Emeklilik
Emeklilik yaşı her yıl iki ay ileri atılıyor
Emeklilik yaşı her yıl iki ay ileri atılıyor
Avrupa’da Emeklilik Yaşı Her Yıl İki Ay Artıyor
Avrupa ülkelerinde, emeklilik sistemlerinin “emeklilikte yaşa takılma” gibi bir engelle karşılaşmadan yürütülmesi hedefleniyor. Aksine, emeklilik yaşı sürekli olarak artırılıyor ve sosyal güvenlik sistemlerinin “hizmet-külfet dengesi” korunuyor. Çalışanlar, belirlenen çalışma yılı, prim gün sayısı ve yaş şartlarını tamamlayarak emekli olabiliyorlar. Almanya’da emeklilik yaşı her yıl 2 ay artırılıyor ve Avrupa Birliği’nde (AB) ortalama emeklilik yaşı 66,7’ye ulaştı.
Türkiye’de ise, “emeklilikte yaşa takılanlar” (EYT) kavramı ile erken emeklilik uygulaması başlatıldı. Bu, emeklilik sisteminin mantığına aykırı ve benzersiz bir uygulama olarak dikkat çekiyor.
Avrupa’da Emeklilik Sistemi: Hizmet-Külfet Dengesi
Avrupa ülkelerinde emeklilik sistemi, “hizmet-külfet” ilkesine dayanıyor ve emeklilik yaşı, yıl ve gün sayısı üzerine kurulu. Çalışma yılı ve prim gün sayısını dolduranlar, belirlenen emeklilik yaşına ulaştıklarında emekli aylığı alabiliyorlar. Almanya’da emeklilik yaşı kademeli olarak 65’ten 67’ye çıkarılıyor ve bu sınır 2031’e kadar sürecek.
Almanya’da Emeklilik Yaşı Artıyor
Almanya’da emeklilik yaşı, 1956 doğumlular için 65 yıl ve 10 ay iken, 2024’ten itibaren 1959 doğumlulardan başlayarak her yıl 2’şer ay ileri atılacak. Önceki sistemde 45 yıllık çalışma süresini dolduranlar 63 yaşında emekli olabiliyordu. Ancak “emeklilikte yaşa takılma” gibi bir bahaneyle sistem değişikliği yapılmıyor ve ödenen primler karşılığı aylık bağlanması için yaşın beklenmesi gerekiyor.
Avrupa’da Emeklilik Kasaları
Emeklilik kasaları siyasetten bağımsız olarak, yatırılan paraların değerlendirilip emekli aylığı olarak ödenmesi şeklinde işliyor. Sistem zora girdiğinde, çalışanların ödedikleri primler artırılıyor ya da emeklilik yaşı ileri atılıyor. Çalışanların emeklilik primlerinin ödenmemesi veya geciktirilmesi ise cezai takibat altında ve ağır hapis cezaları gerektiren bir suç olarak kabul ediliyor.
Almanya’da Erken Emeklilik ve Kesintiler
Almanya’da, 35 yıl çalışarak tam aylığa hak kazanılıyor ancak emeklilik yaşını beklemek gerekiyor. En erken emeklilik yaşı 63 olup, erken emeklilik durumunda her yıl maaştan %3,6 oranında kesinti yapılıyor. Madenciler, malulen emekliler ve dul-yetim aylıkları gibi özel durumlar haricinde, belirlenen yaş sınırının altına inilmesi mümkün değil.
Avrupa Birliği ve Türkiye’de Emeklilik
Avrupa Birliği’nde emeklilik yaşı ortalama 66,7 yıl. Türkiye’de ise EYT öncesinde erkeklerde 60,7, kadınlarda 59,3 olan emeklilik yaşı, erken emeklilik uygulamalarıyla düştü. Bu durum, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun aktueryal dengesini bozarak hem emeklilik sistemine hem de çalışan kesime yük oluşturdu.
Bu makale, Avrupa’da emeklilik sistemlerinin işleyişini ve Türkiye’deki farklı uygulamaları karşılaştırarak, emeklilik yaşının nasıl belirlendiğini ve bu durumun sosyal güvenlik sistemlerine etkilerini incelemektedir.
