Türkiye
EYT prim – yaş SGK tablosu netleşti! Bağkur İHYA, staj ve çıraklık, 5000 prim çemberi şekillendi! 2000, 2002, 2004, 2008 arası sigorta girişliler…
EYT düzenlemesi sonucunda, emeklilik hayali kuran ve EYT kapsamı dışında kalan milyonlarca kişi, gelecekte yapılacak yeni düzenlemeleri beklemektedir. Bu süreçte, yeni emeklilik sistemi hakkında detaylar merak edilmektedir.
SSK’lılar ile Bağ-Kur’lular arasındaki prim gün farkının ortadan kalkması, Bağ-Kur’lular için erken emeklilik fırsatının doğmasına yol açacaktır. Prim ve yaş şartlarında değişikliklerin olabileceği konuşulmakta ve kademeli emeklilik sistemi hakkında bilgiler talep edilmektedir. İşte, Bağkur İHYA, staj ve çıraklık, 5000 prim çemberi gibi konuların detayları…
Emeklilik fırsatını kaçıran kişiler, gelecekte yapılacak açıklamaları yakından takip etmektedir. Yeni emeklilik sistemi için çalışmalar devam etmektedir. Bu çalışmalara göre, 9 Eylül 1999’dan önce, 2000-2008 arası ve 2008’den sonra işe girenler arasında kademeli bir geçiş sağlanması planlanmaktadır. Çıraklık ve staj sigortasıyla ilgili adımlar dikkatle takip edilmektedir. Kademeli emeklilik için aranan şartlar ise şunlardır:
8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kişilerle daha sonraki yıllarda sigortalı olanlar arasında emeklilik süreçleri açısından büyük farklar oluşabilmektedir. Eski sisteme göre, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan kişiler EYT hakkından yararlanabilirken, 9 Eylül 1999 veya sonraki yıllarda sigortalı olan kişiler daha geç bir yaşta emekli olabilmektedir. Bu durum, kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 yaşını beklemek zorunda kalınmasına yol açmaktadır. Sadece birkaç günlük farklarla bile, emeklilik yaşında 15-16-17 yıllık bir ayrım oluşabilmektedir.
Bu nedenle, yeni bir düzenleme ile emeklilik yaşının esnetilmesi düşünülebilir. Örneğin, 2000 yılında işe giren bir kişi 7000 günlük prim süresini tamamladığında, onun için 60 olan emeklilik yaş şartı geri çekilebilir veya alternatif olarak 25 yıllık bir sigortalılık süresi gibi başka bir kriter belirlenebilir. Bu konular üzerinde çalışmalar yapılacaktır. Ancak, ne kadar erken sigortalı olunmuş veya ne kadar erken prim tamamlanmış olunmuşsa, o kişiler için 60 ve 58 olan emeklilik yaş şartının kademeli olarak öne çekilmesi söz konusu olabilir. Bu şekilde, emeklilik sistemi yeniden değerlendirilip düzenlemeler yapılarak adaletsizlikler ortadan kaldırılacak ve Türkiye, EYT sonrasında daha güçlü bir emeklilik sistemiyle donatılmış olacaktır.
Ayrıca, anneler için yapılacak çalışmalarla birlikte kademeli emeklilik konusu da gündeme gelebilir. 8 Eylül 1999’dan sonra emekli olan tüm vatandaşlar için yaşta bir esneme olabileceği düşünülmektedir.
Staj ve çıraklık yapan kişiler de emeklilik formülünden yararlanmak istemektedir. Mevcut düzenlemelere göre, staj veya çıraklık süresi boyunca sağlık ve iş kazası sigortası ödenmektedir. Ancak emeklilik için gerekli primler bu dönemde yatırılmamaktadır. Bu nedenle, staj veya çıraklık süresinin emeklilik hesabında dikkate alınmaması ve primlerin ödenmemesi mağduriyet yaratmaktadır.
Ancak çalışma ve sosyal güvenlik bakanı Vedat Bilgin’in açıklamalarına göre, stajın bir mağduriyet olmadığı belirtilmektedir. Stajın bir iş akdi olmadığı için emeklilik primlerinin ödenmediği ifade edilmekte ve bu nedenle bir mağduriyetten bahsedilemeyeceği vurgulanmaktadır. Ancak çıraklık durumu farklı bir durum olarak değerlendirilmekte ve bu konuda çalışmalar yapıldığı belirtilmektedir.
Beklenen düzenlemeyle birlikte, çıraklık yapanlara borçlanma imkanı verilebilir. Bu durumda çıraklık süresi, sigorta süresi olarak kabul edilerek, işe başlangıç tarihi geriye çekilebilir. Çıraklık sigorta girişi olan kişiler, borçlanma yaparak çıraklık süresini sigortalılık süresi olarak saydırabilecek ve EYT yasası kapsamına girebilecektir.
Ancak bu düzenlemeden yararlanmak için geçmişte çıraklık yapmış olmanın yanı sıra çıraklık sigortasının yapılmış ve primlerinin yatırılmış olması gerekmektedir. Bu kriterleri sağlayan kişiler, yapılacak düzenlemeden faydalanabilecektir.
