Bankalar
Faizlerde Büyük Düşüş: İhtiyaç Kredileri Erişilebilir Hale Geldi
Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadeledeki kararlılığı, yabancı girişindeki hızlanma ve döviz rezervlerindeki artış, TL likiditesini artırdı ve bu durum kredi faizlerine yansıdı.
Merkez Bankası’nın enflasyonla mücadeledeki kararlılığı, yabancı girişindeki hızlanma ve döviz rezervlerindeki artış, TL likiditesini artırdı ve bu durum kredi faizlerine yansıdı.
İhtiyaç kredisinin faizi, son iki ayda 6.2 puan azalarak yüzde 71.65 ile son 6 ayın en düşük seviyesine geriledi.
ALTI AYDA 14.5 PUANLIK DÜŞÜŞ
TCMB verilerine göre, 12 Temmuz’da yüzde 77.90 olan ihtiyaç kredisi faizleri, 6 Eylül’de yüzde 71.65’e geriledi. Bu düşüş, iki ayda 6.25 puana ulaştı. İhtiyaç kredisi faizleri, 29 Mart 2024’te yüzde 86.15 ile 22 yılın zirvesini görmüştü. O tarihten bu yana faizdeki azalma ise 14.5 puana ulaştı. Tüketici kredilerinin genel faiz oranı da 12 Temmuz’da yüzde 75.24 iken, 6 Eylül’de yüzde 68.79’a geriledi.
TÜKETİCİ KREDİLERİNDE ARTIŞ
Son iki ayda, turizm ve okul harcamalarının etkisiyle tüketici kredilerinde bir artış gözlemlendi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun verilerine göre, ihtiyaç kredilerinde 12 Temmuz’dan bu yana 57 milyar liralık, 29 Mart’tan bu yana ise 174 milyar liralık bir artış yaşandı. 2023 sonundan bu yana ihtiyaç kredileri 280 milyar lira artarken, toplam tüketici kredileri 300 milyar lira artarak 1.8 trilyonu geçti.
34.5 MİLYAR DOLAR YABANCI GİRİŞİ
Merkez Bankası’nın sıkı para politikası ve kredi faizlerindeki düşüş, likidite fazlasının etkisiyle hızlandı. Not artırımları, enflasyondaki düşüş ve programa duyulan güven ile önemli miktarda yabancı girişi sağlandı. Temmuz ayında, 10 yılın en yüksek aylık portföy girişi gerçekleşti ve son bir yılda toplam 34.5 milyar dolar giriş oldu. Geçen yıl yüzde 0.5’e kadar gerileyen yurtdışı yerleşiklerin Devlet İç Borçlanma Senedi stokundaki payı, temmuzda yüzde 8.7’ye çıktı.
TL’YE GEÇİŞ HIZLANDI
Likidite fazlasının bir diğer nedeni, döviz hesaplarının TL’ye dönmesi ve kur korumalı mevduattan çözülen paranın dövize değil tekrar TL’ye geçmesidir. BDDK verilerine göre, KKM son iki ayda 370 milyar TL, 2023 sonundan bu yana 1 trilyon 52 milyar TL ve son bir yılda ise 1.75 trilyon lira azaldı. Döviz hesaplarındaki çözülme, 29 Mart’tan bu yana 11.1 milyar dolara ulaştı. TL mevduat ise son 6 ayda 1.9 trilyon lira, son bir yılda ise 3 trilyon lira arttı.
REZERVLER GÜÇLENİYOR
Likiditedeki artışın bir diğer nedeni de Merkez Bankası’nın rezerv biriktirmesi oldu. Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 2023 sonunda 145.4 milyar dolar iken, 29 Mart 2024’te 123.1 milyar dolara gerilemişti. Yerel seçimlerin ardından verilen kararlılık mesajları ve not artırımları ile güçlenen yabancı girişi, Merkez Bankası’nın rezervleri artırmasını sağladı. Rezervler, 19 Temmuz 2024’te 153.9 milyar dolarla zirveye çıktı.
