Emeklilik
Emeklilik sistemi baştan sona değişiyor: Yaş, prim gün süresi maaşı etkileyebilir! 2000 öncesi ve sonrası SSK, Bağkur’lu…
emeklilik sistemi değişiklikleri
Son gelişmeleri kaçırmamak için Google News sayfamızı takip edin. Butona tıkladıktan sonra açılan sayfanın sağ üst tarafında yer alan yıldızlı "Takip Et" simgesine dokunmanız yeterlidir.
Takip Et
Emeklilik Sisteminde Köklü Değişiklikler: Yaş ve Prim Gün Süresi Maaşı Etkileyebilir
Emeklilik sisteminde yapılması planlanan değişiklikler, çalışanların daha uzun süre sistemde kalmasını teşvik edecek ve yüksek prim günü olanlar için daha yüksek emekli maaşı imkanı sunacak. Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında yapılan düzenlemelerle, sosyal güvenlik sisteminde köklü adımlar atılıyor. Özellikle prim gün sayısı ve maaş bağlama oranlarında önemli değişiklikler gündemde.
Emeklilik Sisteminde Yeni Model: Daha Uzun Çalışan Daha Fazla Maaş Alacak
Türkiye’de emeklilik sistemi, dosya sayısının 16 milyona ulaşmasıyla ciddi bir yük altında. Şu anki sistemde her 1.8 çalışana bir emekli düşüyor, ancak bu oran ideal olarak 4 çalışana bir emekli olmalı. Bu dengesizlik, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini zorlaştırıyor ve emekli maaşlarının artmasını engelliyor.
OVP’de yer alan yeni model, sigortalıların daha uzun süre çalışmasını teşvik edecek ve prim gün sayısına göre maaşların artırılmasını sağlayacak. Böylece daha fazla prim ödeyen ve daha uzun süre çalışanlar, daha yüksek maaş alabilecek.
Emekli Maaşı Hesaplama Sisteminde Değişiklik
Mevcut sistemde emeklilik maaşı hesaplanırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor: 1999 öncesi, 1999-2008 arası ve 2008 sonrası. Ancak bu hesaplama yöntemi, emekli adaylarının maaşlarını anlamakta zorluk çekmesine neden oluyor. Yeni sistemde, bu üçlü yapının sadeleştirilmesi planlanıyor. Tek bir hesaplama yöntemi ile daha basit ve adil bir sistem hayata geçirilecek.
Maaş hesabında kullanılan parametreler şunlar:
Sigortalının çalışırken ödediği primler (SPEK: Sosyal Güvenlik Prime Esas kazanç)
Üç dönem için aylık bağlama oranları *Önceki yılın güncelleme katsayısı
Önceki yılın enflasyon oranı
Önceki yıl büyümenin yüzde 30’u
İçinde bulunulan yılın enflasyon artışları
Taban Maaş Uygulaması ve Sorunları
Pandemi döneminde getirilen taban maaş uygulaması, düşük maaş alan emekliler için büyük bir avantaj sağladı. Ancak bu uygulama, maaşı taban maaşın hemen üzerinde olan emekliler için adaletsizliklere yol açtı. Özellikle çok çalışan ve yüksek prim ödeyenler, neredeyse aynı maaşı alan düşük primli emeklilerle benzer maaş alıyor. Bu durum, sistemdeki adaletsizliklerin giderilmesi gerektiğini ortaya koyuyor.
Güncelleme Katsayısında Sabitleme ve Yeni Düzenlemeler
Emekli maaşlarını etkileyen enflasyon ve büyüme oranlarına göre belirlenen güncelleme katsayısında da sabitleme düşünülüyor. Bu sayede yıldan yıla maaş farklılıkları ortadan kalkacak ve emekliler arasındaki eşitsizlikler minimize edilecek.
OVP’nin 2024 yılı üçüncü çeyreğinde yürürlüğe girmesi planlanan bu düzenlemelerle, emeklilik sisteminde köklü bir dönüşüm bekleniyor. Bu yeni sistem, hem çalışanların daha uzun süre iş gücünde kalmasını teşvik edecek hem de emekli maaşlarının daha adil bir şekilde hesaplanmasını sağlayacak.
“DAHA ADİL BİR EMEKLİLİK SİSTEMİ İNŞA ETMEMİZ LAZIM”
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, emeklilik sisteminin güncellenmesi ve haftalık çalışma süresinin düşürülmesi yönündeki iddialarla ilgili gazetecilere değerlendirmede bulundu.
“EMEKLİLİKTE ÜÇ TANE BAŞLIK ÖNE ÇIKIYOR”
Güler, emeklilik sistemini incelerken dünyadaki örneklerin dikkate alınması gerektiğini belirterek, “Gelişmiş ülkelerdeki uygulamayı esas alırsak emeklilikte üç tane başlık öne çıkıyor. Bir tanesi, ödediğiniz prim miktarı, ödediğiniz süre ve yaş. Avrupa’nın gelişmiş ülkelerinde bizim ülkemizde olduğu gibi 40’lı, 45’li ve 50’lili yaşlarda bir emekliliğe rastlayamazsınız. Avrupa’da emeklilik yaşı 65’tir, 67’dir. Kimi ülkelerde de 70 yaşına kadar emeklilik yaş durumu vardır. Bu, sürdürülebilirlik çizgisi açısından önemlidir. Dünya ortalamasına baktığımızda 3 ila 4 çalışana karşılık bir emekli vardır. Ama şu an ülkemize baktığımızda halihazırda yaklaşık 32 milyon çalışan ve 16 milyon 100 civarında emekli olduğunu görüyoruz. Yani 2 çalışana 1 emekli olduğunu görüyoruz. Bizim bu manada mutlaka hem prim miktarını ve yaşı hem de ödenen süreyi esas alacak şekilde daha adil, daha dengeli ve sürdürülebilir mahiyette bir emeklilik sistemini inşa etmemiz lazım. Vatandaşlarımızın da seçmiş oldukları tercih noktasında ona göre bir emekli maaşına kavuşması lazım” ifadelerini kullandı.
“GELİŞMİŞ ÜLKELERDEKİ UYGULAMAYI HAYATA GEÇİRMEMİZ GEREKİYOR”
Güler, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın desteğiyle en düşük emekli aylığının 12 bin 500 lira olduğunu belirterek, “Bu desteğin uygulanmadığı takdirde emekli maaşı daha düşük oranda olacaktır. Dolayısıyla bu durum düzeltilmeli, bu durum sürdürülebilir hale gelmeli; daha dengeli, daha adil bir hale gelmeli. İnşallah önümüzdeki dönemlerde evrensel, dünya ülkelerinde gelişmiş ülkelerin de uyguladığı bu sistem üzerinden benzer bir uygulamayı, çalışmayı bizim ülkemizde de hayata geçirmemiz gerekiyor. Şu anda bizim toplumun her kesimiyle yeni istişareler yapmamız lazım ve dünya örneklerini, gelişmiş ülke örneklerini ortaya koymamız lazım. Bu çerçeve içerisinde de bunu daha makul bir çerçevede ortaya koymamız lazım. Tabii bakanlığımızın bu konuda çalışmaları var ama henüz şu anda bir yasal düzenleme açısından elimizde böyle bir metin yok. Bunu ilerleyen zaman dönemi içerisinde daha geniş çerçevede çalışmak lazım” diye konuştu.
“HAFTALIK ÇALIŞMA SAATLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİYLE İLGİLİ DÜZENLEMEMİZ YOK”
Kamu ve özel sektörde haftalık çalışma saatlerinin düşeceği yönünde bir çalışmanın da olmadığını kaydeden Güler, “Öyle bir çalışma söz konusu değil. Gerek haftalık çalışma saatleri gerekse günleri açısından gündemimizde böyle bir çalışma yok. Ancak pandemiyle beraber belli sektörlerde, belli meslek gruplarında daha kısa süreli çalışma, daha esnek çalışma modelleri de tabii burada gerek işveren, gerekçe çalışanlar açısından öneriliyor, çalışılıyor. Bu mahiyette eğer olabilecekse sadece belli meslek kollarında ve belli mesleğin icrası noktasında uzaktan çalışma modeli gibi daha kısa süreli haftalığın belli günlerinde çalışabilecek bazı öneriler ve teklifler var. Bu yönüyle olabilecektir. Yoksa mevcut çalışma hayatımız içerisinde gerek haftalık çalışma günleri gerekse de haftalık çalışma saatleriyle ilgili düşürülmesiyle ilgili herhangi bir düzenlememiz yok. Herhangi bir hayata geçecek bir çalışma şu anda bulunmuyor” dedi.
