reddi ve imha politikalarını kesin bir dille kınıyoruz.”
FİLİSTİN HALKININ KENDİ KADERİNİ TAYİN ETME HAKKI TARTIŞMAYA AÇIK DEĞİL
Bildiride, Filistin halkının bir asrı aşkın devam eden zulme karşı gösterdiği dirençten ve milyonlarca insanın onlarla kurduğu dayanışmadan ilham alındığı aktarılarak, “Filistin halkının, yabancı işgale, sömürge egemenliğine, apartheid rejimine; ırkçı bir rejim tarafından boyunduruk altına alınmaya ve saldırganlığa karşı, uluslararası hukukta tanındığı ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından teyit edildiği şekilde, silahlı mücadele de dahil direnme hakkını tanıyoruz” vurgusu yapıldı.
Tüm hükümetler, bölgesel ve uluslararası kuruluşlara son 19 aydır devam eden tarihi eylemsizlik skandalına son verme çağrısında bulunulan bildiride, şu ifadeler yer aldı:
“İsrailin Filistinde işlediği savaş suçlarını, insanlığa karşı suçlarını, soykırımda hükümetlerin devam eden suç ortaklığını ve birçok medya kuruluşunun soykırımı örtbas etme, Filistinlilerin insandan sayılmaması ve Filistin karşıtı ırkçılığı, savaş suçlarını ve soykırımı körükleyen propaganda yayma konusundaki utanç verici rolünü kınıyoruz.”
Bildiride, Filistinin sahip olduğu haklara vurgu yapılarak “Filistin halkının kendi kaderini tayin etme hakkının, jus cogens ve erga omnes (istisnaya tabi olmayan ve tüm devletler için bağlayıcı evrensel kural) nitelikte olduğunu, tartışmaya açık olmadığını, aksine apaçık ve temel bir hak olduğunu hatırlatıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
‘İSRAİL ORDUSU DERHAL GERİ ÇEKİLİP SOYKIRIMA SON VERMELİ’
İsrailin gıda, su, sağlık, cami, kilise gibi yapıları kasıtlı şekilde yok etmesi ve sağlık çalışanı, gazeteci, BM personeli ile kadın, yaşlı, çocuk demeden sivilleri doğrudan hedef alması karşısında dehşete düşüldüğüne işaret edilen bildiride, “İsrail ordusunun derhal geri çekilip soykırıma, tüm askeri harekata, zorla yerinden edilmelere, sınır dışı etmelere, Gazze’nin işgaline, Batı Şeria’daki hareket kısıtlamasına son vermesini talep ediyoruz” çağrısında bulunuldu.
Bildiride, gözaltı merkezlerinde kötü muameleye maruz kalan binlerce Filistinlinin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması, insani yardımların kısıtlama olmadan bölgeye ulaştırılması yönünde çağrıda bulunularak, İsrail ordusunun Lübnan ve Suriye topraklarından tamamen çekilmesi talep edildi.
BMnin Yakın Doğudaki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) ve diğer insani yardım çalışanlarının karalanmasına yönelik yürütülen politikaya son verilmesi istenilen bildiride, Batılı hükümetlerin insan hakları savunucuları, barış aktivistleri, öğrenciler, akademisyenlere yönelik uyguladığı zulüm ve baskı dalgası kınandı.
Bildiride, Filistin halkının mücadelesinde sesini yükseltme cesareti gösterenleri saygıyla anıldığı belirtilerek “Filistin halkının haklarını savunmak, İsrailin adaletsizlik, zulüm, apartheid politikasını ve soykırım uygulamalarını kınama ya da siyasi siyonizm ideolojisini eleştirme cesaretini gösteren herkesi antisemitist ya da terör destekçisi olarak karalama taktiğini reddediyoruz. Bu şekilde karalanan ya da cezalandırılan herkesle dayanışma içindeyiz” ifadeleri kullanıldı.
Siyonizm, apartheid ve yerleşimci-sömürgeciliğin Filistin halkı üzerinde yarattığı ve yaratmaya devam ettiği korkunç etkilere karşı mücadelenin sürdürüleceğine işaret edilen bildiride, İsrailde, Filistini sömürgeleştiren yıkıcı siyonizm ideolojisinin reddedildiği, dekolonizasyon, etno-üstünlükçü düzene son verilerek, siyasi siyonizmin yerine Hıristiyanlar, Müslümanlar, Yahudiler ve diğerleri için eşit insan haklarına dayalı bir düzen getirilmesi çağrısı yapıldı.
Bildiride, insan hakları ve kendini kaderini tayin etme gibi hakların çıkarcı siyaset uğruna feda edildiğini ve Filistin halkının savunmasız bırakıldığı vurgulanarak, “Fakat farklı bir dünyanın mümkün olduğuna inanıyor ve bu dünyayı kurmak için mücadele edeceğimizi ilan ediyoruz” denildi.
‘İSRAİL, EVRENSEL BOYKOT, YAPTIRIM VE AMBARGO GİBİ BİRÇOK SOMUT ADIMLA DURDURULMALI’
Bildiride, 2nci Dünya Savaşından bu yana inşa edilen ve merkezinde insan hakları bulunan uluslararası normatif düzenin Batılı müttefiklerin İsraili destekleme çabaları sonucunda çökme riskiyle karşı karşıya olduğu aktarılarak, Filistinin özgürlük mücadelesi dahil insan hakları hukukunun üstünlüğüyle yönetildiği bir dünya inşa etme projesini korumak ve ilerletmek için çalışmaların sürdürüleceği kaydedildi.
İsrailin evrensel boykot, yaptırım ve ambargo gibi birçok somut adımla durdurulması talebinde bulunulan bildiride, “Aynı şekilde savaş suçu, insanlığa karşı suç, soykırım ve ağır insan hakları ihlaline karışan tüm İsrailli siyasi ve askeri liderler ile askerler ve yerleşimcilere yönelik bireysel ceza uygulanmasını talep ediyoruz. İsrailin savaş suçlarına ortaklık eden şirket ve finans kuruluşları dahil rejimin suçlarına ortak olan tüm kişi, örgütsel aktörler, silah üreticileri, teknoloji firmalarının da hesap vermesi gerektiğine inanıyoruz” ifadelerine yer verildi.
Bildiride, Uluslararası Adalet Divanı (UAD) İsraile karşı yürüttüğü tarihi soykırım davası nedeniyle tebrik edilirken Güney Afrikanın bu davayı UADye taşımasındaki kararlı tutumunun takdirle karşılandığı belirtildi.
Tüm devletlere İsraile karşı soykırım davasında UAD tarafından kabul edilen tüm geçici tedbirleri uygulamaları çağrısında bulunulan bildiride, “Benzer şekilde, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM), (gecikmeli de olsa) İsrail rejiminin iki üst düzey yetkilisi hakkında tutuklama emri çıkarmasını takdir ediyoruz. Mahkemeyi, bu davalarda süreci hızlandırmaya ve hem sivil hem de askeri diğer İsrailli failler hakkında da ek tutuklama emirleri çıkarmaya çağırıyoruz” sözlerine yer verildi.
Bildiride, “Tüm Uluslararası Ceza Mahkemesi taraf devletlerini, bu failleri tutuklama ve yargılanmak üzere teslim etme yükümlülüklerini ivedilikle yerine getirmeye davet ediyoruz. Ayrıca, ABD’den Uluslararası Ceza Mahkemesine yönelik tüm yaptırımları kaldırmasını ve adaletin önünü tıkayan her türlü müdahaleye son vermesini talep ediyoruz” ifadeleri yer aldı.
‘FİLİSTİN HALKININ HAYATI TEHLİKEDE’
BM İnsan Hakları Konseyi’ne Filistin halkının haklarının korunmasında verdikleri destek nedeniyle teşekkür edilen bildiride, “Filistindeki soykırım mağdurlarına yönelik uygulanan benzeri görülmemiş engeller karşısında, yardım ve destek sağlamak için harekete geçen BM kuruluşlarının ilkeli eylemlerini de alkışlıyoruz. Bunların başında UNRWA geliyor” denildi.
Bildiride, dünyanın, ucu Filistin olan bir uçuruma doğru sürüklendiğinin altı çizilerek, şunlar kaydedildi:
“Son 19 aydır yaşanan olaylar ve kendi değerlendirmemiz ışığında hem uluslararası kuruluşlar hem de dünyanın birçok ülkesi İsrailin Filistinde yaptığı soykırıma cevap verme noktasında başarısız oldu. Adalet mücadelesinin vicdan sahibi insanlara, sivil topluma, toplumsal hareketlere yani hepimize düştüğüne inanıyoruz. Bu nedenle önümüzdeki aylarda çalışmalarımızı bu mücadeleye adayacağız. Filistin halkının hayatı tehlikede. Uluslararası ahlaki ve yasal düzen tehlikede. Başarısız olmamalıyız. Pes etmeyeceğiz.”
GÖRÜNTÜ DÖKÜMÜ
——————————-
– Gazze Mahkemesi Projesi Koordinatörü ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ahmet Köroğlu ile röportaj.
