Emeklilik
Emeklilik Hakkı Ne Zaman ve Hangi Şartlarda Kazanılır? Özgür Erdursun Dikkat Edilmesi Gerekenleri Sıraladı…
Türkiye genelinde milyonlarca vatandaş, ne zaman emekli olabileceğini, hangi koşullarda emekliliğe hak kazanacağını ve emeklilik sonrası çalışma durumunda hangi hakların geçerli olacağını merak ediyor. Sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun, emeklilik süreçleri ve haklarla ilgili en çok sorulan sorulara açıklık getiriyor.
Ne Zaman Emekli Olunur?
Emeklilik yaşı ve prim gün sayısı, sigortalılık başlangıç tarihine göre farklılık gösteriyor:
• 08.09.1999 Öncesi Sigortalılar: Yaş şartı aranmaksızın, 5000-5975 prim günü ile kadınlarda 20, erkeklerde 25 yıllık sigortalılık süresi tamamlanırsa emeklilik mümkün.
• 09.09.1999 – 30.04.2008 Arası Sigortalılar: 4/A (SSK) kapsamında 7000 prim günü dolduran kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olabiliyor.
• 01.05.2008 Sonrası Sigortalılar: Emeklilik yaşı kademeli olarak 65’e yükseltiliyor.
• Bağ-Kur ve Emekli Sandığı: Kadınlar için 7200, erkekler için 9000 prim günü şartı bulunuyor.
• 3600 Günle Emeklilik: Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe hak kazanabiliyor.
Eksik prim günleri, doğum, askerlik veya yurt dışı borçlanmaları ile tamamlanabiliyor.
Hangi Statüden Emekli Olunur?
Emeklilik başvurusunda, son 2520 prim gününde hangi sigorta kolundan daha fazla ödeme yapıldığı belirleyici rol oynuyor. Örneğin, son dönemde SSK prim ödemeleri ağırlıklı ise, SSK şartlarına göre emekli olunuyor.
Emekli Maaşı Nasıl Hesaplanır?
Çalışma dönemine göre emekli maaşı hesaplama yöntemleri değişiyor:
• 2000 Öncesi: Gösterge rakamı, aylık bağlama oranı ve katsayı kullanılıyor.
• 2000-2008 Arası: Güncelleme katsayısı ve aylık bağlama oranı esas alınıyor.
• 2008 Sonrası: Aylık kazanç ortalaması ve bağlanma oranı dikkate alınıyor.
Vatandaşlar, e-Devlet üzerinden “4/A Emekli Aylığı Hesaplama” modülü ile tahmini maaşlarını görebiliyor.
Emeklilik Sonrası Çalışma Durumu
Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin durumu, çalışılan sektörlere göre değişiyor:
• Özel Sektör: Emekli aylıkları kesintiye uğramaz; SGDP ödeyerek çalışma imkânı sağlanır.
• Kamu Sektörü: Kamuda, belediyelerde veya kamu iktisadi teşebbüslerinde çalışan emeklilerde emekli maaşları kesiliyor.
Emekli Çalışanların Kıdem Tazminatı Hakkı
• Özel sektörde çalışan emekliler, işten kendi istekleri dışında çıkarıldıklarında veya haklı sebeple ayrıldıklarında kıdem tazminatına hak kazanır.
• Emeklilik öncesi çalışma süresi için tazminat talep edilebilir.
• Aynı işyerinde SGDP ile çalışmaya devam eden emekliler, toplam çalışma süresi üzerinden kıdem tazminatı alabilir.
• Kendi isteğiyle işten ayrılanlar, yalnızca emeklilik öncesi dönem için tazminat talep edebilir.
Özgür Erdursun, emeklilik sürecinin sigortalılık başlangıcı, prim gün sayısı ve yaş kriterlerine bağlı olarak farklılık gösterdiğini vurguluyor. Güncel yasal düzenlemeler ve bireysel prim ödeme durumu yakından takip edilerek, emeklilik planlamasının bilinçli yapılmasının hak kaybı yaşanmaması açısından büyük önem taşıdığını belirtiyor.
Bizi Takip Edin, Gelişmelerden Haberdar Olun!…
KAYNAK: HABER MERKEZİ
