Ekonomi
EYT Dışında Erken Emeklilik Şartları Neler? Engellilere Özel İmkanlar
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, bazı bireylere sunulan erken emeklilik fırsatlarıyla dikkat çekiyor.
Türkiye’de sosyal güvenlik sistemi, bazı bireylere sunulan erken emeklilik fırsatlarıyla dikkat çekiyor.
Bu hak, iki ana başlık altında toplanıyor. Her iki sistem de farklı avantajlar sunarken, koşullar geniş yelpazede ayrışıyor.
Kimler Erken Emekli Olabilir?
Erken emeklilik hakkı, özellikle engellilik oranı %40 ve üzeri olan bireyler için önemli bir fırsat sunuyor. SSK’lı ve memurlar, vergi indiriminden yararlanarak bu haktan yararlanabiliyor. Bağ-Kur sigortalıları da 1 Ekim 2008 sonrasında yapılan düzenlemelerle bu hakka sahip olabiliyor. Önemli olan, kişinin aktif olarak çalışıyor olması ve vergi indiriminden yararlanabilmesi için en az %40 engellilik raporuna sahip olması.
Yaş Şartı Yok!
Erken emeklilikteki dikkat çekici avantajlardan biri, yaş şartlarının düzenlenmesidir. 2008 sonrasında SGK’lı çalışanlar, prim günlerinin 1.800 ile 4.400’ü arasında oyunlara bağlı olarak emeklilik hakkını elde edebiliyor. Bu hak, kadın ve erkek tüm SGK’lı çalışanları kapsar; Ancak sigortalılık süresi ve prim gün sayısı, kişinin işe giriş tarihlerine göre belirleniyor.
İlk Gereksinimleri
Erken emeklilikte yaş şartı aranmazken, sigortalılık süresi ve prim gün sayısı büyük önem taşıyor. Sigortalılık süresi genellikle 15-20 yıl arasında değişirken, prim gün sayısı 3.600 ile 4.400 arasında değişiklik göstermektedir. Özellikle 1999-2008 döneminde işe devam edebilmek için daha iyi performans prim günlerine uygundur.
Erken Emeklilik İçin Yapılması Gerekenler
Erken emeklilikten yararlanmak için öncelikle vergi indirimi almak önemlidir. Bu işlem, iş yerinden alınacak belgelerle vergi dairesine başvurularak ve sevk talebi gerçekleştirilmektedir. Hastanede yapılan muayene sonucunda elde edilen heyet raporu, %40 ve üzeri bir orantılandırılmış emeklilik süreci başlatılabilir.
Gerekli Belgeler
Erken emeklilik ödemesi için kimlik belgesi, dilekçe ve iş yerinden alınan sigortalılık belgesi yeterlidir. Ayrıca hastaneye alınan engellilik raporunun da başvurunun önemli bir bölümü oluşturulması ve bu raporun SGK tarafından onaylanması gerekmektedir.
Bağ-Kur Sigortaları Erken Emeklilik İçin
Bağ-Kur’lu sigortalılar da 2008 sonrasında engelliliğe bağlı olarak erken emeklilik hakkına sahip olabiliyor. %60 ve üzeri engeli olanlar 15 yıl ve 3.960 prim günüyle, %50-59 engeli ise 16 yıl ve 4.320 prim günüyle emekli olabiliyor. %40-49 arasında engeli olanlar ise 18 yıl ve 4.680 gün primle emeklilik hakkına sahiptir.
Memurlar İçin Erken Emeklilik İmkanı
Kamuda çalışan memurlar da erken emeklilik hakkından yararlanabiliyor. 1 Ekim 2008’den sonra göreve başlamış ve sakatlık oranı %40 ve üzeri olan memurlar, en az 5400 prim günüyle emekli olabiliyor. Daha önce kamuda çalışmaya başlamadan önce olanlar için de engellilik durumları nedeniyle erken emeklilik koşulları geçerlidir.
Malulen Emeklilik Hakkı
Malulen emeklilik için en az 1.800 gün prim ödeme şartı aranıyor. Çalışamayacak durumda olan sigortalılar, SGK’ya başvurarak sevk ediliyor. Burada alınan heyet raporunda en az %60 iş göremezlik oranı gerekiyor. Bu raporun SGK sağlık kurulu tarafından onaylanmasıyla malulen emeklilik hakkı elde edilebiliyor.
Malulen Emeklilik ve Engelli Emeklilik Arasındaki Farklar
Engelli emeklilikte engellilik oranı %40’dan başlarken, malulen emeklilikte bu oran %60 olarak belirlendi. Engelli emeklilikte, kişinin engelliliği işe başlamadan önce mevcut olmalıdır; Malulen emeklilikte ise iş hayatı sırasında ortaya çıkması gerekiyor. Engelli emeklilikte vergi indirimi şartı aranırken, malulen emeklilikte böyle bir şart bulunmuyor. Ancak malulen emekli olan kişilerin çalışmalarına devam ettiklerinde emekli maaşları kesilmektedir.
Malulen Emeklilik Kapsamındaki Hastalıklar
Malulen emeklilik kapsamında değerlendirilen kanser, epilepsi, Parkinson, beyin tümörü, Behçet hastalığı, organ nakli, AIDS, tüberküloz, siroz, şizofreni, bipolar bozukluk, MS, gelişen ve uzuv kaybı yer almaktadır. Bu hastalığa sahip olan herhangi bir kişiden, gerekli şartlardan sağladıkları takdirde malulen emeklilik hakkından faydalanabiliyor.
