Ekonomi
EYT’liler düşük maaşla mı emekli olacaklar?
Uzun süredir EYT’lilerin sorunları çözüm süreci içerisinde bırakılmıştı. Seçimlerin yaklaşmasıyla formül arayışı içerisine giren iktidarın mevcut emekli maaşlarından daha düşük maaş ödeyerek emekli etmek istediği iddia edildi.
Birgün’den Hüseyin Şimşek’in haberine göre, emekli aylıklarından daha düşük bir aylığa emekli edilmek istenen EYT’liler için prim gün sayısına bakılacağı öne sürüldü. Emeklilik için yeterli prim gün sayısına ulaşan kişiler, emekli yaşına uzaklıkları baz alınarak mevcut emekli aylıklarından ortalama 800 TL ile 1000 TL daha az maaş alacak. Bu kişiler, yasal emeklilik yaşına ulaştıklarında ise normal emekli aylıklarını almaya başlayacak.
EYT’LİLERLE GÖRÜŞECEKLER
AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu, EYT’lilerin yaşadığı sorunların sene bitmeden çözüme kavuşturulacağını öne sürdü. “2022 yılı içerisinde EYT’li kardeşlerimizin durumunu ele alıp ortaya koyacağız” diyen Akbaşoğlu ayrıca, “Çalışma Bakanlığı’mızın çalışması esnasında ilgili platform yetkilileri, taleplerini tekrar ortaya koyacaklar” ifadelerini kullandı.
EYT’LİLERDEN ANKARA’YA ÇIKARMA
Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu (EYTFED) yaşadıkları mağduriyeti siyasi parti ve sendikalarla görüşmek için Ankara’da toplandı. Anıtkabir ziyaretinin ardından TBMM’ye gelen EYTFED temsilcileri, siyasi parti temsilcileri ile görüşerek hak kaybına uğramadan emekli olma taleplerini iletti. TBMM’deki temaslarının ardından konuşan EYTFED Başkanı Gönül Boran Özüpak, “Çözüm formüllerini duymak istediğimizi, bu formüller yeni mağduriyetlere yol açacak mıdır, tartışmak istediğimizi dile getirdik. Umutla bekliyoruz, kazanan biz olmak istiyoruz. Biz, sözde kalmak istemiyoruz. İcraat istediğimizi dile getiriyoruz” dedi.
AK Parti cephesinden gelen EYT açıklamalarının kendilerinde umut yarattığını belirten EYTFED Başkanı Gönül Boran Özüpak, Kanal D Haber’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Biz çözümsüz değiliz. Bu masanın bir ucunda olmak istediğimizi tekrar tekrar dile getirdik.
Çözüm formüllerini duymak istediğimizi, bu formüller yeni mağduriyetlere yol açacak mıdır, tartışmak istediğimizi dile getirdik.
Umutla bekliyoruz, kazanan biz olmak istiyoruz. Biz sözde kalmak istemiyoruz. İcraat istediğimizi dile getiriyoruz.
Yetkili makamlardan duymadığımız sürece basına yansıyan formüllere riayet etmiyoruz.” ifadelerini kullandı.
EYT FORMÜLLERİ NELER?
Geçtiğimiz çarşamba günü TBMM’de AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ve MHP Grup Başkan Vekili Erkan Akçay ile Emeklilikte Yaşa Takılanlar’a (EYT) ilişkin federasyon ve platform temsilcileri bir araya gelmişti.
KISMİ EMEKLİLİK SEÇENEĞİ
9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Bu kapsamda 3.600 günü tamamlayanlar kadınsa 50, erkekse 55 yaşını da doldurmak şartıyla emekli olabiliyor.
SİGORTA SÜRESİ FORMÜLÜ
Türkiye Gazetesi’nin haberine göre; ikinci seçenekte ise 1999 öncesindeki emeklilik şartları masaya geliyor. Buna göre de kadınlarda 7.200 gün, erkeklerde 9 bin gün sigortalılık süresini tamamlayanların, yaş şartına bakılmadan emekli olması mümkün hâle geliyor.
KESİNTİLİ EMEKLİLİK YOLU
Üçüncü durumda ise sigortalıya emeklilik için ‘kesinti’ seçeneği sunuluyor. Çalışan kişi kabul ederse, emeklilik için kalan yılları kadar her yıl için belli oranda kesinti yapılıyor. Diğer yandan, bu seçenekte sabit kesinti oranının da önceden devlet tarafından belirlenmesi gerekiyor. Örneğin; yıllık kesinti oranı yüzde 3 olarak belirlendiğinde emeklilik için 3 yılı kalmış birinden yüzde 9 kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul eden kişi, daha az maaşla daha erken emekli olabiliyor.
GEÇİCİ KESİNTİLİ ALTERNATİF
EYT’liler için uygulanabileceği tartışılan modellerden biri de ‘kesintili emeklilik’ formülüne benziyor. Bu seçenekte ise yine belirlenen oranda kalan yıllar için kesinti uygulanarak çalışan kişi emekli edilirken, kanunda belirlenen normal emeklilik yaşı tamamlandığında, daha önce uygulanmaya başlanan kesintiye son veriliyor.
PRİM TAMAMLAMA MODELİ
EYT dosyasındaki bir diğer formül ise ‘prim tamamlama’ olarak öne çıkıyor. Bu formüle göre, 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için, ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5.000 ile 5.975 prim günü isteniyor. Bunu tamamlayanların yaşı dikkate alınmazken, böylece emeklilik imkânı doğuyor.
