Türkiye
Eğirdir köylerinde elma tepeleri
Eğirdir ilçesinin güneyinde Boğazova olarak adlandırılan ve 7 köyün olduğu bölgede, 2000 yılında dönemin Isparta Valisi Halil İbrahim Daşözün öncülüğünde modern meyvecilik kapsamında kurulan kooperatiflerle birlikte ilk toplu damla sulama sistemleri, erken uyarı sistemleri, bodur meyvecilik, modern soğuk hava depolamaları, örnek bahçe uygulamaları başlatıldı.
ÖRNEK KÖYLÜ KOOPERATİFLERİ
2002den bugüne bölgedeki Yukarı Gökdere, Eyüpler, Tepeli, Serpilköy gibi toplam 7 köyde, elma bahçelerinin 20 binin dönümünün üstündeki kısmında damla sulama sistemi kullanılıyor. Ayrıca bu 7 köyde elma üreticisi köylüler tarafından üretici kooperatifi kuruldu. Kooperatifler aracılığıyla tüm köylerde toplanan elmalar, meyve suyu ve sofralık olarak hem yurt içi hem yurt dışı pazarlara gönderiliyor.
MEYVELER YETERİNCE BÜYÜMEDİ
Son yıllarda Eğirdir Gölünde yaşanan kuraklık tehlikesi ve su seviyesindeki ciddi düşüş nedeniyle eski yıllardaki gibi kanal aracılığıyla Kovada Gölü de beslenemiyor. Kanalda su olmayışı hem Boğazova hem gölün etrafındaki 80i aşkın yerleşim bölgesi ve binlerce dönümlük elma ve diğer tarım alanlarını olumsuz etkiliyor. Susuzluk ve iklim krizine bağlı sıcaklık gibi nedenlerle bu yıl elma üretiminde, meyve kalitesinde sorun yaşandı. Bazı bahçelerde meyve büyüklüğü yeterince oluşmadı.
ELMA TEPELERİ DİKKATİ ÇEKİYOR
Ekim ayı başından kasım ayı sonuna kadarki 2 aylık süreci kapsayan hasat döneminde Eğirdir çevre köylerinde sofralık kaliteli elmalar, soğuk hava depoları ve paketleme tesislerine gönderiliyor. Meyve suyu için kullanılacak elmalar da kadınlar tarafından toplanıp, traktörlerle köylerde oluşturulan meydanlara getiriliyor. Hasat döneminde köylerde her alanda küçük tepecikler halinde binlerce ton elma yığınları dikkati çekiyor. Elmalar, buralardan TIRlara yüklenip hem Isparta hem Türkiyenin çeşitli illerindeki meyve suyu fabrikalarına gönderiliyor.
SU OLMAYAN KÖYLER SORUN YAŞADI
Yukarı Gökdere köyü Muhtarı Ahmet Sarı, özellikle golden ve starking tür üretimin yapıldığı köy olarak bu yıl 50 bin tonun üzerinde rekolte beklediklerini söyledi. Muhtar Sarı, “Tabii ki kuraklık nedeniyle rekoltede biraz düşüş oldu. 1 Ekimde hasada başladık ve devam ediyor. Bu yıl ihracat, geçen yıllara göre yüzde 40 daha fazla. Bizde gölet var, su sıkıntısı çok yaşamadık ama diğer köylerde çok yaşandı. Bu yıl elma daha temiz, susuzluk yaşanan bölgelerde ise yüzde 40a yakın kayıp var” dedi.
ELMA FİYATI 25-50 TL ARASINDA
Köye ait kooperatife bağlı soğuk hava deposu ve işleme tesislerinde hem iç piyasa hem de ihracat için elmaların işlendiğini anlatan Muhtar Sarı, “İnşallah bu yıl beklentimiz o ki ihracat olsun, iç piyasa olsun, çiftçinin yüzünü güldürür diye bekliyoruz. Şu anda bahçe fiyatları 25 lirayla 50 lira arasında değişiyor. Tabii ki çeşit, kalite ve milim farkı var. Diğer meyve suyu, fabrikalık elmalar ise başka fiyatta. Köyümüzde 7 bin dönüme yakın elma bahçesinde damla sulama sistemi kullanılıyor. Bizim köyde su sıkıntısı çekmememizin sebeplerinden biri de bu oldu” diye konuştu.
HALK TABİRİYLE DÖKÜK ELMA
Elma üreticisi Bülent Çankaya, köylerde her yerde görülen elma yığınlarının halk tabiriyle dökük elma olduğunu belirterek, “Konsantre olarak işleniyor. Bu yıl kuraklıktan dolayı elma rekoltesinde düşüş var. Elma boyut yapmadı sudan dolayı, Eğirdir Gölünde malum çekilmeden dolayı. Köyler, bu konuda ızdırap içinde. Ama belli bir rekolte her zaman oluyor. Biz bunları direkt bölgemizdeki ve çevre illerdeki fabrikalara gönderiyoruz. 4-5 firmamız var alıcı boyutunda. Sofralarımıza gelen elma suyunun ilk başlangıç noktası burası. Bu şekilde alım yapılır, dökme olarak. Sonra 25-30 tonluk kamyonlara yüklenir, fabrikaya gider. Fabrikada konsantre olarak belli bir zaman bekletilir ve sofralarımıza geçer. Bu yıl başlangıç fiyatı 10 liradan açıldı, sonra 8,5a kadar düşüş yaşandı. Şu anda kilosu 10- 10,5 arası” dedi.
SUYUMUZ KIT, ELMAMIZ BÜYÜMEDİ
Çocukluktan beri elma bahçelerinde olduğunu belirten üretici Süleyman Kaya, “Bu yıl yağışımız olmadığından suyumuz kıt. 2-3 güne bir ancak damlattı suyumuz. Elmamız büyümedi. Meyve suyuna indiriyoruz. Meyve suyu için de 10 lira. O da para değil. Ama ne yapacaksın? Mecbur işleniyor, işçi çalıştırıyoruz. Eğirdirden geliyordu, su vermediler. Kendi barajlarımız, akarsularımız var ama o da yeterli gelmedi. Her tarafa damlama yapıldı. Küçükleri meyve suyuna topluyoruz” diye konuştu.
