Ekonomi
Engelli ve Malulen Emeklilik Farkları: Prim Gün Sayıları ve Sağlık Şartları Belli Oldu
Sosyal güvenlik sistemi, sağlık sorunları veya engellilik nedeniyle çalışma gücünü kaybeden bireylere iki farklı erken emeklilik seçeneği sunuyor: Engelli emekliliği ve malulen emeklilik.
Sosyal güvenlik sistemi, sağlık sorunları veya engellilik nedeniyle çalışma gücünü kaybeden bireylere iki farklı erken emeklilik seçeneği sunuyor: Engelli emekliliği ve malulen emeklilik.
Bu sistemler, çeşitli şartlar altında vatandaşlara emeklilik hakkı tanıyor ancak her iki sistem arasında bazı önemli farklar bulunuyor.
Engelli Emekliliği: Vergi İndirimi ile Erken Emeklilik
Engelli emekliliği, doğuştan veya sigortalılık başlangıç tarihinden önce ortaya çıkmış engelleri olan çalışanlar için geçerlidir. %40 ve üzeri iş görme kaybı bulunan bireyler, vergi indirimi hakkı kazandıklarında erken emeklilik şansına sahip olabilirler.
TÜM HABERLER İÇİN: Son Gelişme- Türkiye’den ve Dünyadan En Son Haberler
Kimler Yararlanabilir?
- SSK’lı ve memur çalışanlar engelli emekliliğinden yararlanabilir.
- 2008 sonrası Bağ-Kur’lu çalışanlar da bu haktan faydalanabilir.
- Başvuru için en az %40 engellilik raporu almak gereklidir.
Sigorta Süresi ve Prim Günleri:
- Yaş şartı aranmaz, sigortalılık süresi 15 ila 20 yıl arasında değişir.
- Prim gün sayısı, engellilik oranına göre 3600 ila 4400 gün arasında belirlenir.
- Süre ve prim şartı, sigortalının işe başlama tarihine göre farklılık gösterir.
Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler:
- Başvuru için vergi indirimi hakkı kazanılması gereklidir.
- İş yerinden alınan çalışma belgesiyle vergi dairesine başvuru yapılır.
- Vergi dairesi, kişiyi tam teşekküllü bir hastaneye sevk eder ve heyet raporu almasını sağlar.
- Bu raporun %40 oranında olması ve kurumca onaylanması gereklidir.
Bağ-Kur ve Memurlar İçin Durum:
1 Ekim 2008 sonrası, Bağ-Kur ve memurlar da engelli emekliliği hakkından yararlanabiliyor.
Bağ-Kur’lular için gereken prim gün sayısı:
- %60 ve üzeri: 15 yıl, 3960 gün
- %50-59: 16 yıl, 4320 gün
- %40-49: 18 yıl, 4680 gün
Malulen Emeklilik: Çalışamayacak Durumda Olanlar İçin Çözüm
Malulen emeklilik, sigortalı olarak çalışmaya başladıktan sonra sağlık sorunları nedeniyle iş gücünü en az %60 oranında kaybeden bireyler için geçerlidir. Malulen emeklilikte, engelli emekliliği gibi sigortalının önceden engelli olmasına gerek yoktur.
Şartlar ve Süreç:
- En az 1800 prim günü (5 yıl) olması gerekmektedir.
- Çalışma gücünü kaybeden kişiler, SGK’ya başvurarak sevk edildikleri hastaneden heyet raporu alır.
- Alınan rapor, SGK sağlık kurulunca onaylanır.
Çalışma Şartı Aranmıyor:
Malulen emeklilikte, engelli emekliliğinden farklı olarak sigortalının aktif bir işte çalışıyor olması şart değildir. Ancak, rapor oranı %60’ın altına düşerse emeklilik hakkı iptal edilir.
Hangi Hastalıklar Kapsama Girer?
Kanser, epilepsi, Parkinson, beyin tümörü, MS, serebral palsi, organ nakli, şizofreni ve bipolar bozukluk gibi hastalıklar bu kapsamda yer alır.
Engelli ve Malulen Emeklilik Arasındaki Farklar
Kriter | Engelli Emekliliği | Malulen Emeklilik |
---|---|---|
Engellilik Oranı | En az %40 | En az %60 |
Engel Durumu | Sigorta başlangıcından önce | Sigorta başlangıcından sonra |
Prim Gün Şartı | 3600-4400 gün | 1800 gün |
Çalışma Şartı | Vergi indirimi için çalışma gerekli | Çalışma şartı aranmıyor |
Çalışma Sonrası Durum | Maaş alarak çalışmaya devam edebilir | Çalışırsa maaşı kesilir |
KAYNAK: HABER MERKEZİ