EKONOMİ
Emekli olmak isteyenler dikkat! Yüksek maaş için Ocak ayı avantajlı
Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin verilme tarihi, ilk bağlanacak emekli aylığını önemli ölçüde etkiliyor.
Enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin verilme tarihi, ilk bağlanacak emekli aylığını önemli ölçüde etkiliyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), emekliye ayrılan çalışanların aylıklarını bağlarken, emekli olacak kişinin çalışma yaşamı boyunca kuruma bildirilen prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranına göre işlem yapıyor.
Ancak enflasyonun yüksek olduğu yıllarda emeklilik dilekçesinin verilme tarihi de bağlanacak ilk aylığın tutarı bakımından önem taşımakta.
Yılbaşından önce ve sonra verilen dilekçelerde fark
Prim günü, prime esas kazancı, aylık bağlama oranı aynı olan iki kişiden biri aralık ayından önce, diğeri yeni yıla ilk ayı olan ocak ayından sonra dilekçe vermesi takdirinde bağlanan emekli aylıkları arasında farklar ortaya çıkabiliyor.
Bu çerçevede 2021 aralık ayı ile 2022 ocak ayında emekli olan prime esas kazancı, aylık bağlama oranı aynı olan iki kişinin emekli aylıkları arasında yüzde 9 oranında fark oluştu.
Ocak ayında dilekçe vermek daha avantajlı
Konuyla ilgili konuşan Sosyal Güvenlik Başuzmanı İsa Karakaş, emeklilik aylıklarının neye göre oluştuğunu ve oluşan farkların nedenlerini değerlendirdi.
Karakaş, yılbaşından önce ve sonra verilen emeklilik dilekçelerinin ne gibi farklar oluşturduğu ve bu farkların emekli aylıklarına nasıl yansıdığı konusunun vatandaşların en çok merak ettiği konuların başında olduğunu ifade etti.
Enflasyon farkına dikkat
Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) aylıkları hesaplarken prime esas kazançlarına, prim ödeme gün sayısına ve aylık bağlama oranını dikkate aldığını belirten Karakaş, “Çalışırken her ay SGK’ya bildirilen maaşınız, fazla mesainiz, tüm ücretlerin toplamı baz alınıyor. Kazançlarınızın yüksek olması da bağlanacak olan maaşın yüksek olup olmaması açısından bir numaralı etken. Yine prim ödeme gün sayınız. Yani kaç yıl hizmetiniz var, ne kadar prim gün sayınız var, 7 bin gün mü, 8 bin gün mü, 9 bin gün mü, 10 bin gün mü? Bunlar son derece etkilidir. Özellikle 2008 yılından sonra girişi olanlar için ne kadar çok çalışması olursa, aylık bağlama oranı da yüksek oluyor. Dolayısıyla maaşlar da yüksek oluyor.” ifadelerini kullandı.
Emekli aylıklarının belirlenmesinde dikkate alınan bir diğer etkenin aylık bağlama oranı olduğunu ifade eden Karakaş, “Sosyal güvenlik kurumu, emeklilik maaşı bağlanması ile ilgili sisteme baktığımız zaman güçlü bir ayrımın söz konusu olduğunu görüyoruz. Birincisi 2000 yılı öncesi çalışmalar. Burada aylık bağlama oranı çok yüksek.
2000 ile 2008 yılı arasına geldiğimiz zaman aylık bağlama oranı biraz düşüyor. 2008 yılından sonra aylık bağlama oranı tamamen düşüyor. Dolayısıyla SGK maaş hesaplaması yaparken bu karma sistem üzerinden maaş bağlanıyor.” açıklamasında bulundu.
Enflasyon farkı önemli
Karakaş, enflasyonun emekli aylıklarını doğrudan etkileyen bir unsur olduğunu belirterek, “Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde emekli aylıklarına da enflasyon farkı yansıtılıyor. Bu da emekli aylıklarını önemli ölçüde artırabiliyor. Dolayısıyla emekli olmak isteyenlerin, enflasyon oranının yüksek olduğu dönemleri beklemeleri, dilekçelerini daha sonra vermeleri avantajlı oluyor.” dedi.
Ocak ayı avantajlı
Karakaş, 2023 yılı sonu enflasyon beklentilerinin yüzde 67,22 olduğunu hatırlatarak, “Aralık ayı enflasyonu yüksek çıkarsa, yani yüzde 4, yüzde 5, yüzde 6 gibi çıkarsa, tekrar söylüyorum, kişi özelinde değerlendirmek gerekiyor, ancak genel olarak ocak ayında dilekçeyi verenler daha avantajlı olacaktır. Enflasyon yüzde 65 civarında olduğu zaman geçen yılki gibi çok büyük bir fark çıkmayacağını öngörüyoruz. Ancak enflasyon oranı, beklenti anketlerinde olduğu gibi yüzde 67 veya daha yüksek olduğu zaman elbette ki fark açılacaktır” açıklamasında bulundu.
