Ekonomi
Emeklilikte Yeni Dönem: Maaş Hesaplamaları Değişiyor
Orta Vadeli Program’da (OVP) emeklilik sisteminde köklü değişiklikler öngörülüyor.
Orta Vadeli Program’da (OVP) emeklilik sisteminde köklü değişiklikler öngörülüyor.
Bu değişikliklerle, sigortalıların sistemde daha uzun süre kalmaları teşvik edilerek, emekli aylıklarının artırılması hedefleniyor. AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilikte öne çıkan üç ana başlığa değindi ve detayları açıkladı.
Çalışma Süresi ve Maaş Bağlama
Yeni düzenleme ile emekli maaşlarını belirleyen parametrelerde değişiklik yapılacak. Sadece prim ödemeleri değil, aynı zamanda çalışma gün sayıları da maaşı etkileyecek. Emeklilikte daha yüksek maaş almak isteyenlerin, sistemde daha uzun süre kalması teşvik edilecek. Şu anda karmaşık bir model olarak uygulanan aylık bağlama sisteminde, 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası dönemler için ayrı hesaplamalar yapılıyor.
Hesaplama Parametreleri
Yeni sistemde, maaş hesaplamasında kullanılacak parametreler şu şekilde güncellenecek:
- Sigortalının çalışırken ödediği primler (SPEK: Sosyal Güvenlik Prime Esas Kazanç)
- Üç dönem için aylık bağlama oranları
- Önceki yılın güncelleme katsayısı
- Önceki yılın enflasyon oranı
- Önceki yıl büyümenin yüzde 30’u
- İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
Dilekçe Tarihi ve Maaş Farklılıkları
Dilekçe verme tarihi, maaş hesaplamasında önemli bir rol oynuyor. Örneğin, 2024 yılında dilekçe veren bir sigortalının maaşı, 2024’te emekli olacak birine göre yaklaşık yüzde 30 daha fazla olabiliyor. Yeni sistemle, güncelleme katsayılarının sabitlenmesi planlanıyor, bu da yıldan yıla maaş farklılıklarını ortadan kaldıracak.
Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Yeni sistemle birlikte ele alınması gereken sorunlar ve çözüm önerileri şunlardır:
- Aylık Bağlama Sistemi: Üçlü karma yapı sadeleştirilmeli ve tek oran ile hesaplanmalıdır.
- Taban Maaş Uygulaması: Taban maaş uygulaması, çok çalışan ve yüksek prim ödeyen sigortalılar için daha yüksek emekli maaşı sağlamalıdır.
- Güncelleme Katsayıları: Ortalama bir güncelleme katsayısı belirlenmeli ve maaş farklılıkları ortadan kaldırılmalıdır.
- Enflasyon Artışları: Aylık artışlar, önceki ayın enflasyonuna göre yapılmalı, böylece maaş erimesi ve refah payı sorunları çözülmelidir.
Tarih ve Beklentiler
Yeni düzenlemelerin üçüncü çeyrekte taslakları tamamlanacak ve yeni yasama döneminde gündeme gelmesi bekleniyor.
Güler’den Açıklamalar
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilik sisteminde yapılacak değişikliklerle ilgili olarak, prim miktarı, ödenen süre ve yaşın önemine vurgu yaptı. Avrupa ülkelerindeki uygulamalardan örnekler vererek, daha dengeli ve sürdürülebilir bir emeklilik sistemi oluşturulması gerektiğini belirtti.
Çalışma Saatleri Düzenlemesi
Güler, haftalık çalışma saatlerinin düşürülmesiyle ilgili bir düzenleme olmadığını, ancak pandeminin ardından bazı sektörlerde esnek çalışma modellerinin değerlendirildiğini ifade etti.
Sonuç
Yeni sistem, çok çalışan ve yüksek prim ödeyen sigortalılar için daha yüksek maaş sağlayacak, emekliliği değil çalışmayı teşvik edecek ve kayıt dışılığın önüne geçecektir.
